بیلیارد

بیلیارد
نوعی بازی است که در فضای سرپوشیده در میزی مربعی (پوشیده با پشم سبز) با ۳ یا ۱۵ گوی و میله‌ای چوبی بازی می‌شود. بیلیارد در ایران با روشی مأخوذ از روسیه بازی می‌شود. هر یک از گوی‌ها را شار (روسی گوی) خوانند. تاریخ اختراع بیلیارد معلوم نیست. در فرانسه نوعی بیلیارد در قرن ۱۶ م. رواج داشت، و پیش ازآن هم بازی شبیه آن معمول بود. در انگلستان بیلیارد در زمان شکسپیر رایج بود.
آشنایی با ورزش بیلیارد ورزش بیلیارد یک ورزش سرگرم‌کننده و جالب است که طرفداران خاص خود را دارد، این ورزش در ابتدا در فضای باز انجام می‌شد اما پس از مدتی به مکان‌های سربسته بر روی میز پوشیده از پارچه سبز که شبیه به چمن بود تغییر مکان یافت.
نخستین چیزکه باید دربارهٔ بیلیارد بدانید این است که این ورزش برخلاف ورزش‌های توپی دیگر دارای توپ‌های زیادی است. بیلیارد ورزشی است که در فضایی سرپوشیده و بر روی میزی مستطیل شکل (table) و به همراه گوی‌های که به آن‌ها توپ (ball) گفته می‌شود و توسط چوب (cue) یا همان وسیله‌ای که توسط آن به توپهای بیلیارد ضربه زده می‌شود انجام می‌شود. این ورزش بر اساس دسته‌بندی فدراسیون جهانی به دو رشته زیر تقسیم‌بندی می‌شود. پاکت بیلیارد (pocket billiard) اسنوکر (snooker)
این ورزش در سال ۱۳۸۰ و با تأسیس فدراسیون بولینگ و بیلیارد جمهوری اسلامی ایران رسمیت پیدا کرد و چند سالی است که در ایران به صورت همگانی درآمده است
نورپردازی برای بیلیارد
بهترین نور برای میز بلیارد نور فلورسنت است. در مقایسه با لامپ های نئون قدیمی نور فلورسنت برای چشم بهتر و نیز از نظر اقتصادی باصرفه تر است زیرا دوام آن بیشتر است.
تولیدکنندگان اکنون نور لامپ های فلورسنت را به جای لامپ های قدیمی پیشنهاد می کنند، به خاطر اینکه از ایجاد سایه توپ به خصوص در نزدیکی ریل کوتاه جلوگیری می شود.
نور بلیارد باید در طول میز امتداد داشته باشد. این نور در دید واضح تر توپ ها و گوشه ها موثر است.
پوشش میز بیلیارد و توپ ها
روزگاری پارچه بیلیارد به طور معمول از جنس نمد بود اما امروزه این پوشش از جنس پشم شیشه یا پشم معمولی و یا مخلوط (پشم و نایلون) است. اگرچه می توانید میز خود را در هر رنگی که می خواهید خریداری کنید اما باید رنگی را انتخاب کنید که چشم را نزند. رنگ قرمز، ارغوانی و امثال اینها ممکن است در یک نگاه زیبا به نظر برسند اما خستگی چشم خیلی زود حادث می شود.
توپ بیلیارد
زمانی توپ ها می بایست از عاج، ترکیبات دیگر و خاک رس ساخته می شدند اما امروزه جایگزین های پایدارتری دارند. توپ های آسیایی از رزین های پلی استری ساخته می شوند و این باعث می شود که برای تولید ارزان تر باشند.
چوب بیلیارد
طول استاندارد یک چوب بیلیارد یک متر و ۴۷ سانتیمتر است.
چوب بیلیارد شامل نوک، بدنه و دسته است.
نوک: قسمتی که مقداری سفید و با طولی تقریبا برابر ۱٫۲۷ سانتیمتر است و یک قسمت کائوچویی در نوک.
بدنه: قسمتی صاف و صیقلی، کم پهنا و بلند است در میانه.
دسته: پرپهناترین قسمت که به صورت مخروطی به طرف میانه و نوک پیش می رود.
وزن: معمولی ترین وزن برای چوب بیلیارد ۵۱۰ تا ۵۹۵ گرم است.
میز
یک میز بیلیارد تقریبا برابر ۱۳۷٫۱۵۵ سانتیمتر عرض و ۲۷۴٫۲۳ سانتیمتر طول دارد و معمولا یک رویه سبز مخملی از جنس پلی استر و پشم روی آن را پوشانده و دارای ۶ کیسه است که ۴ تای آنها در گوشه ها و دوتای آنها در طرفین میز قرار گرفته اند.
راک
یک شیء سه گوش است که بازیکن از آن برای مرتب کردن توپ ها استفاده می کند. تمام توپ ها در راک قرار می گیرند.
گچ
وسیله دیگری که در طول بازی از آن استفاده می شود، گچ است. ما گچ را به نوک کائوچویی چوب خود می مالیم تا به ما کمک کند که چوب در زمان ضربه زدن به توپ بهتر بچسبد.
اصطلاحات رایج در بیلیارد
شما باید اصطلاحاتی که در این بازی به کار می رود را به خاطر بسپارید، زیرا این اصطلاحات در طول بازی زیاد به کار می روند.
Cue Ball (پیتوک): یک توپ سفید بدون شماره است که شما در بازی فقط حق ضربه زدن به این توپ را دارید.
