هدف
زمین و کشاورزی از دیرباز همواره مورد توجه انسان بوده است چرا که اصلی ترین منبع تأمین نیازهای غذایی برای انسان بوده است. با توجه به اینکه امروزه تمام صنایع از علم و دانش خاص خود برخوردار می باشند صنعت کشاورزی نیز به متخصصانی ویژه کشاورزی و در رابطه با آن نیازمند است که بتواند با استفاده از علم و دانش خود قابلیت ها و توانایی های کمی و کیفی این صنعت را افزایش دهند.
همچنین با توجه به اهمیت و گستره این صنعت، امروزه نمی توان تمام موارد و مطالب پیرامون صنعت کشاورزی را در یک رشته یا گرایش خلاصه کرد لذا با ایجاد گرایش های مختلف، هر قیمت از این صنعت بطور خاص مورد توجه قرار می گیرد.
معرفی گرایشهای مقطع کارشناسی
مهندسی کشاورزی در مقطع لیسانس دارای سه گرایش اقتصاد کشاورزی ، آبیاری ، ماشینهای کشاورزی در گروه علوم ریاضی می‌باشد که در زیر به معرفی آنها می پردازیم:
اقتصاد کشاورزی
بازار محصولات کشاورزی به دلیل این که در بسیاری از موارد پیوستگی تولید را ندارد و متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک بر آن اثر می‌گذارد، به مطالعه تخصصی ویژه‌ای نیازمند است یعنی کارشناس و متخصص این بخش باید علاوه بر آشنایی با مسائل کشاورزی از قبیل اصول زراعت و بازارهای محصولات کشاورزی باید با اصول و مبانی علم اقتصاد مثل اقتصاد خرد و کلان نیز آشنا باشد.
مهندسی اقتصاد کشاورزی قوانین کلان اقتصاد را در بخش کشاورزی پیاده می‌کند تا بتوان از امکانات و منابع موجود بهترین استفاده را کرد و بیشترین سود را به دست آورد. به عبارت دیگر در این علم مسائل اقتصادی در بخش کشاورزی اعمال می‌شود تا با استفاده از منابع موجود اعم از زمین ، آب ، کود ، بذر نیروی انسانی و سرمایه حداکثر محصول و حداکثر سود به دست آید.
مهندسی اقتصاد کشاورزی رشته‌ای است که تلاش می‌کند از یک سو فعالیت کشاورزان و مدیران واحدهای کشاورزی را بهینه کند و از سوی دیگر در بهبود برنامه‌ریزی سیاستمداران و مدیران دولتی در بخش کشاورزی نقش داشته باشد.
دروس اختصاصی دو رشته اقتصاد گرایش اقتصاد کشاورزی و رشته مهندسی کشاورزی یکی است اما دانشجویان رشته اقتصاد گرایش اقتصاد کشاورزی پایه رشته تحصیلی‌شان بر علم اقتصاد استوار است و دانشجویان رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی پایه دروسشان بر دانش کشاورزی استوار شده است و بدون شک یک دانشجوی اقتصاد کشاورزی به دلیل عدم آشنایی با دانش کشاورزی و عوامل طبیعی از قبیل آب، خاک و هوا نمی‌تواند در این رشته کارایی لازم را داشته باشد.
به عبارت دیگر هدف تربیت کارشناسی است که با تکیه بر معلومات و تجاربی که می‌اندوزند بتوانند سمتهایی چون مجری، برنامه‌ریز، تحلیل‌گر برنامه‌های کشاورزی و اقتصاد کشاورزی را عهده‌دار شوند. داوطلب باید از روحیه کارکردن در محیط‌های روستایی و قطبهای تولید کشاورزی و دانش قوی ریاضی دبیرستان برخوردار و به فعالیتهای پژوهشی ، ارشادی و مشورتی در زمینه‌های علوم اقتصادی و اجتماعی روستایی و کشاورزی است علاقمند باشد.
