مفهوم علمی روانسنجی:

“اگربتوانید آنچه را درباره اش صحبت می کنید ،اندازه بگیرید وآن را به صورت کمی بیان کنید ، می توانید مدعی باشید که در باره آن چیزی می دانید ،وگرنه دانش شما درباره آن اندک و نارسا است. “لرد کلوین (Lord Kelvin)

در روان شناسی به مجموعه شیوه هایی که به روان شناس کمک می کند تا پدیده های روانی انسان را از حالت کیفی به حالت کمی (عددی) در آورد ؛اصطلاحاً روان سنجی (Psychometrics) می گویند. به واقع روان سنجی در معنای محدود کلمه بهره گیری از آزمونهای روانی برای اندازه گیری پدیده های روانی است. این رشته که در ایران یکی از گرایش‌های روانشناسی در دوره ارشد است و کمترین تعداد پذیرش دانشجو را دارا می باشد‌.البته داشتن سواد غنی در مورد روانشناسی و آشنایی خوب با فلسفه علم ، علاوه بر تسلط داشتن بر ریاضیات و آمار باعث شده‌است که دانشجویان به این رشته کمتر علاقه مند باشند.چرا که نیاز به بنیه قوی در دو علم آمار و روانشناسی شرط موفقیت در این رشته محسوب می‌شود .روان سنجی در آمریکا به رشته روانشناسی کمی (QUANTITATIVE PSYCHOLOGY) بیشتر معروف است.این رشته به عبارتی با روش شناسی پژوهش در علوم رفتاری و اجتماعی سروکاردارد واینکه چگونه می‌توان فعالیت‌های پژوهشی را در راستای علم ناب و کمتر سوگیرانه در روانشناسی و علوم تربیتی سوق داد.اهمیت روانسنجی در این است که وسایل علمی لازم را برای این
شناخت وطبقه بندی در اختیار جامعه و متخصصان قرار می دهد.

اهمیت استفاده از روان سنجی:

انسانها در همه دوران به این موضوع علاقه داشتند که یکدیگر را شناخته و طبقه بندی کنند. این طبقه بندی و شناخت هم شامل مسائل جسمی (نظیر قوی و ضعیف ، سالم و بیمار و …) و مسائل روانی و ذهنی (نظیر هوش ، استعداد ، شخصیت و …) بوده است. در عصر حاضر نیز این مسئله به موضوعی بسیار مهم و حیاتی تبدیل شده است و اهمیت روان سنجی در این است وسایل علمی لازم را برای این شناخت و طبقه بندی در اختیار جامعه و متخصصان علوم انسانی قرار می‌دهد. در واقع اهمیت روان سنجی در دل سوالاتی از قبیل : چه کسی با هوش یا عقب مانده است؟ ، یک فرد بخصوص چه نوع استعدادی دارد؟ و یا چگونه می‌توان به شناختی از شخصیت و خصوصیات فردی افراد دست یافت؟ قرار دارد.

کاربرد های روان سنجی:

1. پیش بینی (Prediction): افراد بتوانند میزان موفقیت خود را در آینده در زمینه معینی نظیر پیشرفت تحصیلی یا شغلی پیش بینی کنند. روان سنجی برای اندازه گیری توانایی پیشرفت تحصیلی و سایر ویژگیهای افراد بکار می رود. در واقع پیش بینی بر داده های کمی معتبرتر و دقیقتر از تفکر واهی است.

2. گزینش و انتخاب (Selection): در موسسات و سازمان ها آزمونها ی روان سنجی برای گزینش مناسب افراد مورد استفاده قرار می گیرند.

3. طبقه بندی (Classification): طبقه بندی عبارت است از گروه بندی افراد براساس تقسیمات منطقی. طبقه بندی مستلزم آن است که معلوم شود یک فرد خاص در چه گروهی جای داده شود و یا براساس چه روشی مورد آموزش یا درمان قرار گیرد. روان سنجی ابزار و وسایل لازم را برای طبقه بندی افراد فراهم می کند.

4. ارزشیابی (Evaluation): ابزارهای روان سنجی به منظور قضاوت و ارزشیابی در مورد برنامه ها، روش ها، تدابیر درمانی و میزان پیشرفت بیماران و نیز بررسی روشهای نوین درمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

کارشناس ارشد روان‌سنجی می‌تواند به اجرای آزمون‌‌های روانی – تشخیصی، سنجش هوش، ویژگی‌‌های شخصیتی، آسیب‌های مغزی، کم توانایی های ذهنی،و… پرداخته به ارزیابی درامر آموزش ، مشغول گشته و به عنوان یکی از اعضا تیم درمان در کلینیک‌‌های روان شناختی مشغول به ارائه خدمت شود .و البته تسلط داشتن به نرم افزارهای آماری مختلف نظیر SPSS، LISREL، BILOG، MULTILOG، SASو سایر نرم افزارها برای انجام دقیق تحلیل‌های آماری دراین رشته ضروری است.