با ورود کامپیوتر به زندگی انسانها و به موازات آن گسترش شبکه اینترنت ، بسیاری از تعاریف و خدمات اجتماعی تغییر یافته و یا به سمت تحول بنیادی در حرکت است ، و هر روزه تاثیرات این دگرگونی ها در زندگی روزمره ما بیشتر نمایان می گردد. این جهان مجازی،که پدیده هزاره سوم تمدن بشری است ، در ابتدای راه خود دستاوردهای کم نظیری برای جوامع امروزی به ارمغان آورده است .
شبکه ای عظیم اطلاع رسانی ، فروشگاه و بنگاه های بزرگ اقتصادی ، موتور های قوی جستجوی اطلاعات ، موسسات و انجمن های مجازی و…. . به جرأت می توان گفت یکی از بزرگترین دستاوردهای آن آموزش الکترونیکی (E-learning ) می باشد .
در این مقاله سعی شده است با استفاده از آخرین مقالات و تحقیقات علمی ، مفهوم آموزش الکترونیکی و نقش آن در توسعه جوامع امروز بررسی گردد.
آموزش الکترونیک چیست ؟
آموزش مجازی چیست ؟ این سوال معمولاً بسته به افراد با زمینه کاری مختلف و سوابق علمی گوناگون جواب های مختلفی نیز دارد.
در هر صورت آموزش مجازی یک پدیده خیلی زیباست. این اصطلاح در سال 2000 اختراع شد. کارآمد بودن آموزش مجازی دلیل رشد آن را در سال های گذشته و توسعه آن در آینده توجیح می کند.
اصل و ریشه آموزش مجازی به زمانی برمی گردد که استفاده از تکنولوژی و برای پشتیبانی سیستم های آموزش رایج شد. مثل استفاده از فیلم و تلویزیون در برنامه های آموزشی در زمان های گذشته.
منظور از E-Learning یا آموزش الکترونیکی، بطور کلی بهره گیری از سیستم های الکترونیکی، مثل کامپیوتر، اینترنت، CD های Multimedia ، نشریه های الکترونیکی و خبرنامه های مجازی نظایر این هاست که با هدف کاستن از رفت و آمدها و صرفه جویی در وقت و هزینه و ضمنا یادگیری بهتر و آسانتر.
البته سیستم هایی که E-learning به حساب می‌آیند و امکان یادگیری از راه دور را فراهم می کنند متنوع هستند. ولی در وهله اول آنچه که مهم است آگاهی علاقمندان از نوع این سیستم ها و انتخاب صحیح و نحوه استفاده درست از آنها است. این سیستم ها بعضا میتوانند جایگزین کلاس های حضوری هم باشند. درعین حال برای افراد سخت کوش و علاقمند میتواند مکمل کتاب و کلاس باشد. در یک جمله می توان گفت E-Learning آوردن یادگیری برای مردم است به جای آوردن مردم برای یادگیری .
E-Learning باعث رشد اقتصادری شرکت ها و مراکز تجاری در دنیا شده است.
آموزش الکترونیکی و رابطه آن با آموزش سنتی :
آموزش الکترونيکي روشهاي آموزشي کنوني را تکميل مي کند و در بعضي از موارد جايگزين آن مي شود.يکي از رويکردهاي اصلي آموزش الکترونيکي ، آموزش ترکيبي به معني بکارگيري بيش از يک رسانه در امر آموزش است مانند ترکيب آموزش توسط معلم و ابزارهاي بر پايه وب که البته با اين روش ، آموزش الکترونيکي جايگزين آموزش کنوني نمي شود بلکه آن را تکميل مي کند هرچه که در موارد بسياري آموزش الکترونيکي به تنهايي مي تواند پاسخگوي نيازهاي آموزشي باشد.
در قرن جدید تنها چیزی که شما را می تواند از بقیه رقبا جلوتر بیندازد یادگیری سریعتر می باشد. همزمان و همراه با تحولات و تغییرات وسیعی که در جهان بوجود آمده است رویکردها و دیدگاه های اندیشمندان نسبت به آموزش و یادگیری نیز تحولاتی داشته است. در گذشته جهت آموزش Training را به کار می بردند که به معنای آموزش دادن همراه است و اکنون واژه Learning را به کار می بریم که به معنی آموزش گرفتن می باشد. در آموزش سنتی چون مبنای کار در آموزش دادن همراه بوده است در نتیجه آموزش به صورت اجبار، تنبیه و با زور همراه بوده و نتیجتا افت تحصیلی چه در کلاس درس و چه در خارج کلاس را به همراه داشته است اما در Learning چون خود فرد خواسته است که یاد بگیرد همراه با بازدهی بالایی می باشد. در سال 1995 شرکت IBM در ژاپن بخش آموزش منابع انسانی خود را از نام Training به نام Education تبدیل کرد.
رویکرهای سنتی و مدرن در آموزش و یادگیری
رویکرد سنتی رویکرد مدرن
تاکید بر رقابت – خارج نمودن رقیب از میدان همکاری و مشارکت تشکیل تیم
وظیفه فراگیران ذخیره سازی اطلاعات ، حفظ مطالب مدیرین اطلاعات ، تولید دانش
روابط مدس و فرگیران دوگروه مجزا – جاهل و عالم یک گروه : جامعه فراگیران –یادگیری جمعی
فرایند آموزش استاندارد سفارشی با توجه هر دانش پژوه
محیط آموزش مکانهای خاص ، مکتب ، مدرسه هر کجا که باشید می توانید یاد بگیرید
زمان آموزش زمان های خاص و تعریف شده مدارس هر زمان که اراده کنید
مزایای کلی آموزش الکترونیکی به شرح زیر می باشد :
- آموزش در هر زمان، در هر كجا و در هر مقوله‌اي
- آموزش بدون پيش نيازهاي يكسان
- آموزش فردي در كنار يادگيري مشاركتي
- انتخاب سرعت و روال آموزش با توجه به نيازهاي فردي
- کاهش 50% صرفه‌جويي در زمان
- کاهش 60% صرفه‌جويي در هزينه
- آموزش برای عموم مردم
- با Interactive به صورت دو طرفه می باشد
- نتیجه آموزش و یادگیری شما سریعتر مشخص می شود.
- با استفاده از امکانات Multimedia مطالب بیشتر در ذهن می ماند.
- تبعیضات رایج کمتر اتفاق می افتد
- موجب حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی های محیطی و صوتی می گردد و ….
آیا دوره های آموزش مجازی برای من مناسب است؟
شما می توانید دوره های آموزش مجازی زیادی را در اینترنت پیدا کنید که برخی از این دوره ها دانشگاهی و برخی غیر دانشگاهی هستند و رشته های زیادی را نیز تحت پوشش خود دارند و به شما برای یادگیری کمک می کنند.
اما، با توجه به اینکه دوره های آنلاین امکانات زیادی را در اختیار شما قرار می دهند و تا حد زیادی می توانند با شرایط خاص شما از لحاظ فیزیکی ، زمانی و مکانی خود را هماهنگ کنند، به اتمام رساندن دوره های الکترونیکی نیازمند توانایی ها و مهارت های شخصی نیز می باشد.
در ادامه چند سوال مطرح شده است که به شما کمک می کند که بدانید دوره های آموزش مجازی و آموزش الکترونیک برای شما مفید است و می توانید به راحتی دوره را به پایان برسانید. اما فراموش نکنید که در بسیاری از موارد و شرایط توانایی های فردی که در تست مشخص می شود در شما وجود ندارد ویا ضعیف است در بسیاری از مراحل زندگی برای شما مفید خواهد بود. از اینرو چه نتیجه تست شما + باشد و چه – بد نیست که در خصوص برخی از موارد که پاسخ شما به سوال مربوطه منفی است ، کمی فکر و تامل کنید و در جهت رفع آن کوشا باشید.
1.آیا نظم و ترتیب کافی برای انجام دادن تکالیف درسی خود را بدون تنظیم ساعت کلاس دارید؟
2.شما در مدیریت زمان خود خوب عمل می کنید؟
3.آیا در یادداشت نوشتن در زمان صحبت استاد خوب عمل می کنید؟
4.شما می توانید در خارج از سیستم کلاس برای خود کار کنید؟
5.آیا شما دوست دارید مطالبی را که یاد میگیرید بجای گفتن، تایپ کنید؟
6.آیا فکر می کنید در استفاده از اینترنت، کامپیوتر و ایمیل خوب عمل می کنید؟
7.آیا فکر می کنید در زمان های که نیاز به کمک داشته باشید می توانید به راحتی از دیگران کمک بگیرید؟
8.آیا به خود برای استفاده و تجربه یک سیستم آموزش جدید اعتماد دارید ؟
9.ایا فکر می کنید که یک فرد متکی به خود هستید ؟
10.تمام کارهای خود را بدون یادآوری دیگران انجام می دهید؟
11.آیا کامپیوتر شما به اینترنت دسترسی دارد؟
12.سفر های درون شهری برای شما سخت است؟
اگر پاسخ شما به تمام موارد بالا + مثبت باشد، دوره آموزش الکترونیکی e-learning برای شما بهترین گزینه آموزشی است. حتی اگر به 7 سوال از موارد بالا نیز پاسخ + مثبت داده اید، می توانید با خیال راحت در دوره آموزش الکترونیکی ثبت نام کرده و اطمینان داشته باشید که در پایان دوره نتیجه مناسبی را دریافت خواهید کرد.
اگر از میان سوالات بالا به کمتر از 5 سوال پاسخ مثبت داده اید، ما به شما پیشنهاد نمی کنیم دوره های آموزش الکترونیکی را نه در OLC بلکه در دیگر مراکز آموزش آنلاین استفاده کنید. مهارت های شخصی و فردی شما به گونه ایست که استفاده از دوره های آموزشی الکترونیکی برای شما سخت خواهد بود و عدم نتیجه در پایان دوره برای شما بسیار سخت تر و گران تر از هزینه ایست که برای خود دوره پرداخت می کنید.
اما، در صورتی که از میان سوالات بین 6 تا 7 سوال را پاسخ + مثبت داده اید و یا تمایل شدید دارید که بنا به دلایل خاص مانند نبود امکان شرکت در کلاس های حضوری به دلیل مشکلات کاری یا حتی نبود مرکز آموزش خوب در محیط و شهر محل سکونت خود تنها راه فراگیری برای شما استفاده از دوره های آموزش مجازی و الکترونیکی است، مشاوران آموزش می توانند قبل از شروع دوره کتاب ها و جزوات آموزشی را در اختیار شما قرار دهند که بتوانید خصوصیات فردی و توانایی های خود را برای استفاده از دوره های آنلاین تکمیل کنید.
کلام آخر :
در پایان باید توجه داشت آموزش الکترونیکی و تعامل آن با آموزش سنتی ، مقوله ایست که می بایست بیش از پیش به آن توجه نمود. هر روزه در کلان شهر هایی مانند تهران هزینه های هنگفتی بابت رفت و آمد شهری دانش جویان و دانش آموزان، آلودگی محیطی و صوتی ، مخارج تحصیل و … پرداخت می گردد . همچنین اثرات مخرب مهاجرت بین شهری و بین المللی را نباید از ذهن دور داشت .
دولت می بایست با فراهم کردن زیر ساخت های مناسبی چون : خطوط اینترنت پر سرعت ،ارائه خدمات سخت افزاری و نرم افزاری مناسب و ارزان ، حمایت از افرادی که موسسین این گونه پروژه های علمی هستند و تبلیغ آموزش الکترونیکی در بین مردم بستر مناسبی را برای رشد و ارتقاء سطح علمی کشور با استفاده از امکانات روزبه وجود آورد.
پیروز باشید