طول دوره 4 سال است و دورس شامل 20 واحد دروس عمومی، 23 واحد دروس علوم پایه، 49 واحد دروس اصلی کشاورزی است که پس از آنها واحدهای اختصاصی اصول مربوط به اقتصاد خرد و کلان دانشجویان، نظامها و اندیشه‌های اقتصادی اسلامی، اصول اقتصادی و کاربرد آن در کشاورزی و منابع طبیعی ریاضیات و آمار کاربردی در اقتصاد، مدیریت ، بازاریابی ،حسابداری و تعاون ، مبانی علوم اجتماعی و تحلیل سیستمها در 43 واحد تعلیم داده می‌شود. فارغ‌التحصیلان عنوان مهندس کشاورزی در رشته اقتصاد را دارا می‌شوند. بعضی مراکز جذب فارغ‌التحصیلان عبارت است از : واحدهای اجرایی ، تحقیقاتی ، آموزشی و خدماتی کشاورزی در بخشهای دولتی تعاونی و خصوصی . امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل کشور و تا سطوح بالاتر در خارج از کشور وجود دارد.
آبیاری
علم آبیاری ، علم آب و خاک است و دانشجویان این رشته درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانالها یا لوله‌های انتقال آب و شبکه‌های توزیع آب در زمین زراعی ، تامین نیاز محصولات زراعتی و باغی با روشهای مختلف آبیاری ، خارج ساختن آبهای اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه‌های زهکشی و احداث سدهای انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی آموزش می‌بینند.
دانشجویان رشته آبیاری بخشی از دروس رشته مهندسی عمران آب و بخشی از دروس رشته کشاورزی را مطالعه می‌کنند. چرا که هدف این رشته استفاده از آب در کشاورزی است. بنابراین یک مهندس آبیاری باید با آب و ویژگیهای آن ، طریقه استحصال آب، طریقه انتقال آب به محل مصرف و طریقه مصرف آب آشنا باشد و برای تسلط به موارد فوق لازم است که از دانشهای دیگری از قبیل زمین‌شناسی ، هواشناسی ، خاک‌شناسی، گیاه‌شناسی، طراحی و ساخت تاسیسات آبی و مکانیزم مصرف آب توسط خاک و گیاه اطلاع داشته باشد.
برای مثال باید بداند که یک باغ به چقدر آب نیاز دارد و گیاه باغی چه فرقی با گیاه علوفه‌ای دارد؟ یا این که بداند در کشت سنتی، کشت مکانیزه و کشت آبیاری تحت فشار چقدر آب مصرف می‌شود و همچنین باید بداند که یک سد چه ارتفاع، عرض ، حجم و بیرون‌ریزی آب باید داشته باشد.
مهندس عمران آب‌سازه‌های آبی را طراحی می‌کند اما مهندس آبیاری طراحی‌های هیدرولیکی تاسیسات آبی را انجام می‌دهد. برای مثال مهندس آبیاری حجم،ارتفاع و عرض سد را تعیین می‌کند و مهندس عمران مشخص می‌کند که سد مورد نظر باید با چه آماتور و سیمانی ساخته شود و مقاومت آن چقدر باید باشد.
هدف دوره تربیت کارشناسان کارآموزی است که بتوانند علاوه بر عهده‌دار شدن مسوولیت در رشته‌های آبیاری و امور آب کشور در برنامه‌ریزی و آموزش علوم آبیاری و زهکشی منشاء خدمات شایسته باشند.
طول این دوره 4 سال است که طی آن دانشجویان با فراگرفتن 20 واحد دروس عمومی، 31 واحد دروس علوم پایه ، 30 واحد دروس اصلی کشاورزی و 54 واحد دروس تخصصی نظری، عملی و کارهای صحرایی مهارتهای لازم برای انجام دادن امور فوق را کسب می‌کنند.
داوطلبان باید در علوم پایه ریاضی و تجربی قوی، در رابطه با آب، خاک و مصرف بهینه آب علاقه‌مند و برای اشتغال در کارهای صحرایی دارای توان جسمی کافی و روحیه لازم باشند. فارغ‌التحصیلان می‌توانند تا سطح کارشناسی ارشد و بالاتر ادامه تحصیل دهند و یا در وزارت کشاورزی و امور آب سازمانهای آب منطقه‌ای وزارت نیرو ، واحد آب وزارت جهاد کشاورزی و مهندسان مشاور رشته آب کشور به کار اشتغال ورزند.
