بازار کار رشته الهیّات و معارف اسلامی

رشته الهیات و معارف اسلامی دارای شش گرایش علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فقه شافعی، تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی و ادیان و عرفان است که ما در اینجا به معرفی اجمالی آنها می پردازیم.
 
گرایش علوم قرآن و حدیث:
درگرایش علوم قرآن و حدیث دانشجویان 12 واحد تفسیر قرآن کریم می گذرانند که در این 12 واحد با شان نزول، مفهوم آیات و تفسیرهای مهم قرآن کریم آشنا می شوند. همچنین دانشجویان 12 واحد درسی در زمینه علوم قرآنی مطالعه می کنند که در این 12 واحد با علوم خاصی که هر پژوهشگر قرآن باید با آنها آشنا باشد مثل مبحث مجمل و مبین، منطوق و مفهوم، آشنا می شوند که لازمه فهم و درک قرآن و تفسیر و تبیین آن می باشد.
علاوه بر مباحث قرآنی دانشجویان این گرایش در بخش حدیث، با علم الحدیث، درایه الحدیث، فقه الحدیث، مجامع حدیثی شیعه و اهل تسنن و اصطلاحات حدیث آشنا می شوند یعنی دانشجویان به طور اجمالی تاریخ تطور، تحول و پیدایش علم حدیث از دیدگاه اهل تشیع و تسنن، معنا و مفهوم اصطلاحات علم حدیث و مفهوم و محتوای احادیث را مطالعه می کنند.
 
درس های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایشهای مختلف الهیات و معارف اسلامی:
تاریخ اسلام، منطق، صرف و نحو عربی کاربردی، اعراب قرآن، ترجمه عربی به فارسی و فارسی به عربی، قرائت و درک مفاهیم و متون فقهی و تفسیری، قرائت و درک مفاهیم متون عرفانی، قرائت و درک مفاهیم متون معاصر، قرائت مطبوعات و استفاده از رادیو تلویزیون، مکالمه و محاضره، علوم بلاغی، تاریخ زبان و فرهنگ عربی، روش تحقیق، مبانی جامعه شناسی، زبان تخصصی، مبادی فقه، مبادی اصول، آشنایی با علوم اسلامی( عرفان و فلسفه)، فقه مقدماتی،آشنایی با ادیان بزرگ، تفسیر.
دروس تخصصی گرایش علوم قرآن و حدیث:
تاریخ قرآن، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تاریخ حدیث، درایه الحدیث، فقه الحدیث، علوم قرآنی، تفسیر قرآن کریم، تاثیر قرآن کریم در پیدایش علوم ادبی، مروری بر نهج البلاغه، علوم بلاغت.
 
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی:
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، وظایف و حقوق انسان را از دیدگاه تشریعات الهی بیان می کند، حقوقی که از روی حکمت و بر روی محور مصالح ومفاسد خردمندانه است و در زمینه رابطه میان انسان و خدا، رابطه انسانها با یکدیگر یا وظایف انسان نسبت به خود و طبیعت می باشد.
دروس تخصصی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی:
فقه، فقه مقارن، اصول فقه، آیات الحکام، تاریخ فقه و فقها، احادیث فقهی، حقوق جزای خصوصی اسلام، حقوق بین الملل اسلام، آیین دادرسی در اسلام، حقوق جزای عمومی اسلامی، قواعد فقه مدنی، حقوق خانواده، کلیات حقوق، حقوق تطبیقی.
 
گرایش فقه شافعی:
یکی از گرایشهای رشته الهیات گرایش فقه شافعی است که بسیاری از دروس آن با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی یکسان می باشد. در گرایش فقه شافعی احکام عملی اسلام مانند عبادت، معاملات، مناکحات، جزا، قضا و شهادت و همچنین اصول از دیدگاه مذهب شافعی آموزش داده می شود.
گفتنی است که گرایش فقه شافعی تنها از بین داوطلبان اهل سنت، دانشجو می پذیرد.
 
گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی:
گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشجویان را با تاریخ و جغرافیای ممالک اسلامی آشنا می کند یعنی دانشجویان با فرهنگ، عادات و رسوم مسلمانهای نقاط مختلف جهان از جمله مسلمانهای آسیای جنوب شرقی، شمال آفریقا، اروپا و آمریکا آشنا می شوند. همچنین با تاریخ اسلام از زمان ظهور پیامبراکرم تا زمان حال، تاریخ تشکیلات اسلامی (آشنایی با نظام و تشکیلات دولتهای مسلمان اعم از نظام مالی، نظام اداری، تشکیلات سیاسی و …)تاریخ علوم ( علوم عقلی و نقلی که از اسلام زاده شده است) تاریخ ناحیه ای، تاریخ سال شمار، مآخذشناسی تاریخی(شناخت منابع و مآخذ تاریخی)، تاریخ نگاری (آشنایی با شیوه های تاریخ نگاری در اسلام و انواع تاریخ نگاری اعم از وقایع نامه، معاجم الرجال، طبقات، احوال بلاد، احوال امم و…) تاریخ هنر معماری اسلامی و تاریخ آموزش و پرورش اسلامی آشنا می گردند.
دروس تخصصی گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی:
وضع کنونی جهان اسلام، تاریخ نگاری در اسلام، تاریخ هنرهای اسلامی، تاریخ اسلام از آغاز خلافت عباسی تا پایان آل بویه، تاریخ اسلام از سلاجقه تا سقوط بغداد، تاریخ اسلام در مصر و شام، تاریخ اسلام در مغرب و اندلس، کلیات فرهنگ و تمدن اسلامی، تاریخ تشکیلات اسلامی، متون تاریخی، اسلام در برخورد با غرب و استعمار، اسلام شناسی در غرب، متون جغرافیایی، تاریخ آموزش و پرورش در اسلام، جغرافیای تاریخی اسلام، تاریخ علوم در اسلام، تاریخ تشیع.
 
گرایش فلسفه و حکمت اسلامی:
در تاریخ علم و اندیشه ما برای رسیدن به حقیقت و آگاهی از راز هستی و آفرینش به دو راه اصلی و اساسی بر می خوریم، راه عقل و راه عشق.
در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی نیز این دو راه وجود دارد و برای کشف حقیقت هر دو روش کشف و شهود و استدلال و منطق مورد توجه بوده است. در این میان طرفداران اصالت عقل معتقدند که می توان با استدلال و برهان به معرفت و شناخت رسید و از راز آفرینش آگاهی یافت. اعتقادی که در گرایش فلسفه و حکمت اسلامی نیز با آن روبرو می شویم و در واقع دانشجویان این گرایش به مطالعه و پژوهش در این زمینه می پردازند و نظام آموزشی آنها بر پایه مطالعه مکاتب فلسفی مثل مشا»، اشراق یا ملاصدرا استوار می باشد.
 
دروس تخصصی گرایش فلسفه و حکمت اسلامی:
فلسفه اسلامی، کلام، حکمت عملی، منطق، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، متون فلسفی به زبان خارجی، عرفان.
گرایش ادیان و عرفان:
در گرایش ادیان و عرفان دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده(ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا می شوند و سه بخش اساسی احکام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه می کنند که البته در این مطالعه شخص پژوهشگر درصدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه درصدد شناسایی و درک مواضع مشترک می باشد. گفتنی است که ادیان زنده ای که دانشجویان مطالعه می کنند، براساس خاستگاه آنها به سه گروه تقسیم می شوند که عبارتند از:
الف) ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام می شود که پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم می رسد و دین زردتشت که خاستگاه آن ایران است.
ب) ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل ” کنفوسیوس”، ” تائو” و ” شین تو” می گردد.
ج) ادیان شبه جزیره هند که عبارتند از: هندو، بودا و جین.
همچنین دانشجویان این گرایش عرفان را به عنوان یکی از مباحث مقایسه ای در ادیان مطالعه می کنند و با ادبیات عرفانی اسلام آشنا می شوند.
دروس تخصصی گرایش ادیان و عرفان:
معارف شیعه، تاریخ فرق اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، کلیات علم کلام، تفسیر عرفانی قرآن، متون عرفانی فارسی، تاریخ تصوف، متون ادیان و عرفان به زبان خارجی، ادیان ابتدایی و قدیم، ادیان ایران قبل از اسلام، دین یهود و مسیحیت، ادیان هند، دین بودا و خاور دور، روش شناسی ادیان.
 
توانایی های لازم:
هر دانشجوی رشته الهیات و معارف اسلامی باید به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و به آن علاقه مند باشد چرا که برای ورود به وادی قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان و کتب عرفانی و فلسفی اسلامی و یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی آشنایی با عربی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.