الگوي تدريس چيست؟

الگو، معمولاً به نمونه کوچکي از يک شيء يا به مجموعه اي از اشياي بيشمار گفته مي شود که ويژگيهاي مهم و اصلي آن شيء بزرگ يا اشياء را داشته باشد. الگوي تدريس، چهارچوب ويژه اي است که عناصر مهم تدريس در درون آن قابل مطالعه است. انتخاب يک الگوي تدريس، بستگي به نوع آگاهي معلم از فلسفه و نگرشهاي تعليم و تربيت خواهد داشت.

1. الگوي حل مسأله:

(problem-solving model): در اين الگو، شاگردان با بهره گيري از تجارب و دانسته هاي پيشين خود، درباره رويدادهاي محيط خود مي انديشند تا مشکلي را که با آن مواجه شده اند به نحو قابل قبولي حل کنند.

2. الگوي پيش سازمان دهنده:

(preadvance-organizer model): “پيش سازمان دهنده” يک مطلب يا مفهوم کلي است که در مقدمه تدريس مي آيد تا مبحثي را که به شاگردان ارائه داده مي شود با مباحث پيشين همان درس مربوط سازد و پايه اي براي ارتباط مفاهيم جديد با پيشين شود. در اين الگو، معمولاً مطالب از کلي به جزئي مورد بررسي قرار مي گيرد.

تاریخچه طبقه بندی فنون:

نگاهی گذرا به کتاب های درسی و سایر کتاب های مربوط به فعالیت های معلم نشان می دهد که فنون بسیار زیادی وجود دارد که می توان از آنها برای آموزش مهارت های گوناگون بهره گرفت. برای مثال، در حیطه آموزش زبان فنون متعددی وجود دارد که در فهرست های گوناگون شامل 167 فن برای آموزش زبان خارجی به کودکان، 123 فن برای تمرین های ارتباطی و 78 فن برای آموزش تعامل زبانی گنجانده شده است.

این انبوه فنون را چگونه می توان طبقه بندی کرد؟ در طی سالیان دراز چندین طبقه از فنون به شرح زیر ارائه شده است.

از دستکاری تا ارتباط

فنون در طیفی بسیار وسیع قرار دارند که نقطه آغاز آن فنون از نوع دستکاری در حد کمال و در نقطه پایان آن فنون از نوع کاملاً ارتباطی قرار دارند. در سمت کاملاًدستکاری شده این طیف فنونی قرار دارند که کاملاً در مهار معلم است و مستلزم پاسخ پیش بینی شده از جانب دانش آموزان است. تکرار جمعی عبارت ها و جمله ها و جایگزینی واژه ای با واژه ای دیگر در جمله در زمان تکرار، نمونه هایی از تمرین شفاهی است که در این مقوله می گنجد. نمونه های دیگر آن املا یا خواندن مطالب با صدای بلند است. در سمت ارتباطی فنون، پاسخ های دانش آموزان کاملاً آزاد و از این رو، پیش بینی ناپذیر است. این فنون شامل داستان گویی، سیال سازی ذهن ( ذهن انگیزی گروهی )، ایفای نقش، بازی، و نظایر آن است.

در این بخش از طیف، معمولاً نقش مهار کننده معلمان کاهش می یابد و دانش آموزان آزادند تا به پرسش ها خلاقانه پاسخ دهند و با سایر دانش آموزان تعامل برقرار کنند. با وجود این، باید به خاطر داشت که همواره اندکی از اعمال مهار آشکار یا پنهان معلم ضرورت دارد.

مدت ها این تصور اشتباه در آموزش مهارت های زبان در زبان آموزی وجود داشت که برای افراد مبتدی باید از فنون دستکاری شده یا بی معنا و فارغ از قوه ابتکار استفاده کرد و فقط در مراحل پیشرفته تر فنون ارتباطی را به کار گرفت. بر عکس، در روش ارتباطی برای آموزش مهارت از همان آغاز بر استفاده از فنون ارتباطی برای آموزش تاکید می شود.

میزان استفاده از فنون ارتباطی به سطح مهارت و توانایی دانش آموزان کلاس بستگی دارد. فنون ارتباطی برای افراد مبتدی در بر دارنده فعالیت در حجم محدود و تکرار الگوها برای کسب مهارت( مانند مهارت های زبانی ) است.