ماشینهای کشاورزی
دانشجوی رشته ماشینهای کشاورزی در مقطع کارشناسی درباره کاربرد ماشینها در مزرعه و مدیریت و اجرای طرحهای مکانیزاسیون آموزش می‌بیند. که از جمله این ماشینها می‌توان به ماشینهای تسطیح اراضی ، ماشینهای خاک‌ورزی، ماشینهای کاشت، ماشینهای داشت، ماشینهای برداشت و ماشینهای پس برداشت اشاره کرد .
هدف تربیت کارشناسانی است که بتوانند در زمینه‌های مربوط به کاربرد، نگهداری، تعمیر و ترویج ماشینهای کشاورزی ، برنامه‌ریزی منطقه‌ای ، مکانیزاسیون کشاورزی، مجری و ارزیاب پروژه‌های عملیاتی و برنامه‌های آموزش و تحقیقات عمل کنند. نیز با زمینه‌های طراحی ادوات آشنا باشند. مهندسی ماشینهای کشاورزی، کاربرد مهندسی مکانیک در کشاورزی است و هدف آن تربیت کارشناسانی است که بتوانند در زمینه‌های کاربرد، نگهداری ، تعمیر و ترویج ماشینهای کشاورزی، برنامه‌ریزی منطقه‌ای ، مکانیزاسیون کشاورزی و مجری و ارزیاب پروژه‌های عملیاتی فعالیت نمایند.
ماشینهای تسطیح اراضی برای هموار کردن پستی و بلندی‌های زمین به کار می‌رود تا زمین شیب مورد نیاز را برای کشت مورد نظر به دست بیاورد. در این زمینه مهندسی ماشینهای کشاورزی به نقشه‌برداری و محاسبه مقداری خاکی که باید برداشه شده و یا در جاهای گود ریخته شود، می‌پردازد.
کار ماشینهای خاک‌ورزی نیز آماده کردن زمین برای کشت و کار می‌باشد. در این زمینه یک مهندس ماشینهای کشاورزی مقدار شخمی که زمین باید بخورد و همچنین جهت شخم را با توجه به نوع کشت و نوع آبیاری زمین مورد نظر تعیین می‌کند.
در مورد ماشینهای کاشت نیز می‌توان به بذر کارها اشاره کرد که برای زیرخاک کردن انواع بذر به کار می‌رود و ماشینهای داشت نیز شامل ماشینهای پخش کود ، سم‌پاش‌ها، ماشینهای آبیاری و هر ماشین دیگری می‌شود که در مزرعه از مرحله سبز شدن گیاه تا برداشت مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماشینهای برداشت نیز شامل دروگرها و کمباین‌ها می‌شود که با توجه به نوع کشت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در کل محاسبه ماشینهای مورد نیاز برای یک مزرعه، نگهداری و رسیدگی به تعمیرات و برنامه‌ریزی برای زمان و نحوه کار ماشینهای موردنظر بوسیله فارغ‌التحصیل این رشته انجام می‌گیرد.
البته در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا دانشجویان این رشته به طراحی ماشینهای کشاورزی می‌پردازند. دروس این رشته تشکیل شده است از : 20 واحد دروس عمومی، 27 واحد دروس علوم پایه ، 54 واحد دروس اصلی کشاورزی ، 53 واحد دروس تخصصی شامل دروس پایه، دروس مهندسی ، مکانیزمهای مربوط به ادوات و ماشینهای کشاورزی ، کاربرد،نگهداری و تعمیر و زمینه‌های طراحی آنها. طول دوره 4 سال است .
دروس دوره به صورتهای نظری ، عملی و کارهای صحرایی است. فارغ‌التحصیلان دارای عنوان مهندسی کشاورزی در رشته ماشینهای کشاورزی خواهند شد و در صورت دارابودن شرایط می‌توانند در سطح کارشناسی ارشد (در داخل کشور) و دکترا ادامه تحصیل دهند. از مراکز عمده جذب فارغ‌التحصیلان این رشته: سازمانهای آموزشی ، تحقیقاتی ،برنامه‌ریزی و اجرایی مانند وزارت جهاد کشاورزی ، شرکتهای کشت و صنعت ،واحدهای تولیدی بخش خصوصی و … است .