Object Ball (توپ هدف): اولین توپی که در طول بازی، پیتوک به آن ضربه می زند.
Break: ضربه ای است که د رابتدای بازی زده می شود. وقتی بازی شروع می شود، بازیکنی که از قبل تعیین شده به وسیله پیتوک اولین ضربه بازی را به سوی توپ های مرتب شده می زند و به این ترتیب بازی شروع می شود. به این عمل Break می گویند.
Pocketing a ball: وقتی یک توپ داخل پاکت برود به این عمل Sinking نیز گفته می شود.
Scratch: هنگامی که شما هرگز نمی توانید پیتوک یا توپ طرف مخالف را در پاکت کنید، در غیر اینصورت شما Scratch می گیرید و جریمه می شوید.
Frozen: وقتی که توپ هدف به توپ دیگری یا به دیواره میز چسبیده باشد. ضربه زدن به این توپ مقداری دشوار است.
Position Play: موقعیت بازی، سرعت لازم برای ضربه زدن، چرخش لازم و استراتژی بازی (به کدام توپ و از کجا ضربه بزنیم که بهترین موقعیت را برای ما فراهم کند.)
Banking a shot: زمانی که شما به پیتوک ضربه بزنید و پیتوک شما به توپ هدف و توپ هدف به دیواره میز برخورد کند و داخل یکی از پاکت ها برود. به این معناست که شما یا خیلی خوب بازی می کنید و یا خیلی خوش شانس هستید.
Combination: این در زمانی صورت می گیرد که ما به پیتوک ضربه بزنیم و پیتوک به یکی از توپ های خودمان و آن توپ به توپ هدف ضربه بزند و آن را هدایت کند.

جهت ثبت نام در دوره آموزشی بیلیارد بر روی تصویر فوق کلیک نمایید.
دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد.
پس از پایان گواهی و مدرک معتبر دوره آموزشی بیلیارد  با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید.
مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴

نحوه ایستادن و ضربه زدن به توپ
یکی از مهمترین موارد کلیدی در یک اجرای شایسته نحوه قرار دادن پاها به ویژه پای عقب است. پای عقب برای بازیکنان راست دست، پای راست؛ و برای بازیکنان چپ دست، پای چپ لاست.
اگر پای عقب شما خیلی نزدیک به میز باشد، بدن شما دچار گرفتگی عضلانی می شود و نمی توانید چوب تان را آزادانه حرکت دهید. در نیتجه قادر به اعمال شایسته ضربه مورد نظر نخواهید بود. اگر پای شما خیلی عقب باشد، بدن تان خیلی به سمت جلو خم می شود و در وضعیت نافرمی قرار می گیرید و حرکت چوب تان محدود می شود.
تاریخچه بازی بیلیارد
تاریخچه بازی بیلیارد مفصل و بسیار غنی است. این بازی توسط پادشاهان، افراد عادی، روسا، بیماران روحی، بانوان، آقایان و قهرمانان به طور یکسان انجام می شده است.
تا قرن پانزدهم این بازی مدتی در اروپای شمالی و گجویا در فرانسه بر روی چمن مانند بازی کروکت (نوعی بازی با گوی و حلقه) انجام می شده است. بعد از مدتی این بازی به مکان های سربسته بر روی میز پوشیده از پارچه سبز که شبیه به چمن بوده تغییر مکان یافته و در اطراف لبه های این میز حاشیه ای ساده قرار گرفته بود. توپ ها به جای اینکه توسط چوب های سفت و محکم که به آن چماق می گفتند ضربه زده شوند، هل داده می شدند.
عبارت بیلیارد از زبان فرانسه از کلمه بیلارت به معنی یک نوع چوب سفت و محکم و هم از کلمه بایل به معنی یک نوع توپ گرفته شده است.
در ابتدای بازی با تو توپ بر روی یک میز شش حفره ای با یک حلقه شبیه به حلقه بازی کروکت و یک چوب عمود که به عنوان سپر بود، انجام می شد. تا قرن هجدهم به تدریج حلقه و سپر ناپدید شدند و تنها حفره ها و توپ ها باقی ماندند.
قبل از سال ۱۸۰۰ این بازی به عنوان بیلیارد اعیان زادگان شناخته می شد اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مردم با حرفه ها و مشاغل مختلف از آغاز، این بازی را انجام می دادند.
در سال ۱۶۰۰ مردم آشنایی کافی با این بازی پیدا کردند، به طوری که شکسپیر در کتاب آنتونی و کلئوپاترا به آن اشاره کرده بود. در اواخر سال ۱۶۰۰ چوب بیلیارد ساخته شد. وقتی توپ در کنار یک باند قرار می گرفت، برای ضربه زدن به توپ از چماق به خاطر نوک بزرگش به سختی می شد استفاده کرد، به همین دلیل بازیکنان چماق را وارونه گرفته و از دسته اش برای ضربه زدن به توپ استفاده می کردند. به دسته «دم» به معنی «دنباله» می گفتند که واژه چوب بیلیارد از این کلمه استخراج شده است.
در ابتدا میزها دارای دیواره های عمود و پهن در پشت باندها بودند که از افتادن توپ ها جلوگیری می کردند. تجهیزات بیلیارد به خاطر انقلاب صنعتی بعد از سال ۱۸۰۰ در انگلستان به سرعت توسعه پیدا کرد.
