0
021284284

پرورش کبک

ویژگی های کبک

در لهجه های مختلف فارسی به آن خاسه کو، زرج، ژرژ، کو، کوک می گویند. این پرنده در شرایط پرورشی عموما ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم وزن دارد. در شرایط طبیعی وزن کبک نر بالغ (سویه ایرانی) از ۵۱۰ تا ۸۰۰ گرم و وزن کبک ماده بالغ از ۴۵۰ تا ۶۸۰ گرم متغیر است. اندازه این پرنده ۳۱ تا ۳۵ سانتیمتر می باشد که اندازه پرنده نر بزرگ تر است. ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است. رنگ این پرنده قهوه ای مایل به خاکستری در بالای بدن و زرد کمرنگ در قسمت شکم است. یک خط سیاه از قسمت جلوی سر آغاز شده و پس از انشعاب و عبور از چشم ها و گردن، در قسمت بالای سینه تمام شده و سر وسینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می کند. پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانیده شده است و پرهای انتهایی بال به رنگ شاه بلوطی هستند. منقار، لبه پلک ها، ساق و پاهای کبک بومی ایران به رنگ صورتی تا قرمز سیر هستند. وجود یک سیخک کوچک در قوزک پا معمولا از مشخصات جنس نر این پرنده است. کبک های نابالغ به رنگ قهوه ای و خاکستری هستند. البته رنگ کبک ها در زیستگاه های طبیعی بسته به موقعیت جغرافیایی منطقه ممکن است دچار تغییرات اندکی شود.

زیستگاه کبک

این پرنده زیست گاه خود را در مناطق ناهموار و سخت، دره ها با درختان پراکنده و در مناطق کوهستانی انتخاب می نمایند. معمولا ۴ تا ۵ پرنده با هم دیده می شوند ولی در پاییز در دسته های ۵۰ تایی نیز مشاهده می شوند. غذای این پرنده را درشرایط طبیعی شامل علف ها و دانه های آن ها، برگ گیاهان و حشرات تشکیل می دهند. هم زمان با تغذیه، مقدار زیادی سنگ ریزه نیز می بلعد. فصل آشیانه سازی برحسب ارتفاع منطقه جغرافیایی متغیر است ولی معمولا بین اردیبهشت و تیرماه بوده و گاهی تا اواسط تابستان طول می کشد. آشیانه خیلی ساده و روی زمین زیر یک صخره یا درختچه و در پناه توده ای از گیاهان بنا می گردد. کبک ها در هنگام صبح و بعد از ظهر در روی زمین به چرا مشغولند، آنها مهاجرت نمی کنند و جابه جایی های فصلی آن ها فقط در ارتفاع است. پرواز کبک در هنگام احساس خطر انجام می شود و به مسافت های کوتاه و در سراشیبی محدود است.
کبک ها در هنگام شب زیر بوته ها و داخل صخره ها به سر می برند و نرها به طور فعال از قلمرو خود دفاع می کنند. کبک ها در حالت های گوناگون از صداهای مختلف استفاده می کنند که به سه دسته تقسیم می شوند: هشتاری، جنگی و جنسی. بیشترین صدایی که از کبک شنیده می شود آوای Chuck، Chuck،… است که از هر دو جنس نر و ماده بر می آید. در هنگام احساس خطر، به سرعت به سوی حاشیه بالایی کوهستان می دود. پروازی پر سرو صدا دارد و پرنده ای اجتماعی است.

جایگاه پرورش کبک

محلی را که کبک ها در آن پرورش می یابند اصطلاحاً جایگاه می گویند. جایگاه پرورش کبک می بایستی از نوع پرورش تبعیت کند بدین معنی که جایگاه پرورش کبک گوشتی باجایگاه پرورش کبک تخم گذار و سالن هایی که به صورت قفسی تجهیز شده اند تفاوت محسوسی دارد که در جای خود تشریح خواهند شد ولی قبل از هر چیز اشاره و تاکید بر چند نکته ضروری است. اول اینکه کبک ها پرندگانی عادت پذیر هستند و خود را با شرایط مختلف وفق می دهند ولی با این حال می بایستی حداقل امکانات را برای آنها فراهم نمود. دوم اینکه قبل از ساخت جایگاه برای کبک می بایست ضوابط نظام دامپروری کشور که حدود ، فواصل و شرایط سالن های پرورش ماکیان را مشخص می کند در نظر گرفت. بدین معنی که می بایستی از سازمان جهاد کشاورزی استان مربوطه پروانه تاسیس اخذ نمود. بنابراین قبل از تهیه زمین برای ایجاد مزرعه پرورش کبک، بهتر است به واحد صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان مراجعه نموده و با کارشناسان آن واحد مذاکره و محل و موقعیت زمین را به اطلاع آنها برسانید تا با در نظر گرفتن ضوابط نظام دامپروری کشور، اقدامات لازم انجام شود.ضمن آنکه بعد از دریافت موافقت اصولی؛ ادارات دامپزشکی، محیط زیست، میراث فرهنگی، امور اراضی و … می بایستی درخصوص بلامانع بودن ایجاد واحد پرورشی کبک اعلام نظر نمایند. در هر صورت برای ایجاد یک مزرعه پرورش کبک توجه به موارد زیر ضروری است:

موارد ضروری پرورش کبک

۱- زمین محل احداث جایگاه پرورش کبک می بایستی حداقل ۱۰۰۰ متر با مزارع پرورش ماکیان در اطراف، فاصله داشته و از مناطق مسکونی دور بوده و جاده های ارتباطی کوتاه و مناسبی داشته باشد.
۲- بهتر است زمین مزبور در جهت دریافت باد از سمت مزارع دیگر پرورش طیور و کارخانه های آلاینده نباشد.
۳- بهتر است زمین محل احداث جایگاه در مناطق پست و در معرض سیل و طوفان و بادهای تند نباشد.
۴- آب مورد استفاده می بایستی از نقطه نظر شوری و املاح مورد توجه قرار گرفته و هم چنین موانع غیر بهداشتی نیز نداشته باشد.
۵- کف سالن های محل پرورش می بایستی حداقل ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر بلندتر از سطح زمین اطراف بوده و شیب مناسب(حداقل ۳ درصد) داشته باشد تا در صورت شستشو، آب های آلوده امکان خروج از سالن را داشته باشند.
۶-دیوارها و کف سالن به صورت اصولی عایق کاری شوند تا امکان تبادلات گرما و سرمای ناخواسته در فصول مختلف سال از بین برود.
۷- سالن ها شرقی غربی ساخته شوند بدین معنی که یک طول سالن به سمت جنوب و طول دیگر به سمت شمال باشد تا امکان دریافت نور خورشید با هدف از بین بردن میکروب های احتمالی را داشته باشد.
یک روش قدیمی با هدف پرورش کبک مولد، نگه داری این پرنده در سالن هایی است که متصل به اتاق پرواز با کف توری(سیمی) هستند. در این روش، کبک ها به بیماریهای سر سیاه، کوکسیدیوز، کرم های چینه دان و روده آلوده نمی شوند. اتاق های پرواز می تواند از بعد از جوجه کشی مورد استفاده قرار گیرند. در واقع جوجه ها از دو هفتگی در اتاق های پرواز قرارمی گیرند. اندازه اتاق های پرواز را می توان تغییر داد اما باید به اندازه کافی بزرگ باشد و امکان پرواز در آن وجود داشته باشد. اندازه اتاق پرواز می تواند به عرض حدود ۵/۳ و طول ۲۸ متر باشد. چشمه های توری کف معمولاً حدود ۵/۲ سانتیمتر است. هر کبک ۵۰ سانتیمتر مربع فضا در اتاق پرواز نیاز دارد. پرورش کبک در قفس های ثابت نیز محقق می شود. بدین منظور قفس هایی با اندازه هر قفس ۵/۱ در ۷/۰ متر و با ارتفاع حدود ۴/۰ متر پیشنهاد شده است. تقریباً ۲۵ پرنده در هر واحد تا سن ۱۴ هفتگی نگه داری می شوند. شیب کف هر واحد ۱۰ درصد در نظر گرفته می شود. یک منبع آب اتوماتیک در بیرون قفس نصب می شود و آب تازه و خنک برای پرندگان مهیا می گردد. سینی های فلزی زیر توری کف قفس را می توان به راحتی تمیز کرد.


جهت ثبت نام در دوره آموزشی پرورش کبک بر روی تصویر فوق کلیک نمایید.

دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد.
پس از پایان گواهی و مدرک معتبر دوره آموزشی پرورش کبک با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید.
مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴


آیا پرورش کبک توجیه اقتصادی دارد ؟

معمولا بخشی از سرمایه گذاری که در ساختمان سازی و خرید تجهیزات اولیه صرف میشود ، تحت عنوان هزینه های ثابت وقتی که در دراز مدت و بر تولید چند سال تقسیم گردد تنها بخش کوچکی از هزینه های تولید را شامل خواهد شد . به عنوان مثال چنانچه برای ساخت یک مجموعه پرورش کبک مبلغ یکصد میلیون تومان صرف ساختمان سازی ، تاسیسات و خرید ماشین الالت نمائید ، توان تولید سی هزار قطعه کبک را در سال خواهید داشت ، حال با احتساب حداقل ده سال عمر مفید برای این امکانات و تولید حداقل سیصد هزار قطعه کبک طی این مدت هزینه مربوط به سرمایه گذاری اولیه به ازاء هر قطعه مبلغ مناسبی خواهد شد .
اگرچه برخی از تولیدکنندگان نیز این مبالغ را سرمایه ماندگار برآورد کرده که بر ارزش املاک خواهد افزود به هزینه تولید اضافه نمیگردد.
بخش عمده هزینه تولید یک کیلو گوشت کبک شامل موارد زیر است :
۱. دان مصرفی : برای براورد هزینه دان مهمترین مساله دانستن ضریب تبدیل است . ضریب تبدیل یعنی میزان دانی که مصرف میشود تا یک کیلو گوشت تولید گردد . به صورت تئوری با مصرف هفت کیلو دان یک کیلو گوشت کبک تولید میگردد که در عمل از پنج تا بیست درصد دور ریز دان را نیز باید به آن افزود . تعویض به موقع دانخوری ها بر اساس سن و استفاده از لبه های یک سانتی متری دو نکته موثر در کاهش پرت دان هستند.
۲.هزینه کارگری : به طور متوسط هر هشت هزار قطعه کبک گوشتی به یک کارگر نیاز دارد .
۳.هزینه سوخت مصرفی : برای براورد این مورد باید با شرکت های تاسیساتی مطقه خود تماس حاصل نمائید زیرا هزینه سوخت با توجه به ابعاد سالن ها، شرایط آب و هوایی منطقه ، نوع سیستم گرمایشی ، میزان دوری از منابع تامین سوخت و … متفاوت است .
۴.مکمل ها ، ویتامین ها و داروها : چنانچه قیمت دان با دقت محاسبه گردد بخش عمده این هزینه ها در دان محاسبه گردیده است . دارو و ویتامین ها حداکثر یک درصد قیمت تمام شده هر کیلو را به خود اختصاص می دهند
۵.هزینه آب و برق : حداکثر نیم درصد قیمت تمام شده یک کیلو گوشت مربوط به هزینه های آب و برق است.
۶.پیش بینی نشده : …
نیازهای تاسیساتی یک واحد پرورش کبک
با توجه به نوع و سیستم پرورش، یک مزرعه پرورش کبک می بایستی دارای قسمت های زیر باشد(بند ۴ ویژه واحدهایی است که کبک مولد به منظور تولید جوجه یک روزه پرورش می دهند.
۱-سالن های پرورش
۲-انباردان
۳-انبار تجهیزات
۴-ساختمان جوجه کشی
۵-اتاق کار
۶-ساختمان سرایدار یا اتاق کارگران
 

جوجه کشی و دستگاه جوجه کشی

دوره جوجه کشی به مدت ۲۴ روز طول میکشد و لذا درجه حرارت ماشین جوجه کشی باید ۹۹/۸ درجه فارن هایت (۳۷/۷ درجه سانتی گراد) تنظیم و میزان رطوبت ۶۵ درصد تنظیم و میزان تهویه یا خنک کننده اضطراری ۳۸/۲ درجه سانتی گراد تنظیم گردد . در روز هچ جوجه ها میزان رطوبت بایستی ۸۰ درصد باشد .
اگر رطوبت در هچر به اندازه کافی نباشد موجب خشک شدن پوسته داخلی تخم ها گشته و جوجه ها به سختی میتوانند پوسته داخلی و خارجی تخم را شکسته و از تخم خارج شوند صورت استفاده از ماشین های جوجه کشی معمولی گذاشتن پارچه ای خیس در داخل هچر و یا استفاده از مرطوب کننده های اتوماتیک در داخل دستگاه هچر الزامی است . ماشین های جوجه کشی تمام اتوماتیک که رطوبت و حرارت را به طور خودکار انجام میدهند توصیه می گردد. یکی از مسایل مهم در افزایش میزان هچ چرخش تخم ها در داخل ستر است . این عمل مانع از ان میشود تا جنین به سطح پوسته نزدیک و به ان بچسبد که در غیر این صورت ضمن پاره شدن شالاژا تخم، موجب مرگ جنین خواهد شد . سیستم چرخش اتوماتیک ماشین جوجه کشی هر یک ساعت یکبار مانع از اشکال فوق شده و باعث ایجاد یک هچ موفق نیز خواهد شد .