آمادگی جسمی و روحی برای کارهای عملی و برخورداری از دقت کافی برای محاسبات فنی از ویژگیهای مطلوب داوطلبان این دوره است و باید در دروس ریاضی، فیزیک و آمار قوی باشند.
البته همانطور که پیش از این گفته شد عمده درسهای این رشته، آبیاری است و دانشجویان آبیاری دروسی در زمینه شناخت منابع آب زیرزمینی و سطحی و نحوه بهره‌برداری بهینه از این منابع و آبیاری و زهکشی (شیوه‌های آبیاری زمینهای مختلف و نحوه دفع آبهای مازاد و هدایت آن به سوی رودخانه) مطالعه می‌کنند.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی مهندسی اقتصاد کشاورزی می‌توانند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ادامه تحصیل دهند. گرایشهای دوره کارشناسی ارشد در رشته آبیاری شامل : کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی و کارشناسی ارشد تاسیسات آبیاری است. گرایشهایی مانند هیدرولوژی و هیدرولیک نیز قبلا وجود داشته که فعلا در این دو رشته دانشجو پذیرفته نمی‌شود. گرایشهای دوره دکترای آبیاری نیز همان آبیاری زهکشی و تاسیسات آبیاری است.
فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ماشینهای کشاورزی می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مکانیک ماشینهای کشاورزی، ترویج ماشینهای کشاورزی و مکانیزاسیون کشاورزی به تحصیل ادامه دهند. در مقطع کارشناسی ارشد امکان ادامه تحصیل در داخل کشور در هر سه گرایش یاد شده وجود دارد، اما در مقطع دکتری دانشجویان می‌توانند گرایش مکانیک ماشینهای کشاورزی را داخل کشور دنبال کنند.
رشته‌های مشابه و نزدیک به این رشته
مهندسی اقتصاد کشاورزی دارای دروس اختصاصی مشترک با رشته اقتصاد گرایش اقتصاد است.
مهندسی آبیاری دارای اشتراکات با مهندسی عمران – آب می‌باشد.
مهندسی ماشینهای کشاورزی کاربرد مهندسی مکانیک در کشاورزی است و دارای واحدهای مشابه این رشته می‌باشد.
آینده شغلی و بازار کار
اقتصاد کشاورزی
هرساله از طریق رسانه‌های گروهی مطلع می‌شویم که در بعضی از نقاط کشور، در دی‌ماه یا فروردین ماه سیل می‌آید و در تیرماه و مردادماه در همان منطقه خشکسالی می‌شود. حوادثی که آثار و تبعات آن از یک سو به صورت فقر، مهاجرت بی‌رویه روستائیان به شهرها، ناامنی، فساد و ناهنجاری‌های اجتماعی جلوه‌گر می‌شود و از سوی دیگر باعث وابستگی کشور ما به قدرتهای بزرگ دنیا می‌گردد. قدرتهایی که امروزه محصولات مهم کشاورزی از قبیل گندم و برنج را نه به عنوان کالای مصرفی بلکه به عنوان ابزارهای سیاسی می‌دانند.
حال در مقابل این مشکل چه باید کرد؟
باید گفت که این بر عهده برنامه‌ریزان اقتصاد کشاورزی است که الگوهای متداول اقتصادی را با شرایط عینی کشور و با استفاده از تجربیات دیگران و پیش‌شرطهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تعیین و طراحی کرده و ساز و کاری متناسب با شرایط موجود کشور ارائه دهند تا بتوان از بروز حوادث فوق و پیامدهای منفی آن تا حدودی جلوگیری کرد.
اما متاسفانه در کشور ما جایگاه فارغ‌التحصیلان مهندسی کشاورزی و از جمله مهندس اقتصاد کشاورزی به درستی مشخص نیست. البته این به آن معنا نیست که فارغ‌التحصیل این رشته در صورت توانمندی می‌تواند در شرکتهای خصوصی طرحهای اقتصادی و کشاورزی ارائه دهد یا در جهاد کشاورزی به برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای واحدهای کشاورزی مثل مزارع ، مرغداری‌ها و کارخانه‌های صنایع غذایی بپردازد یا در مورد علل موفقیت و عدم موفقیت واحدهای مختلف کشاورزی و نحوه سرمایه‌گذاری در زمینه محصولات کشاورزی تحقیق کند.