گچ برای اصطکاک بیشتر بین توپ و چوب بیلیارد حتی قبل از اینکه چوب بیلیارد نوک داشته باشد استفاده می شد. در سال ۱۸۲۳ چرم نوک چوب بیلیارد که با آن یک بازیکن می توانست توپ را به یک سو چرخش بدهد ساخته شد.
میهمانان انگلیسی به مردم آمریکایی نشان دادند که چطور در بازی از حالت چرخشی استفاده می کنند و به این حالت چرخشی فقط در آمریکا و نه در جاهای دیگر اینگلیش می گفتند.
در سال ۱۸۲۹ چوب بیلیارد دو تکه بود. حدود سال ۱۸۲۵ سطح میزها از تخته سنگ ساخته می شد. گودیر در سال ۱۸۳۹ توده کائوچو را کشف کرد و تا سال ۱۸۴۵ از آن برای ساخت گوشه های میز بیلیارد استفاده کرد. تا سال ۱۸۵۰ میز بیلیارد شکل صحیح و املی به خود گرفت.
قوانین بازی بیلیارد
قوانین حاکم بر بازی بیلیارد از حدود سال ۱۷۷۰ تا ۱۹۲۰ همان قوانین حاکم بر بازی بیلیارد در انگلستان بود. این بازی بر روی یک میز بزرگ به شکل مکعب مستطیل با سه توپ و شش حفره انجام می شد.
در قرن ۱۸ اندازه استاندارد میزها دو به یک، یعنی طول دو متر و عرض یک متر بود. قبل از این ابعاد استانداردی برای ساختن میز وجود نداشت. اصول بازی بیلیارد انگلیسی به واسطه بازی اسنوکر که یک بازی پیچیده، رنگارنگ و مرکب از جنبه های دفاعی و تهاجمی بود، ادامه پیدا کرد با این تفاوت که در بازی اسنوکر از ۲۲ توپ و در بازی بیلیارد انگلیسی از ۳ توپ استفاده می شد.
اشتیاقی که انگلیسی ها به بازی اسنوکر داشتند همانند اشتیاق آمریکایی ها به بازی بیسبال بود. به خاطر این اشتیاق، شما می توانید هر روز شاهد رقابتی در بازی اسنوکر در انگلیس باشید.
آمریکایی ها سال هاست در این رشته فعال هستند و اینکه چطور بازی بیلیارد به آمریکا آورده شده کاملا مشخص نیست. روایت ها نشان می دهد که این بازی در سال ۱۵۸۰ توسط یک شخص اسپانیایی به خیابان آگوستین آورده شده است اما تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد که در سال ۱۵۸۰ هیچ اثری از این بازی وجود نداشته و بیشتر احتمال می رود که این بازی توسط مهاجران انگلیسی و هندی به آمریکا وارد شده باشد.
در سال ۱۷۰۰ تعدادی از قفسه سازان آمریکایی تصمیم گرفتند میزهایی هر چند کوچک برای بازی بیلیارد بسازند. با وجود این بازی بیلیارد در سرتاسر کشورهای مستعمره گسترش پیدا کرد. مشهورترین آنها بسفورد، مکانی در نیویورک بود که به دلالان سهام اختصاص داده شده بود.
بازی بیلیارد آمریکایی تا سال ۱۸۷۰ همان بازی بیلیارد ۴ توپه بود که معمولا بر روی یک میز بزرگ ۱۱ یا ۱۲ فوتی با چهار حفره و چهار توپ که ۲ توپ آن سفید و ۲ توپ دیگر قرمز بودند انجام می شد.
انواع بازی های بیلیارد
بازی Fifteen-Ball Pool (بیلیارد ۱۵ توپه)، با ۱۵ توپ مورد نظر که اعداد یک تا ۱۵ بر روی توپ ها نوشته شده بود انجام می شد. بازیکن بابت هر توپی که در حفره می انداخت براساس شماره روی آن امتیاز دریافت می کرد.
مجموع شماره های توپ ها در یکسری ۱۲۰ بود و کسی که نصف بیشتر این مجموع را به دست می آورد (حداقل ۶۱ امتیاز) برنده محسوب می شد. این بازی که به آن «بیلیارد ۶۱» می گفتنهد، در اولین مسابقات قهرمانی آمریکا در سال ۱۸۷۸ به کار برده شد و یک فرد کانادایی به نام سیریل داین قهرمان این مسابقات شد.
در سال ۱۸۸۸ به این نتیجه رسیدند که عادلانه تر است امتیازها را براساس تعداد توپ هایی که به داخل حفره می اندازند حساب کنند نه براساس شماره ای که بر روی توپ نوشته شده است. بنابراین Continuous Pool (بیلیارد پیوسته) به عنوان یک بازی قهرمانی، جایگزین بازی ۱۵ توپه شد. بازیکنی که آخرین توپ یک مجموعه را به داخل حفره بیندازد می تواند مجموعه بعدی را برای بازی شورع کند و جمع امتیازاتش به طور پیوسته از یک مجموعه به مجموعه دیگر ثبت می شود.
اندکی بعد در سال ۱۸۹۰ بازی Eight Ball و به دنبال آن در سال ۱۹۱۰ بازی Straight Pool ابداع شد. حدود سال ۱۹۲۰ بازی Nine Ball اتبداع شد. از سال ۱۸۷۸ تا ۱۹۵۶ مسابقات قهرمانی بیلیارد به طور سالیانه برگزار می شد و بقیه ماه های باقیمانده حریفان یک به یک به مبارزه با یکدیگر می پرداختند.
تا مدت ها واژه بیلیارد به تمام بازی هایی که بر روی یک میز با حفره یا بدون حفره انجام می شد، نسبت داده می شد. بعضی ها از بیلیارد فقط برداشت بازی های کاروم را داشتند و از Pool برای بازی های حفره دار استفاده می کردند.
وقوع جنگ های جهانی اندکی این بازی را از رونق انداخت اما با دو واقعه مهیج که یکی در سال ۱۹۶۱ و دیگری در سال ۱۹۸۶ به وقوع پیوست، دوباره بیلیارد احیا شد. اولین واقعه، آزادی سینما بود. مثلا فیلم قهرمان براساس سرگذشت والترتیویز، فیلمی سفید و سیاه که زندگی سیاه یک قهرمان بازی را با بازیگری پل نیومن در نقش قهرمان داستان به تصویر کشیده شده بود. صدای به هم خوردن توپ ها باعث شد که مردم به فکر بازی مهیج بیلیارد بیفتند.
اصول بازی اسنوکر که به المپیک رسید
اسنوکر یک بازی با چوب است که بر روی میز بزرگی که با ماده ای از جنس فلانل پوشیده شده و دارای شش سوراخ است بازی می شود. این سوراخ ها در چهار گوشه میز و دو سوراخ در وسط کناره میز قرار دارند.
این بازی بر روی میزی با اندازه ۱۲ در ۶ فوت (معادل ۳٫۷ در ۱٫۸ متر) انجام می شود. البته میزهای این بازی در اندازه های مختلفی تولید می شود. معمولا درازای میز دو برابر پهنای آن است.
توپ های اسنوکر
این بازی شامل ۲۱ توپ است. ۱۵ توپ قرمزرنگ، یک توپ مشکی، یک توپ صورتی، یک توپ آبی، یک توپ قهوه ای، یک توپ سبز و یک توپ زرد. هر توپ قرمز یک امتیاز دارد سایر توپ ها به ترتیب: توپ مشکی ۷، توپ صورتی ۶، توپ آبی ۵، توپ قهوه ای ۴، توپ سبز ۳ و توپ زرد ۲ امتیاز دارند.
در ایران به توپ ها یا گوی های این بازی شار اطلاق می شد. داور در ابتدای بازی توپ ها را می چیند. در قوانین نسخه انگلیسی این بازی هر بازیکن پس از زدن هر توپ قرمز، مجاز به زدن یک توپ رنگی خواهد بود و حداکثر امتیازی که یک بازیکن قادر به گرفتن آن است ۱۴۷ است.
خطا ها
خطاها برای توپ های زرد، سبز و قهوه ای چهار واحد، آبی ۵، صورتی ۶ و مشکی ۷ واحد است. این خطاها در صورتی که بازیکن به اشتباه به آنها ضربه بزند (توسط توپ سفید، دست، چوب، رست) و همچنین بروز خطاهای دیگر در هنگام و در طول ضربه زدن به توپ های اعلام شده است. اگر توپ سفید هنگام وارد شدن ضربه به هیچ یک از توپ ها برخورد نکند فول محسوب شده و ۴ امتیاز برای حریف محسوب خواهد شد.
توپ های به هم چسبیده
اگر کیوبال به توپ یا توپ هایی که نوبت بازی آنهاست بچسبد، داور باید اعلام کند توپ ها به هم چسبیده و اینکه چه توپ یا توپ هایی به کیوبال چسبیده را نشان دهد. زمانی که اعلام می شود (توپ های به هم چسبیده) ضربه زننده باید کیوبال را طوری از توپ چسبیده دور کند که آن توپ به هیچ عنوان تکان نخورد که در صورت تکان خوردن، خطاست.
اگر کیوبال به توپی که نوبت بازی آن نیست بچسبد یا نزدیک آن باشد و از داور سوال شود که آیا این توپ ها به هم چسبیده یا نه، او جواب آری یا نه را خواهد داد و بازیکن باید طوری به کیوبال ضربه بزند که آن توپ تکان نخورده و کیوبال در ضربه اول به توپ در نوبت برخورد کند.
چنانچه کیوبال هم به توپ در نوبت و هم به توپ خارج از نوبت بچسبند، داور فقط به توپ در نوبت اشاره خواهد کرد و اگر ضربه زننده از داور سوال کند که آیا کیوبال به توپ خارج از نوبت هم چسبیده یا نه، او باید جواب بدهد. اگر داور متقاعد شود که حرکت توپ چسبیده به کیوبال بدون دخالت ضربه زننده است، نباید اعلام خطا کند.
جریمه هایی که با ارزش ۷ امتیازی محاسبه می شوند
– استفاده کردن از هر توپی خارج از میز برای هر منظوری
– استفاده کردن از هر وسیله برای اندازه گیری فاصله ها و دهانه پاکت ها
– پس از پاکت کردن توپ قرمز یا توپ آزاد به جای قرمز دوباره با توپ قرمز بازی شود.
– به جز توپ سفید با هر توپی به جای کیوبال بازی شود.
– زمانی که داور توپ انتخابی بازیکن را سوال می کند بازیکن جواب ندهد.
– پس از پاکت کردن توپ قرمز یا توپ آزاد به جای قرمز و قبل از انتخاب توپ رنگی مرتکب خطا شود.
بازی مجدد
چنانچه بازیکنی به دلیل ارتکاب خطای حریف از او بخواهد که دوباره بازی کند، این درخواست قابل اجراست و نمی توان از آن چشم پوشی کرد ما بازیکن خاطی حق دارد تصمیم خود را عوض کند که:
۱- از چه نوع ضربه ای استفاده کند.
۲- کدام توپ در نوبت را برای ضربه زدن انتخاب کند و آن بازیکن در صورت پاکت کردن هر توپ با شرایط بالا امتیاز مربوطه را کسب خواهد کرد.
آموزش بیلیارد
بیلیارد به چندین روش بازی می شود که به شرح زیر می باشد:
۱- ایت بال Eight Ball
الف : انگلیسی UK
ب : امریکایی US
۲- ناین بال Nine Ball
۳- اسنوکر Snooker
الف : انگلیسی
ب : آزاد
۴- پایرامید Pyramid
۵- بیلیارد روسی Russian Biliard
لوازم مورد نیاز بازی :
چوب Cue Stick:
چوب برای ضربه زدن به توپ سفید رنگ(Cue Ball) استفاده میشود
اندازه طول در حالت استاندارد ۵۸ اینچ معادل ۱/۵ متر و وزن اون ۱۸ تا ۲۱ اونس معادل ۵۰۰ تا ۶۱۰ گرم میباشد. اطلاعات کاملتر : ابعاد چوب بیلیارد )
جنس چوب معمولا از چوب هست ولی در مدل های الومینیومی ،فیبر کربن و فایبرگلاس هم موجود است.
سر چوب معمولا از فوم یا چرم میباشد
در چوب اسنوکر سر چوب در حدود ۹ میلیمتر و سر چوب ایت بال در حدود ۱۳ میلیمتر قطر دارد.
گچ Chalk:
گچ برای افزایش اصطکاک سرچوب با توپ سفید رنگ (Cue Ball) استفاده میشود.در صورت استفاده نکردن از گچ ممکن است ضربه کامل به کیو بال منتقل نشود و کیو بال به خوبی و با سرعت مورد نظر حرکت نکند. ( اطلاعات بیشتر : گچ بیلیارد )
رست Rest:
چوبی است با سر ضربدر مانند و برای زمانی استفاده میشود که شما در موقعیتی از میز قرار دارید که نمیتوانید چوب را به کیو بال برسانید.
شما با قرار دادن رست در زیر چوب خود و استفاده از رست به عنوان دست تکیه گاه میتوانید براحتی ضربه بزنید.
رست دو نوع میباشد:
۱- رست معمولی
۲- رست اسپایدر(عنکبوت)
رست اسپایدر زمانی استفاده میشود که توپ سفید شما در دور دست میز قرار دارد و یک توپ رنگی در پشت توپ سفید قرار گرفته است
رست اسپایدر با داشتن ارتفاع بیشتر و قوس در پایه باعث میشود که بدون برخورد به توپ رنگی ضربه خود را به توپ سفید وارد کنید.
رست اسنوکر
مثلث و لوزی Rack :
این وسیله برای چیدن توپ ها بر روی میز استفاده میشود.
این وسیله باعث بهم چسیبدن و مثلث شدن حالت توپها در بازی ایت و اسنوکر و لوزی قرار گرفتن توپ ها در بازی ناین میشود.
مثلث بیلیارد
اصطلاحات بیلیارد:
کیو بال Cue ball : توپ سفید رنگ که با چوب به ان ضربه میزنیم
شار: به توپ های رنگی گفته میشود
ایت Eight: در اصطلاح به توپ مشکی گفته میشود
پاکت Pocket:به شش سوراخ موجود بر روی میز اطلاق میشود
پاکت کردن Pot the ball :داخل سوراخ انداختن یک توپ گفته میشود
سردی (سه ره دی):به سوراخ های وسط میز گفته میشود
وگل(وو گو ل):به سوراخ های گوشه میز گفته میشود
پیتوک:اصطلاحی رایج برای خطا میباشد
(این اصطلاح در اصل پیتوک دادن میباشد که پیتوک همان کیو بال است که معنای کلی ان قرار دادن توپ سفید در اختیار حریف میباشد)
باند :به دیواره های داخلی میز گفته میشود
شکستن Break :به عمل پخش کردن توپها از حالت مثلث در ابتدای بازی گفته میشود.
شارون Ball-on :اصطلاحی است برای زمانی که شما کیو بال را به یک شار میزنید و شار مورد نظر به یک شار دیگر برخورد میکند و داخل سوراخ میافتد.
ماکس: زمانی که یکی از شار های حریف یا شاری که حق زدن ان را به واسطه قانون بازی نداریم مانع از رسیدن کیو بال به طور مستقیم به شار هدف شود و شما مجبور باشید با استفاده از باند ها به شار مورد نظر ضربه بزنید.
دوبله:زمانی که شما به وسیله باند شار را داخل سوراخ میکنید.
به طوریکه شما شار مورد نظر را به یکی از باند ها میزنید سپس برگشت شار به داخل سوراخ می افتد.
سه باند:زمانی که شما شار را بواسطه برخورد با سه باند وارد سوراخ میکنید.
این کار معمولا از گوشه میز برای انداختن شار در سوراخ وسط میز (سردی) استفاده میشود.
ایت بال: (امریکایی)
این بازی با ایت بال انگلیسی تفاوتهایی جزیی در قوانین دارد و ایت بال رایج در باشگاه های ایران ، ایت بال امریکایی می باشد
توپها (شار):
در ایت بال امریکایی دو مدل شار وجود دارد که به تک رنگ و دورتگ معروف هستند
تک رنگ ها عدد یک تا ۷ و دو رنگ ها اعداد ۹ تا ۱۵ را تشکیل میدهند.
