پرورش شترمرغ

فضاي مورد نياز براي پرورش شترمرغ
شترمرغ‌ها معمولا قدی حدود 2.5 و وزن بین 150 کیلو تا 170 کیلو گرم دارند. این حیوان بزرگترین پرنده روی زمین است که می‌تواند 10 تا 15 دقیقه با سرعت km/h70 بدود. قدرت دید شترمرغ زیاد است به شکلی که می‌تواند تا فاصله حدود km3.5  را ببیند و حتی می‌توانند اشیاء زیر منقارشان را هم ببینند. عمر شترمرغ طولانی است که به شکل میانگین حدود 50 سال است.
در طبیعت این پرنده بین 12 تا 18 تخم در یک دوره تخم گذاری که یک سال است می‌گذارد. ولی در شرایط مصنوعی می‌توان تا 40 تخم با کیفیت از شترمرغ گرفت. بهترین شرایط آب و هوایی برای شترمرغ گرم و خشک است که در ایران دشت‌های فلات ایران یعنی بین آخرین دامنه‌های شرقی زاکروس و دامنه‌های جنوبی البز و دامنه‌های شمالی کوه‌های فارس تا مرزی کشور می‌باشد. مناطقی مثل تهران، سمنان،‌ سبزوار، جنوب خراسان، اصفهان، کاشان، یزد،‌کرمان، سیستان و بلوچستان و حواشی کویر لوط و نمک که دارای دمای حد اکثر 46 درجه سانتیگراد هستند.
محصولات شترمرغ شامل:
چرم: چرم شترمرغ را می‌توان بین 12 تا 16 ماهگی برداشت کرد. از یک پرنده حدود 1.1 تا 1.5 متر مربع چرم بدست می‌آید. قیمت چرم شترمرغ در آمریکا حدود 100 تا 150 دلار برای هر مترمربع است.
گوشت:‌ معمولا شترمرغ بین 12 تا 16 ماهگی ذبح می‌شود. از یک شترمرغ حدود 50% وزن بدنش گوشت بدست می‌آید (قابل مقایسه با گاو که بین 60 تا 65 درصد است). 33% این گوشت، گوشت با کیفیت ران است. قیمت گوشت شترمرغ در آمریکا به ازای هر کیلو 5 تا 15 دلار است.
پر:‌ می‌توان پر‌های شترمرغ دو ساله را برداشت کرد. در ایران استفاده خاصی برای پر‌های شترمرغ به جز الم‌های ازاداری وجود ندارد ولی اروپا و آمریکا از پرهای شترمرغ در دکوراسیون سازی‌ها و تولید محصولات ضد الکتریسته ساکن استفاده می‌شود.
تولید مثل: یک شترمرغ ماده در 2 تا 3 سالگی و شترمرغ نر در 3 تا چهار سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد. هر شترمرغ ماده در بهترین حالت حدود40 سال باروی دارد. شترمرغ‌ها یک ذوجی نیستند و در دسته‌های پنج تایی شامل سه ماده و دو نر و یا دسته‌های سه تایی شامل یک نر و دو ماده نگه داری می‌شوند.
تخم شترمرغ بین 1.1 تا 1.9 کیلو ورزن دارد که پوست بسیار زخیمی دارد به شکلی که حتی یک انسان می‌تواند بدون شکستن تخم روی آن بایستد. برای اینکه تخم گذاری شترمرغ ادامه بیابد و همچنین شترمرغ تخم‌های خودش را آلوده نکند معمولا تخم‌ها گذاشته شده را جمع آوری می‌کنند و به جای آنها سه تخم مصنوعی قرار می‌دهند. باوری تخم‌ها حدود 60%، جوجه آوری 85% و بازماندگی جوجه‌ها حدود 70% است که نتیجه می‌شود 37% تخم‌ها به جوجه‌های سه ماهه تبدیل می‌شود. به صورت میانگین از هر شترمرغ حدود 20 جوجه سه ماهه بدست می‌آید.
سه نوع سیستم پرورش شترمرغ وجود دارد: باز، نیمه بسته و بسته.
بهترین حالت ساخت محوطه‌ها برای شترمرغ به شکل مستطیل با نسبت طول به عرض 15 به 1 و یا 20 به یک است. به این دلیل که شترمرغ نیاز دارد که بدود. شترمرغ‌ها در هوای خیلی سرد و بارانی در پناهگاه نگه داری می‌شوند. ولی باید دقت که مدت نگه داری شترمرغ در پناهگاه زیاد نباشد.
شترمرغ‌های جوان روزانه یک سانتی متر رشد می‌کنند که باعث می‌شود شترمرغ شش ماهه دارای قدی حدود 1.5 تا 2 متر باشد و در یک سالگی به قد 2.2 تا 2.7 برسد. معمولا ارتفاع قسمت‌های مسقف را 0.5 بلند تر از قد شترمرغ بالغ در نظر می‌گیرند.
هزینه غذا مثل مابقی دام‌ها، هزینه عمده ترین مخارج شترمرغ است. میزان غذای شترمرغ در دوره رشد بین 3% تا 4% وزن بدن و در پایان دوره رشد بین 1.2% تا 2.5% وزن بدنش می‌باشد.  شتر مرغ در کل حیوانی علف خوار است. در بعضی مناطق شترمرغ را فقط با یونجه تغذیه می‌کنند که عمده ترین غذای شترمرغ است. برای تغذیه 8 تا 12 شترمرغ، یک هکتار مزرعه یونجه کافی است. در سن رشد با اضافه کردن ذرت خورد شده به یونجه مقداری انرژی غذای شترمرغ را زیاد تر می‌کنند. البته در شکل صنعتی غذای شترمرغ ترکیبی از ذرت، یونجه خشک، ویتامین‌ها و مواد معدنی، پودر گوشت، کنجاله سویا، جو دوسر، شبدر قرمز خشک، جو، پودر استخوان پودر ماهی، مخمر آبجو، یولاف با نسبت‌های مختلف برای دوره‌های مختلف رشد می‌باشد.
کار شترمرغ را می‌توان از نتفه تا مرحله شترمرغ بالغ یا مولد شروع کرد. در مراحل اولیه ریسک کار بالا است ولی نیاز به سرمایه کمی می‌باشد در حالی در مراحل بالا عکس این صادق است. با توجه به محاسبات در ایران برای یک دوره بیست ساله با 36 جوجه مولد می‌توان به 22% سود با احتساب هزینه اولیه و یا 33% سود با احتساب هزینه‌های جاری رسید.