ماشین های کشاورزی
آیا حضور مهندسین ماشینهای کشاورزی در کارخانجات ساخت ماشینهای کشاورزی امری ضروری است؟
شاید به نظر شما پاسخ این سوال واضح و روشن است و اصلا نیازی به طرح چنین سوالی نیست. اما حقیقت این است که عده‌ای معتقدند یک مهندس مکانیک نیز می‌تواند مسوولیت مهندس ماشینهای کشاورزی را بر عهده گرفته و ماشینهای کشاورزی را طراحی کند. در حالی که اگر یک مهندس طراح از خواص مکانیکی محصولات کشاورزی اطلاع نداشته باشد، نتیجه کار کیفیت خوبی نخواهد داشت.
برای مثال اگر قرار است در یک کارخانه تراکتورسازی، تراکتوری برای درو کردن خوشه‌های گندم طراحی شود، باید تیغه کمباین برای بریدن این محصول حساب شده باشد و زاویه برش مشخص گردد و البته این کار در حیطه تخصص مهندس ماشینهای کشاورزی است. خوشبختانه در حال حاضر مدیران کارخانجات ساخت ماشینهای کشاورزی نیز به همین نتیجه رسیده‌اند و فارغ‌التحصیلان این رشته بطور نسبی از فرصت‌های شغلی خوبی برخوردارند.
آبیاری
آیا می‌دانید که در کشور ما هر ساله بیش از 75 درصد از آب استحصالی به هدر می‌رود؟ و در حالی که میزان کشت آبی کشور و همچنین نیاز واقعی آبی زمینهای زراعی و باغات، نباید از 20 میلیارد متر مکعب آب افزونتر باشد، هرساله 82 میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود؟ تصور می‌کنید که به چه دلیل هر ساله بخش اعظم این منبع بزرگ حیاتی در کشور ما تلف می‌شود؟
کارشناسان و متخصصان آبیاری معتقدند که مشکل اصلی، آبیاری سنتی است . زیرا در آبیاری سنتی به علت روان بودن آب و قرار گرفتن در معرض خورشید و مجاورت با بادهای موسمی و غیرموسمی ، تبخیر آب بسیار زیاد است. از سوی دیگر در آبیاری سنتی با استفاده از رودخانه‌ها و ریزش‌های جوی ، صرف نظر از فرو رفتن آب در زیر زمین که منجر به اتلاف بخش بزرگی از آب می‌شود، موجبات رویش علف هرز و پراکندگی بذر در باغ یا مزرعه را فراهم می‌سازد و بالاخره در این روش بسیاری از کشاورزان بیش از حد نیاز، گیاهان را آبیاری می‌کنند و حتی به میزان 3 برابر نیاز واقعی گیاه به مزرعه آب هدایت می‌شود و چون آب یکی از عمده اقلام هزینه می‌باشد، قیمت تمام شده تولیدات کشاورزی نیز با مصرف آب اضافی، به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد.
از همین‌جا می‌توان به نقش مهم فارغ‌التحصیلان مهندسی آبیاری و نیاز جامعه ما به این دسته از متخصصان پی‌برد با افرادی که باطراحی روشهای آبیاری نوین نه تنها از تلفات آب جلوگیری می‌کنند بلکه با به حداقل رساندن تنش گیاهی در جذب آب و کمک به گسترش ریشه‌های مرئی در اعماق پایین‌تر خاک، میزان محصول در واحد سطح را در مواردی به میزان 2 تا 3 برابر افزایش می‌دهند و باعث بالا بردن کیفیت تولید نیز می‌شوند.
برای مثال امروزه مهندسین آبیاری ایرانی با ابداع شیوه آبیاری قطره‌ثقلی توانسته‌اند به اهداف باارزشی از جمله صرفه‌جویی 70 درصدی ، ازدیاد محصول در واحد سطح ، عدم نیاز به پمپ و نیروی الکتریسیته ، عدم نیاز به مدیریت متبحر و گران قیمت، عدم گرفتگی قطره‌چکان‌ها ، لازم نبودن سرمایه اولیه زیاد ،آموزش سریع و چند روزه به زارعان و در نهایت افزایش درآمد کشاورزان و سرمایه‌گذران در این بخش اشاره کرد که همه این موارد ، در دراز مدت در صورت عمومیت یافتن آن در سطح مزارع کشور، سبب خواهد شد تا بتدریج از واردات مواد غذایی بی‌نیاز شده و از مهاجرت روستائیان به شهرها به طرز مطلوبی جلوگیری شود.