عدد ۸ نیز مانند قبل متعلق به رنگ مشکی است.
عدد ۱ و ۹ -زرد
عدد ۲ و ۱۰ – ابی
عدد ۳ و ۱۱ – قرمز
عدد ۴ و ۱۲ – بنفش
عدد ۵ و ۱۳ – نارنجی
عدد ۶ و ۱۴ – سبز
عدد ۷ و ۱۵ زرشکی
عدد۸ – مشکی
اندازه:(قطر)
۶۱٫۵ میلی متر
وزن:
۲۰۵-۲۲۰ گرم
در ایت بال امریکایی به مدل شارها Solids & Stripes گفته میشود.
توپ بیلیارد
شروع بازی:
ابتدا شار های رنگی را درون مثلث قرار میدهیم و قاعده مثلث را موازی عرض میز قرار میدهیم به طوری که وسط مثلث در خط یک چهارم میز قرار گیرد(خط فرضی می باشد و معمولا با یک نقطه بر روی ماهوت مشخص میشود)
توجه داشته باشید شار مشکی باید در ردیف سوم و در وسط ردیف سوم قرار گیرد.
در سمت دیگر میز یک محوطه یک چهارم و یک محوطه نیم دایره که D نامیده میشود قرار دارد.
برای شروع بازی شما میتوانید کیو بال را در هر نقطه ای از منطقه یک چهارم قرار دهید.
با چوب باید ضربه ای تقریبا محکم به مثلث وارد کنید تا شار ها در سطح میز پخش شوند.
توجه داشته باشید اگر ۴ شار رنگه به دیواره میز(باند) برخورد نکند شما باید مجددا شار ها را داخل مثلث قرار داده و مجددا به مثلث شار های رنگی ضربه وارد کنید.
به این عمل در ابتدای بازی Break یا شکستن گفته میشود.
در این حالت نوبت به حریف شما میرسد و حریف شما با انتخاب یک رنگ و ضربه زدن به ان رنگ را تعیین میکند
توجه داشته باشید درصورتی که حریف شما توپ را داخل سوراخ نکرد تعیین رنگ نشده است و نوبت به شما میرسد و شما وظیفه این کار را دارید.
حالت سوم:پس از شکستن توپ سفید(کیو بال) به داخل سوراخ رفته است.
در این حالت نوبت به حریف میرسد و حریف شما باید کیو بال را در محوطه یک چهارم قرار دهد و شار های رنگی بعد از سوراخ وسط را انتخاب کرده و بزند.
حالت چهارم: پس از شکستن توپ مشکی داخل سوراخ میرود
در این حالت بازی مجدد از ابتدا اغاز میشود.
پس از همه این حالت ها بازی به یک روال طبیعی میرسد
خطاهای موجود در بازی :
۱-حالتی که کیو بال به هیچ شاری برخورد نکند
۲-حالتی که کیو بال ابتدا به شار حریف برخورد کند
۳-حالتی که کیو بال به ایت (شار مشکی) برخورد کند
۴-حالتی به نام پیتوک باند:
در این حالت کیو بال به شار خود برخورد میکند ولی پس از این برخورد هیچ کدام از شارهای در حال حرکت یا کیو بال به دیواره (باند) برخورد نمیکند.
این خطا (پیتوک) برای جلوگیری از سرد شدن بازی منظور شده است.
۵-حالتی که بدن شما،دست شما یا چوب شما باعث حرکت شار های رنگی روی میز میشود.
۶-شما توپ سفید را وارد سوراخ میکنید.
۷-شما با ضربه زدن کیو بال را از میز به بیرون می اندازید
در تمامی حالات بالا در ایت بال امریکایی حریف میتواند کیو بال را برداشته و در هر نقطه دلخواه از میز قرار دهد.(Ball in hand)
۸-شما توپ مشکی را وارد سوراخ میکنید (زمانی که هنوز توپ های رنگی شما روی میز قرار دارد)
در این حالت شما بازی را باخته اید!
۹-شما با ضربه زدن یک شار رنگی را به بیرون از میز پرتاب میکنید:
در این حالت شار رنگی را داخل یک سوراخ می اندازیم و مانند پیتوک های ۱ تا ۷ رفتار میکنیم
۱۰-شما با ضربه خود ایت را به بیرون از میز پرتاب میکنید:
در این حالت شما بازی را باخته اید.
به روال عادی بازی بر میگردیم:
شما پس از تعیین رنگ شروع به داخل سوراخ کردن دسته رنگی خود میکنید (مثلا تک رنگ)
زمانی که شار های تک رنگ موجود بر روی میز تمام شد شما به سراغ شار مشکی یا همان ایت میروید
توجه داشته باشید:
زمانی میتوانید به ایت ضربه بزنید که از شار های رنگی شما باقی نمانده باشد.
داخل سوراخ کردن ایت کاری حساس است زیرا:
۱-شما باید سوراخی را که ایت را میخواهید در ان جای دهید انتخاب کنید
در صورتی که ایت در سوراخ دیگری غیر از سوراخ منتخب شما جای گیرد شما بازنده هستید
۲- در صورتی که شما ایت را داخل سوراخ کنید و مرتکب هرگونه پیتوک شوید شما بازنده هستید.
تمامی این اصول تجربی است ولی در اینجا نکاتی را به صورت تئوری ذکر میکنیم.
(نکته: تمامی اصول ذکر شده برای افراد دست راست میباشد)
۱- طرز ایستادن:
پا های خود را تقریبا به عرض شانه باز کنید و پای چپ را عمود به پای راست و پای راست را در جهت ایستادن خود قرار دهید.
خم کردن پای چپ به مقدار کم به استقرار شما کمک خواهد کرد.
سعی کنید استیل خود را طوری تنظیم کنید که وزن بدن به طور کامل در بین دو پا تقسیم شود
این کار به دقت در ضربه زدن شما کمک خواهد کرد.
نکته دیگر این است که سعی کنید بدن دارای خمدیگی از سمت چپ و راست نباشد
خمیدگی شما ممکن است مانع حرکت مناسب چوب شود.
نکته دیگر این است که هیچ گاه سعی نکنید از استیل دیگران تقلید کنید زیرا ساختار های بدنی هر کس متفاوت میباشد
پس سعی کنید که با اصول پایه یک ساختار ثابت و مناسب برای خود طراحی کنید.
۲-گرفتن ته چوب با دست
این عمل در عین سادگی بسیار مهم میباشد.
این کار را شما با دست عقبی خود انجام میدهید.
نکاتی که در این رابطه باید بدانید این است که:
* چوب را خیلی محکم نگیرید. در صورت محکم گرفتن انعطاف کار شما کاهش میابد و باعث خستگی زودرس میشود.
*چوب شما باید حدودا در موازات سطح میز قرار گیرد پس سعی کنید ارنج دست شما زاویه ای در حدود ۹۰ درجه با چوب داشته باشد.
*سعی کنید که مچ دستتان در زمان گرفتن چوب انحرافی نداشته باشد.
نکته اول بسیار مهم است
مخصوصا افرادی که میخواهند ضربه محکم بزنند باید دقت داشته باشند که محکم گرفتن چوب نه تنها به انها کمکی نمیکند بلکه باعث بالا امدن ته چوب میشود.
چوب را با انگشت شصت و دو انگشت میانی و اشاره دست خود نگاه دارید و دو انگشت دیگر را برای تعادل بیشتر با فاصله از دو انگشت به چوب بچسبانید.
۳- ایجاد پل با دست
شما با گرفتن چوب در دست عقبی با ید با دست جلو خود مجرایی برای حرکت چوب ایجاد کنید
به این کار ایجاد پل یا پل بستن میگویند
شما باید پل خود را به طور صحیح و محکم ایجاد کنید زیرا لازمه ی یک ضربه خوب و دقیق یک پل مناسب و استاندارد است.
روش ایجاد پل:
*دست خود را به طور عادی در کف میز قرار دهید
*انگشتان خود را کاملا باز کنید(حالت وجب کردن)
*انگشت اشاره را کمی از غضروف انتهایی تا کنید(ارتفاع دست کمی افزایش میابد)
*انگشت شصت را تا انتها رو به عقب تا کنید و به انگشت اشاره بچسبانید
سعی کنید پل خود را در فاصله مناسبی از کیو بال بنا کنید( در حدود ۲۰ سانت)
تا زمانی که از استحکام پل خود مطمئن نشده اید ضربه نزنید(هیچ گاه برای ضربه زدن عجله نکنید ، بازی مدت زمان نامحدود دارد!!)
در مواقعی از طول بازی ممکن است کیو بال نزدیک باند قرار گیرد و شما نتوانید یک پل عادی تشکیل دهید
در این موقع کمی ابتکار عمل به کمک شما می اید
۴-هدف گیری برای ضربه زدن
برای موضوع هدف گیری شما باید بدانید که چشم اصلی شما کدام چشمتان است.
چشم اصلی چشمی است که در صد بیشتری از میدان دید شمارا تشکیل میدهد و انطباق بیشتری با عملکرد مغز شما دارد.
یک انگشت خود را در فاصله سی سانتی صورت خود قرار دهید به طوری که یک شی در فاصله ۵ متری را بپوشاند.
سپس یک بار چشم چپ و یک بار چشم راست خود را ببندید
در هر حالتی که شما قادر به مشاهده جسم نبودید همان چشم چشم اصلی شما می باشد
برای مثال هنگامی که چشم چپ را بستید و باچشم راست مشاهده کردید و قادر به دیدن جسم نبودید چشم اصلی شما چشم راست میباشد.
شناختن چشم اصلی برای این است که شما چوب را دقیقا در زیر چشم اصلی خود قرار دهید تا بتوانید با دقت هدف گیری کنید و خطا در دیدن راستای چوب نداشته باشید.
پس از استقرار و اماده شدن برای ضربه زدن شما باید به نگاه متناوب خود بین سر چوب و کیو بال درست ضربه زدن خود را تنظیم کنید و محل صحیح برخورد چوب با کیو بال را بیابید.
در اخرین لحظه شما باید به محل مورد نظر شما که قرار است کیو بال برخورد کند نگاه کرده و ضربه بزنید.
افتادن یک شار در سوراخ مستلزم واردشدن نیرو از کیو بال به شار در جهت سوراخ است.
یعنی اگر شما یک خط از وسط سوراخ به وسط شار مورد نظر فرض کنید محل برخورد کیو بال به شار باید در محل وصل شدن خط به شار باشد.
طرز صحیح گچ کشیدن:
طرز صحیح گچ کشیدن بسیار مهم است
معمولا همه فکر میکنند که باید سر چوب را داخل فرورفتگی گچ گذاشت و گچ را کمی تکان داد!!
صحیح گچ کشیدن باعث کیفیت در ضربه میشود
این کار باید با یک دست و با گوشه ی حفره موجود در وسط گچ انجام شود تا گچ کاملا بر روی سر چوب کشیده شود
ارام کنار حفره گچ را در راس سر چوب قرار میدهیم و کمی رو به پایین میکشیم و این کار را در جهات مختلف سر چوب انجام میدهیم
آموزش ناین بال :
شارها:
شارها از شماره ۱ تا ۹ ایت بال امریکایی می باشد و تفاوتی در سایز ، وزن و رنگ ندارد.
آغاز بازی:
(اساس بازی بر این است که شار ها را باید به ترتیب شماره از یک تا نه وارد سوراخ کنیم به عبارتی همواره باید کمترین شماره موجود بر روی میز را مورد هدف قرار دهیم در انتها هر کس که بتواند شماره نه را داخل کند برنده است)
شار ها را درون لوزی قرار میدهیم.
طبق قانون کنگره بیلیارد امریکا (BCA) شماره یک باید در راس لوزی و بر روی نقطه مشخص شده میز و شماره نه باید در مرکز لوزی قرار گیرد.
کیو بال را میتوان در هرنقطه ای از محوطه یک چهارم قرار داد.
پس از شکستن حالت های مختلف بازی را پیگیری میکنیم:
۱- یک یا چند شار رنگی به داخل سوراخ می افتد:
نوبت هنوز با شماست و باید کمترین شماره موجود بر روی میز را مورد هدف قرار دهید. (مثلا اگر در شکستن یک و شش داخل سوراخ افتاده است شما باید به شماره ۲ ضربه بزنید)
۲-ناین (شماره نه و اصلی ترین توپ موجود بر روی میز) یه داخل سوراخ می افتد:
تبریک میگوییم…شما پیروز شده اید!
۳-کیو بال به داخل سوراخ میافتد:
در این حالت کیو بال را در هر نقطه ای از میز قرار میدهیم و به کم ترین شماره ضربه میزنیم.
۴-شما میشکنید و هیچ شاری داخل سوراخ نمیافتد و حریف شما برای ضربه زدن به یک ماکس (رجوع شود به پست ۸ ) میشود:
در این حالت حریف شما حق دارد کیو بال را رها کند یعنی ضربه ای به کیو بال وارد کند و به هیچ شاری برخورد نکند.
به روال عادی بازی بر میگردیم و نکاتی را ذکر میکنیم:
* اگر شما با ضربه به شار صحیح (کمترین عدد موجود بر روی میز)، شار دیگری را به حالت شارون (رجوع شود به پست ۸) داخل سوراخ کنید شما باید ضربه دیگری بزنید مانند حالتی که یک شار را وارد کرده اید.
*اگر شما مانند حالت قبل ناین را وارد سوراخ کنید شما بازی را برده اید.
در مسابقات حرفه ای سعی همه بازیکنان شارون کردن ناین بال است
زیرا این کار بسیار مطمئن تر از حالتی است که صبر کنیم تا به صورت ترتیببی به ناین برسیم.
خطا های موجود بازی:
۱-شما به شماره غلط ضربه میزنید.(کیو بال به کمترین شماره بر خورد نمیکند)
۲-حالتی که کیو بال به شار برخورد نکند.
۳-حالتی که بدن شما،دست شما یا چوب شما باعث حرکت شار های روی میز میشود.
۴-شما کیو بال را وارد سوراخ میکنید.
۵-شما با ضربه زدن کیو بال را از میز به بیرون می اندازید.
در همه حالات بازی مانند خطا های ایت بال امریکایی عمل میکنیم
یعنی کیو بال در اختیار حریف میباشد و در هر نقطه ای از میز به دل خواه قرار میدهد و ضربه میزند.
۶-شما با ضربه زدن یک شار رنگی را به بیرون از میز پرتاب میکنید:
در این حالت شار رنگی به بیرون پرتاب شده را داخل یک سوراخ می اندازیم و کیو بال در اختیار حریف میباشد.
اگر شار پرتاب شده به بیرون ناین باشد ان را بر روی نقطه محل لوزی قرار میدهیم.
حالا حالتی را در نظر میگیریم که فقط توپ شماره نه (ناین) بر روی میز قرار دارد.
انداختن ناین اصلا کار حساسی نیست!!! زیرا:
*داخل هر سوراخی بیافتد فرقی ندارد و نیاز به اعلام نیست
*اگر ناین و کیو بال هر دو با هم داخل سوراخ بیافتند هر دو را دوباره بر روی میز قرار میدهیم.(در این حالت ناین را بر روی نقطه یک چهارم محل لوزی قرار میدهیم و کیو بال در اختیار حریف می باشد.)
و در کل در هیچ حالتی به جز انداختن ناین توسط حریف داخل سوراخ شما بازنده نمیشوید!!!
پس با تمام قدرت به ناین ضربه بزنید!
اسنوکر:
این بازی پر طرفدار ترین جذاب ترین و کلاسیک ترین نوع بیلیارد هست.
شارها:
۱۵ شار قرمز – ۱ شار زرد -۱ شار سبز – ۱ شار قهوه ای – ۱ شار ابی – ۱ شار صورتی – ۱ شار مشکی و کیو بال