(ISO) که مقر آن در ژنو میباشد، یک سازمان غیردولتی بین‌المللی است که در ۲۴ فوریه سال ۱۹۴۷ تأسیس یافت. این سازمان متشکل از موسسه‌های ملی استاندارد کردن ۱۳۰ کشور بزرگ و کوچک، صنعتی و در حال توسعه از کلیه مناطق دنیا میباشد. وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت‌های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین‌المللی کالاها و خدمات، بهبود همکاری در محدوده علمی، فنی، اطلاعاتی و فعالیت‌های اقتصادی و حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده میباشد. سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد.
این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می‌گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر، ایمن تر و بهداشتی تر می‌نماید. استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می‌کند و به طور کلی از مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می‌نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه‌های بین‌المللی گشته، نهایتاً به صورت استانداردهای بین‌المللی چاپ می‌شود.
سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) از اعضای خود تشکیل شده است و سازمانهای عضو (اعضای اصلی یا Member baby) نمایندگان مراجع استاندارد کردن در کشورهای متبوع خود می‌باشند، بنابراین فقط یک سازمان می‌تواند به عنوان نماینده از هر کشور عضویت یابد.
از اعضای دیگر سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) عضو مکاتبه ای (Correspondent Member) میباشد که معمولاً سازمانی از یک کشور است که تا به حال فعالیتی در ارتباط با استاندارد کردن و تدوین استاندارد نداشته است. این سازمان صرفاً در مواردی که ذی‌نفع است اطلاعاتی کسب می‌نماید و در فعالیت‌های فنی مشارکتی ندارد.
عضو دیگر (ISO) عضو مشترک (Subscriber Member) است که کشورهایی که دارای اقتصادی خرد می‌باشند می‌توانند این عضویت را داشته باشند.
سازمان بین‌المللی استاندارد تا پایان ژانویه ۲۰۰۱ دارای ۱۳۸ عضو شامل ۹۱ عضو اصلی، ۳۶ عضو مکاتبه ای و ۱۱ عضو مشترک بوده است. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اعضای اصلی آن بوده و در تدوین استانداردهای بین‌المللی مشارکت دارد.
چگونه و با استفاده از چه ابزاری می توانیم کیفیت محصولات و خدمات خود را تضمین کنیم و آیا نظام و قاعده ای برای این کار وجود دارد؟ احتمالا همگی می دانیم که پاسخ این سوال دراستانداردهای تضمین کیفیت نهفته است. سازمان بین المللی استاندارد برای پاسخ به این نیاز شرکتها، استانداردهای مختلفی را تعریف کرده است. معروفترین این استانداردها ISO 9000 میباشد که موج آن بسیاری از سازمان ها و شرکتها ایرانی را فرا گرفته است. مشخصا استانداردهای ایزو با استانداردهای تضمین کیفیت تفاوت دارد. متاسفانه هنوز بسیاری از مردم و حتی مدیران شرکتهای ما این دو استاندارد را با هم اشتباه میگیرند و مثلا گواهی نامه ایزو ۹۰۰۰ را نشان از کیفیت محصول می دانند.
تفاوت این استانداردهای « تضمین کیفیت » با استانداردهای « کیفیت محصول » به نوع نگاه ما به کیفیت از دیدگاه کل شرکت و محصول مربوط می شود.استانداردهای محصول معمولا حداقل مشخصه های فنی لازم برای کیفیت محصول را بیان می کنند. اما استانداردهای تضمین کیفیت حداقل الزامات کیفی لازم در همه ابعاد شرکت و فرایندهای آن را نشان می دهند. برای مثال استاندارد محصول مشخص می کند که محصول ما از نظر استحکام، دوام، ابعاد، اندازه و غیره باید چه مشخصاتی را داشته باشد تا حداقل کیفیت قابل قبول را داشته باشد. اما استاندارد تضمین کیفیت هیچ گونه مشخصات خاصی را برای محصول بیان نمی کند، بلکه فقط تاکید می کند که عوامل تاثیرگذار بر کیفیت باید از طریق فرآیندهای مختلف مثل تولید ، طراحی و خرید کنترل شوند.
به جز استاندارد ایزو ۹۰۰۰ استانداردهای مفید و مشهور دیگری توسط سازمان جهانی استاندارد تدوین شده است که مهمترین آنها عبارتند از :
استاندارد ISO ۱۴۰۰۰: استاندارد کیفیت محیط زیست
استاندارد ISO 10004: پایش و اندازه گیری رضایت مشتریان
استاندارد ISO 10019: استاندارد راهنمای انتخاب مشاور مدیریت کیفیت
استاندارد ISO 31000: مدیریت ریسک و بحران
استاندارد ISO 10668: ارزش گذاری برند
استاندارد ISO 21500: استاندارد مدیریت پروژه
استاندارد ISO ۲۰۱۲۶ : استاندارد دندانپزشکی
استاندارد ISO 10014: استاندارد مباحث راهبرد منافع مالی و اقتصادی
استاندارد ایزو ۱۶۹۴۹: استاندارد تضمین کیفیت صنایع خودرو سازی
استاندارد ISO ۱۳۶۱۳: استاندارد مباحث شماره حسابهای بانکی
استاندارد ISO 17799: استاندارد مدیریت امنیت اطلاعات
استاندارد ISO ۲۱۱۸۸: استاندارد بانکداری اینترنتی
استاندارد ISO ۱۱۰۳۷: استندارد سنجش رنگ محصول
استاندارد ISO ۹۰۰۱: استندارد مدیریت کیفیت
استاندارد OHSAS 18001: استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت کار
IMS: سیستم مدیریت یکپارچه
ISIRI 13000: مدیریت کیفیت فراگیر
OHSAS 1001 : 2007: استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی
ISO 9001 : 2008: استاندارد سیستم مدیریت کیفیت
استاندارد ISO 14001: استاندارد سیستم مدیریت محیط زیست
استاندارد ISO 10002: استاندارد سیستم رضایت مندی مشتریان
استاندارد ISO 22000: استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت مواد غذایی
ISO 13485 : 2003: استاندارد سیستم مدیریت تجهیزات پزشکی
استاندارد ISO/ TS 16949: استاندارد سیستم مدیریت صنایع خودرو سازی
ISO 17025 : 2005: استاندارد سیستم مدیریت آزمایشگاه
استاندارد ISO / TS 29001: استاندارد سیستم مدیریت صنایع نفت,گاز و پتروشیمی
استاندارد ISO 27001: استاندارد سیستم مدیریت امنیت اطلاعات
استاندارد ISO 10006: استاندارد مدیریت کیفیت در پروژه‌ها
استاندارد ISO 17020: استاندارد سیستم مدیریت صلاحیت سازمانهای بازرسی
استاندارد ISO 50001: استاندارد سیستم مدیریت انرژی
استاندارد ISO 10015: استاندارد سیستم مدیریت کیفیت آموزش
استاندارد ISO 10013: استاندارد راهنمای تهیه مستندات مدیریت کیفیت
استاندارد ISO 19011: استاندارد مدیریت برنامه های ممیزی
ISO 15189 : 2007: استاندارد خدمات آزمایشگاه تشخیص طبی
ISO 1765 : 1986: استاندارد فرش ماشینی
ISO 12944-5 : 2007: استاندارد رنگ و روغن جلا
ISO 12647 : 2004: استاندارد صنعت چاپ
ISO 3632 : 2011: استاندارد زعفران و ادویه
ISO 16050 : 2003: استاندارد آجیل و خشکبار
ISO 6820 : 1985: استاندارد نان
ISO 9202 : 1991: استاندارد جواهرات, طلا و نقره
ISO8561 – IEC 60335-1: استاندارد تولید انواع یخچال و فریزر خانگی
HACCP: استاندارد آمریکایی سلامت غذا
Halal: تطابق مواد غذایی با الزامات قوانین اسلامی
CE: استاندارد محصول در اروپا , تطابق محصول با الزامات اتحادیه اروپا
EFQM: گواهینامه تعالی سازمانی
E-Mark: استاندارد وسایل نقلیه در اروپا
HSE-MS: سیستم مدیریت ایمنی – بهداشت – محیط زیست
QS 9000: استاندارد سیستم مدیریت کیفیت در صنایع خودروسازی
GMP: عملکرد خوب در تولید
GDP: عملکرد خوب در توزیع و پخش
GLP: عملکرد خوب آزمایشگاهی
Global GAP: استاندارد محصولات باغی و کشاورزی
SA 8000: مدیریت حفظ حقوق کارکنان و تولید کالا طبق مسائل اجتماعی و اخلاقی
DIN EN 676:2008: استاندارد مشعل‌های گازسوز
EN 9100: استاندارد مدیریت هوا فضا
۵S: استاندارد آراستگی سازمان
۶ Sigma: استاندارد سیستم توسعه و گسترش متدهای مدیریتی و تحول سازمانی
COC – Certificate of Conformity: گواهینامه انطباق با استانداردهای بین المللی
و…