ما در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که آب معدود و زمین محدود داریم. پس لازم است در کشاورزی بهترین روش را بکار ببریم تا بالاترین راندمان را داشته باشیم اما متاسفانه در ایران راندمان آبیاری 30 یا 25 درصد است یعنی از هر 100 لیتر آب ، 70 تا 75 لیتر آن از بین می‌رود و ما فقط 30 لیتر آن را مصرف می‌کنیم در حالی که در دنیا این راندمان 70 درصد است و حتی در تعدادی از کشورهای پیشرفته دنیا این راندمان به 90 درصد هم رسیده است. حال اگر ما راندمان آبیاری‌مان را دو برابر کنیم بدون شک تولیدات کشاورزی ما رشد بسیاری خواهد داشت.
در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته در بخش خصوصی، وزارت نیرو ، وزارت جهاد کشاورزی ، مهندسین مشاور آب و خاک ، پیمانکاری‌های مختلف و شیلات زمینه کاری دارند. برای مثال در بخش شیلات، طراحی استخر برای پرورش ماهی در حیطه کار مهندسین آبیاری حضوری فعال دارند.
در یک کلام باید گفت که فرصت‌های شغلی این رشته بسیار زیاد و حتی بیشتر از مهندسی عمران است چون از یک سو تعداد فارغ‌التحصیلان این رشته کمتر از مهندسین عمران است و از سوی دیگر بازار کار بسیار متنوع و در عین حال تخصصی برای این دسته از فارغ‌التحصیلان وجود دارد.
یک مهندس آبیاری علاوه بر کار در زمینه تخصصی خود می‌تواند در زمینه‌های دیگر مثل نقشه‌برداری، محاسبه آبهای روان وسایل ناشی از بارندگی ، طراحی و احداث سیل‌بندها ، حفاظت آب و خاک در مقابل فرسایش ، طراحی سیستم فاضلاب شهری و استفاده از زمینه‌های شور و قلیایی و آبهای شور در کشاورزی فعالیت کند.
زراعت
دانش آموزان عزیزی که در شهرها ساکن هستید و محصولات صنعتی و کنسرو شده کشاورزی را مصرف می کنید بیشتر کشاورزی و نباتات یک رشته استراتژیک و اساس برای استقلال و آبروی یک کشور پهناور مانند ایران است . مطالعه و بررسی در زمینه کاشت و پرورش گیاهان زراعی و انتخاب ارقام مناسب این گیاهان و برداشت صحیح محصولات آنها در رشته ای از علوم دانشگاهی قرار می گیرد که تخت عنوان رشته زراعت و اصلاح نباتات نامیده می شود.
هدف از ایجاد دوره تربیت افرادی است که بتوانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولیدی، برنامه ریزی منطقه ای و مطالعاتی و همچنین به صورت تحقیقات کشاورزی و یا به عنوان مدیر و مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی بخش کشاورزی منشاء خدمت باشند.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در موارد زیر نقش و توانایی خود را ایفاء نمایند.
– به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی
– به صورت کارشناس متخصص و برنامه ریز در زمینه های مختلف زراعت در واحدهای اجرائی نظیر وزارت کشاورزی و غیره.
– به عنوان مربی در دبیرستانهای کشاورزی و مجری امور تحقیقات در واحدهای تحقیقات کشاورزی.
– مراکز عمده جذب فارغ التحصیلان این رشته موسسات تحقیقاتی از قبیل موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، موسسه خاک شناسی و مراکز آموزشی کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی، موسسات اجرایی مانند سازمان ترویج، شرکتهای تعاونی روستایی، شرکتهای کشت و صنعت، مرکز خدمات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، بنیاد جانبازان و بخش خصوصی است.
دوره های مربوطه
دوره آموزشی کارشناس باغبانی و گلکاری
باغبانی یکی از شاخه های کشاورزی است که در زندگی انسان از زمانهای قدیم اهمیت بسزائی داشته است. بشر اولیه برای تأمین غذای خود به شکار و جمع آوری گیاهان وحشی می پرداخت اما در اثر افزایش جمعیت و و ایجاد اجتماعات بزرگ زندگی هر گروهی مشغول به انجام کار خاصی شدند و از این رو برای تهیه غذای خودشان با سایر افراد اجنماع متکی شدند و از آن زمان بود که کشت و کار گیاهان مختلف به صورت ابتدایی شروع شد. هنر علم و حرفه کاشت، داشت، برداشت و بازار رسانی انواع سبزی، گل و میوه را باغبانی گویند.
از مدت ها قبل علاوه بر جنبه های زیبایی، استفاده های دیگری نیز از گیاهان زینتی می شده است. استفاده خوراکی (گلبرگ رز)، استفاده دارویی(بابونه، اسطوخودوس و…).
یکی دیگر از اهمیت های گل ها تولید اقتصادی آن و سودآوری است. کشت و کار گل ها و گیاهان زینتی ، درختان ، درختچه ها ، نخل ها ، سرخس ها ، کاکتوس ها ، گیاهان فضای سبز و …را گلکاری گویند.
دوره آموزشی مدیریت گلخانه
یک گلخانه ، وسیله‌ای برای تغییر محیط اطراف گیاهان و بهبود شرایط رشد می‌باشد. گلخانه‌ها در چند مورد قابل استفاده‌اند. بعضی از گلخانه‌ها برای عملیات سالیانه مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالیکه بعضی از آنها فقط برای پرورش گیاهان در فصلهای بهار و پاییز ساخته می‌شوند. در بعضی از شرایط آب و هوایی ، برای پرورش تعدادی از گیاهان در تابستان (مانند گوجه فرنگی) ، که در شرایط بیرون قابل کشت نیستند، گلخانه مورد نیاز می‌باشد.
هزینه ساخت گلخانه بطور کلی به اندازه و ماده پوشش دهنده آن بستگی دارد. ساخت گلخانه با پوشش شیشه‌ای و قاب فلزی معمولا بیشترین هزینه را داراست. پوششهای دیگر مانند فایبرگلاس ، اکریلیک و پلی کربنات دارای هزینه متوسطی می‌باشند. پوشش پلی اتیلن با قاب چوبی دارای کمترین هزینه است. تجهیزات حرارتی و تهویه نیز هزینه‌ای با توجه به ساختمان گلخانه و اندازه آن دارند.
دوره آموزشی احداث گلخانه
احداث گلخانه برای تولید میوه های خارج از فصل و همچنین گل و گیاهان زینتی از قرن ۱۷ میلادی در اروپا آغاز و در سالهای اخیر به منظور استفاده بهینه از منابع خاک وآب و یا اشتغال زایی در سراسر جهان گسترش یافته است.تولید محصولات گلخانه ای در مناطق روستایی کشورهای صنعتی و با آب و هوای ملایم و درجه حرارت معتدل حتی مناطق استواییروز به روز در حال افزایش است.پرورش میوه های مرغوب در زمین های حتی کوچک درآمد های خوبی برای ساکنین فراهم آورده است. گلخانه ها امکان کشت در برخی مناطق خشک و گرمسیری و غیر قابل کشت را به وجود آورده است.گلخانه های پلاستیکی اغلب مناسب آب و هوای معتدل است و دربسیاری موارد برای حداقل سرمایه طراحی می شوند زیرا که هدف سیستم های کوچک بهره وری بالا با هزینه های پایین است .
دوره آموزشی اصول باغداری
از جمله ۷۸ درصد عواید ملی در بخش زراعت کشور، تنها ۳۸ درصد آن را عواید باغداری تشکیل می دهد.به باور کارشنان، کوهستانی بودن، اقلیم مناسب و آب فراوان از عواملی مهمی می باشند که زمینه را برای باغداری مساعد ساخته است عمدتاً اقتصاد کشور بر پایه زراعت، باغداری و مالداری استوار است.
مطالب مرتبط
آشنایی با رشته حشره شناسی
اصول کشاورزی ارگانیک و راهبرد توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران
مدیریت گلخانه های هیدروپونیک
ارسال دیدگاه