جوجه ریزی

دو هفته اول پرورش از اهمیت خاصی برخوردار است لذا بایستی شروع خوبی داشت و به همین دلیل برنامه ریزی از قبل خیلی مهم تلقی میشود . بدین منظور جایگاه اولیه جوجه ها بایستی گرم و اب و غذا به راحتی در دسترس باشند . بنا بر این از صحت انجام کار کلیه آبخوری ها ، دانخوری ها و همچنین منابع گرما زا بایستی اطمینان حاصل نمود . زیرا جوجه ها در ده روز اول نمی توانند خود را با شرایط محیط وفق دهند . بنابر این منابع گرمازا از قبیل لامپ های الکتریکی لامپ های حرارتی و بخاری های نفتی و یا گازی از ملزومات بشمار میرود. بایستی در نظر داشت اگر جوجه ها در زیر مادر مصنوعی یکجا و در مرکز ان جمع شوند درجه حرارت کم است و اگر به اطراف پراکنده شوند درجه حرارت زیر مادر مصنوعی زیاد میباشد و بایستی حرارت را کم نمود حالت مطلوب پراکندگی یکنواخت زیر مادر مصنوعی میباشد.
عادت غذایی کبک در طبیعت عمدتاً دانه ها، برگ ها، میوه ها و گاها حشرات و ملخ می باشد اما در سیستم صنعتی از خوراک های کنسانتره ای فرموله شده شامل ذرت، کنجاله سویا و… استفاده می شود که بایستی برحسب نوع گوشتی یا مولد این پرنده، احتیاجات غذایی آنها تامین شود.
کبک حیوانی است که نسبت به سایر طیور در مقابله با انواع بیماری های میکروبی و ویروسی بسیار مقاوم می باشد. و علی رغم پرورش سایر طیور که لازم است از داروهای متعددی استفاده شود، پرورش کبک به نسبت، بسیار ارگانیک تر صورت می گیرد.
میزان مصرف خوراک یک کبک مولد در حین تولید حدود ۳۰ گرم در روز است و به ازای هر ۷ کیلوگرم خوراکی که مصرف می کند، ۱ کیلوگرم گوشت تولید می کند؛ بنابراین اگر یک کبک گوشتی در زمان عرضه به بازار ۰/۵ کیلوگرم وزن داشته باشد حدودا ۳/۵ کیلوگرم خوراک مصرف کرده است.
سیستم های نگهداری:
۱- قفس
۲- بستر
که هرکدام از روش های نگهداری، مزایا و معایب خاص خود را دارد.

نسبت جفت گیری

این پرنده ها در طبیعت تک همسر هستند یعنی به طور معمول هر کبک نر با یک ماده جفت گیری می کند اما در سیستم صنعتی، هر کبک نر می تواند با ۳ تا ۴ ماده آمیزش کند که میزان تخمگذاری و درصد جوجه آوری و سایر خصوصیات درحد مطلوبی است.

تخمگذاری کبک

در شروع تخمگذاری فاکتورهای بسیاری تاثیرگذارند که از جمله مهمترین آنها می توان به سن و وزن اشاره کرد چرا که اگر این دو، در آغاز دوره تخمگذاری کمتر از حد مطلوب باشند بدون شک میزان تخمگذاری، درصد باروری تخم ها و بسیاری از خصوصیات دیگر تخم را به طور منفی تحت تاثیر قرار می دهد که سن معمول شروع تولید را ۷ ماهگی به بعد بیان می کنند.
در شرایط طبیعی هر کبک بین ۲۰ـ۷ تخم در سال می گذارد، اما در سیستم صنعتی ۲ بار در سال تخمگذاری می کند که هر دوره تخمگذاری حدود ۴ ماه طول می کشد و پس از آن ۲ ماه دوره تاریکی (استراحت) را می گذرانند و سپس دوره تخمگذاری بعدی را شروع می کنند. هر کبک در اولین دوره تخمگذاری حدود ۳۰ تخم می گذارد. اما نکته حائز اهمیت این است که میزان تخمگذاری این پرنده ها در دومین و سومین سال تولید، به ترتیب بیشتر از سال های اول و دوم است اما از سال چهارم به بعد، میزان تخمگذاری، رفته رفته افت می کند.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *