چکیده:
این مقاله به بررسی علل افت تحصیلی در مقاطع مختلف در کلیه درس‌ها به خصوص درس ریاضی می پردازد. چون افت تحصیلی در مقاطع مختلف شامل خصوصیات هر دوره می‌باشد پس بهتر دیدیم که به طور جداگانه علل را بررسی کنیم . البته بسیاری از دلایل افت از جمله رابطه مسالمت آمیز بین دانش آموز و معلم ، انگیزه ، میزان سواد والدین، ارزشیابی، شرائط کلاس و …در همه مقاطع مشترک اند ولی در مقطع ابتدایی نداشتن علم تخصصی در ریاضی برای معلمان ابتدایی و بحران بلوغ و تعداد فراوان معلمان مانند ۲۱ معلم در مقطع راهنمایی و کاهش انگیزه و مبهم بودن آینده و نبودن بازار کار برای فارغ التحصیلان دانشگاهها در مقطع متوسطه از جمله عوامل اصلی افت تحصیلی می‌باشد. نگاهی هم به روشهای پیشگیری از افت تحصیلی در کشورهای هم سطح و کشورمان دارد .
کلید واژه : افت تحصیلی، آموزش ریاضی ، مدرسه
مقدمه
کاربرد اصطلاح افت تحصیلی یا اتلاف در آموزش و پرورش، از زبان اقتصاددانان گرفته شده و آموزش و پرورش را به صنعتی تشبیه می‌کند که بخشی از سرمایه و مواد اولیه را که باید به محصول نهایی تبدیل میشد، تلف کرده و نتیجه مطلوب و مورد انتظار را به بار نیاورده است. البته کاربرد اصطلاح قصور و واماندگی در تحصیل مطلوبتر است. وقتی صحبت از افت تحصیلی میشود، منظور تکرار پایه تحصیلی در یک دوره و ترک تحصیل پیش از پایان دوره است. به عبارت دیگر افت تحصیلی شامل جنبه های مختلف شکست تحصیلی، چون غیبت مطلق از مدرسه، ترک تحصیل قبل از موعد مقرر، تکرار پایه تحصیلی، نسبت میان سنوات تحصیلی دانشآموز و سالهای مقرر آموزش و کیفیت نازل تحصیلات می شود. منظور از افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی و درسی دانشآموز از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب است. افت تحصیلی یعنی دانش آموز در هنگام تحصیل بعد از یک دوره موفقیت تحصیلی یا متوسط، به تدریج ظرفیت یادگیری او کاهش یافته و یا تکرار پایه تحصیلی داشته باشد. به طورکلی نمرات او نسبت به ماه قبل یا سالهای قبل سیر نزولی محسوس از خود نشان می دهد. افت تحصیلی به عنوان شاخص اتلاف آموزشی، از نظر مفهوم عام به هر گونه ضعف در سوادآموزی و یا وجود بیسوادی گفته می شود. اما از نظر مفهوم خاص عبارت از محقق نشدن انتظارات آموزشی و شکست در اهداف آموزشی است و نابسامانی در فرآیند یاددهی – یادگیری را در برمی گیرد و نهایتاً ناکامی های تحصیلی به شکل گریز از مدرسه، تجدیدی، مردودی و ترک تحصیلی به منصه ظهور می رسد .
با اینکه یکی از اهداف درس ریاضی ایجاد تواناییهای ذهنی و نظم فکری دانش آموزان است و هدف از آموزش آن توسعه‌ی قدرت درک و فهم و استدلال، پرورش تفکر عقلی و به وجود آوردن روش استدلال و تفکر منطقی و خلاقیت پروری می باشد. ولی موانعی بر سر راه آموزش ریاضی مدرسه ای وجود دارد که نه تنها آموزش این درس را دچار مشکل کرده، بلکه با ایجاد افت تحصیلی مسیر زندگی افراد مختلف را تحت الشعاع قرار داده است .
طبق نتایج تحقیقات اخیر نشانگر افت شدید در درس ریاضی در مقاطع راهنمایی و دبیرستان است و به این دلیل که دانش آموز ریاضی را درک نمی کند و نمی تواند با آن ارتباط برقرار کند. پس به ریاضیات و آموزش آن علاقه ندارد و با معلم ریاضی نمی تواند ارتباط صمیمانه و مناسبی داشته باشد. ریاضی با شیرینی خاص خود هنوز برای شمار زیادی از دانش آموزان سنگین و خشک به نظر می آید و از آنجایی که درس ریاضی با انتخاب رشته در دوره‌ی متوسطه ، موفقیت تحصیلی و شغلی و امکان برخورداری از مزیت های اجتماعی در آینده با میزان برخورداری افراد از دانش کاربردی و متناسب با نیاز جامعه رابطه ای مستقیم دارد و در این بین ریاضیات نقشی بی بدیل و تاثیرگذار در یادگیری و آموزش دیگر علوم ایفا می کند .
جهت ثبت نام در دوره آموزشی مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی دوره متوسطه بر روی تصویر فوق کلیک نمایید
دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد
پس از پایان گواهی و مدرک معتبر دوره آموزشی مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی دوره متوسطه با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید
مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴
اهداف مقاله:
هدف کلی: رابطه ی افت تحصیلی با افت ریاضی مدرسه ای در بین دانش آموزان شهر تهران
اهداف جزئی:
– شناخت عوامل اجتماعی موثر بر افت تحصیلی در درس ریاضی دانش آموزان متوسطه در منطقه ۲۱ آموزش وپرورش تهران
– بررسی رابطه پایگاه شغلی پدر با افت تحصیلی دانش آموزان
– شناسایی رابطه حجم کتاب های درسی با میزان مردودی
– بررسی نگرش دانش آموزان نسبت به درس ریاضی
– بررسی میزان علاقمندی دانش آموزان نسبت به درس ریاضی
– شناسایی میزان افت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی
هدف غایی:
ارتقای سطح کیفی درس ریاضی دانش آموزان شهر تهران
روش تحقیق
-روش تحقیق حاضر پیمایشی است که بوسیله پرسش نامه بین یک نمونه ۱۳۳ نفری از دانش آموزان دختر اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد . به گفته محقق از میان رویکردهای مختلف جامعه شناسی در مورد افت تحصیلی، دو رویکرد سرمایه انسانی پیربوردیو و قضیه ارزش جرج هومنز به عنوان رویکردهای اصلی در چار چوب نظری انتخاب شده‌اند. درتحقیق حاضر متغیر وابسته افت تحصیلی در درس ریاضی است که متغیرهای زیادی بر آن تاثیر داشته ، ولی چهار متغیر عمده افت تحصیلی در درس ریاضی عبارتند از :
– پایگاه اجتماعی – اقتصادی
– نگرش فرد نسبت به یادگیری ریاضی
– نگرش خانواده نسبت به یادگیری ریاضی
– کیفیت آموزشی در درس ریاضی
۱- یافته های تتبینی
مطابق نتایج تبینی به دست آمده:
الف) بین شغل پدر و افت در درس ریاضی با اطمینان ۹۰ درصد رابطه وجود دارد .
ب) بین امکانات آموزشی که خانواده در اختیار دانش آموز قرارمی دهد و افت در درس ریاضی با اطمینان ۹۰ درصد رابطه مستقیم وقوی وجود دارد .
ج) بین حجم کتب درسی و مردودی در درس ریاضی رابطه قوی وجود دارد .
د) بین نگرش دانش آموز نسبت به درس ریاضی و افت درس ریاضی رابطه قوی وجود دارد.
ه) بین علاقمندی دانش آموز به معلم ریاضی و افت درس ریاضی رابطه معکوس وجود دارد .
و) افت تحصیلی دانش آموز در تمام دروس و افت درس ریاضی رابطه مستقیم وجود دارد .
۲- یافته های تحلیلی
از آنجایی که دانش آموزان در سه مقطع تحصیلی ابتدایی ، راهنمایی و متوسطه به فراگیری درس ریاضی می پردازند و در هر دوره به خاطر مسائل خاص خود با مشکلات یادگیری و در نتیجه افت تحصیلی مواجه اند بهتر آن دیدیم که علل افت تحصیلی ریاضی مدرسه ای در هر مقطع را به طور جداگانه بررسی کنیم تا دبیران و مدیران هر مقطع تحصیلی افت تحصیلی دانش آموزان را فقط به آموزش نامناسب در دوره‌ی آموزشی قبل از خود نسبت ندهند و کمبودها و مسائل مربوط به دوره ی خود را بدانند تا بتوانند با برنامه ریزیهای بهتر و دقیقتر راه حلهای قابل اجرا برای کاهش افت تحصیلی مخصوصا درس ریاضی بیابند .
– بررسی علل موثردر افت تحصیلی ریاضی ابتدایی:
– روابط معلم و دانش آموز :
آموزش بدون ایجاد رابطه معنایی نخواهد داشت. اولین هدف معلم باید برقرار کردن رابطه ای دوستانه و حمایت‌کننده با دانش آموزان باشد . باید به یاد داشت که هر گونه برخورد با دانش آموزان در تقویت یا تضعیف تصور آنها نسبت به معلم مؤثر است. بنابراین تلاش برای رابطه مثبت با دانش آموز باید همه اوقات معلم و دانش آموزان را در بر بگیرد .
– مهارت معلمان :
بطور کلی معلمانی که در نظر دانش آموزان سخخت گیرترند ، معلمانی که توانایی برقراری نظم را در کلاس
درس دارا هستند، معلمانی که به طور منظم از کارهای خود ارزیابی می کنند و به آنچه دانش آموز یاد گرفته در برابر همه آنچه باید یاد می گرفت به درستی واقفند و به دانش آموزانی که مطالب را در بار نخست یاد نگرفته اند ، فرصت فراگیری مجدد را می دهند ، در حرفه معلمی خود موفق ترند .
– شرایط آموزشی و امکانات نا مطلوب تحصیلی :
عدم امکانات و تسهیلات مطلوب آموزشی یکی دیگر از عوامل افت تحصیلی دانش آموزان است. کمبود معلمان مجرب و توانا در انتقال مطالب و موضوعهای درس به دانش آموزان، وجود ضعف در روشهای تدریس و تکیه بر محفوظات، تراکم جمعیت در کلاس، فشردگی برنامه های درسی و کمک آموزشی، دوری مدرسه از محل سکونت و دهها مسئله دیگر در مورد شرایط مطلوب آموزشی و امکانات و تسهیلات تحصیلی از عوامل قابل توجه در ایجاد و افت تحصیلی است .
– کتابهای درسی و مواد آموزشی :
هر جا کمبود کتاب و مواد آموزشی وجود دارد پیشرفت تحصیلی پایین تر است . در فیلیپین وقتی تعداد کتاب درسی دوره ابتدایی از یک کتاب برای ۱۰ دانش آموز به یک کتاب برای دو دانش آموز تغیر یافت درصد قبولی دانش آموزان از ۵۰ درصد به ۷۰ درصد طی یک سال تحصیلی افزایش پیدا کرد .
– ناهماهنگی برنامه ها و روشهای آموزشی :
برنامه‌های درسی اگر با نظر کارشناسان و روانشناسان تربیتی تهیه و تنظیم شوند در مطالب به طور واضح خالی از ابهام با شد از عقب ماندگی احتمالی شاگردان جلوگیری خواهد کرد. روش های تدریس نیز باید به تفاوت های فردی و شناخت کامل دانش آموزان به کار رود .
– انتظارات مدرسه از دانش آموزان :
بخشی از شکست های تحصیلی درس ریاضیات و دروس دیگر به ناسازگاری کودکان با توقعات و انتظارات مدر سه ارتباط دارد. در شکست هایی هم که شخصیت دانش آموز منشأ اصلی نیست ، نقش علت معین را به خود می گیرد. به بیان دیگر انتظارات مدرسه تاکنون نتوانسته است با برخی از شخصیتهای کودکان سازگار شود. سازگاری مدرسه با شخصیتهای کودکان یا نوجوانان باید از را ملاقات دانش آموز و معلم و با برداشتن گامهایی از سوی طرفین به جانب دیگر ، صورت گیرد و در این راه همسویی ابتکار عمل را در مدرسه در سخت گیرد ( شجاع، ۱۳۸۲).
گاهی علت افت تحصیلی دانش آموز انتظار عدم موفقیت و پیش داوری های غلطی است که معلم از دانش آموز دارد، معلم در اولین برخورد با دانش آموزان خود سعی می کند با پیش داوری های خود، آینده تحصیلی آنها را پیش بینی کند .
نتیجه اینکه معلمان باید از پیش داوری منفی در مورد یک فرد جداً بپرهیزند. زیرا خود این پیش داوری شاید منجر به شکست او بیانجامد ( بیابانگرد، ۱۳۸۲).
– علتهای افت درس ریاضی در مقطع راهنمایی :
– دانش آموزان اکثراً از ریاضی می ترسند مخصوصاً از مسأله و هندسه . دلیل این وحشت زیاد اهمیت دادن به این درس در خانواده ها و پرسش های زیاد از نمره درس ریاضی در حالیکه به درس های دیگر این مقدار توجه نمی شود واین درس را برای بچه ها غول سازند.
– در مقطع ابتدایی اصولی و زیر ساختی با دانش آموزان کار نمی شود چون معلمان در چند پایه تدریس می کنند و تخصصی در این درس کار نمی کنند.
– کمک دبیران و معلمان ابتدایی به دانش آموزان در جلسات امتحان و عدم اعتماد به نفس و شناخت ضعف
های دانش آموزان در مقطع ابتدایی (نداشتن اهداف یادگیری و یاددهی توسط دبیران مربوطه و آشنا نبودن و استفاده نکردن روش های فعال تدریس وارائه تدریس به روش سنتی
– وجود دانش آموزان کند ذهن و بازیگوش که باید یک معلم از انواع روش ها و راه ها استفاده کند تا در کلاس برای اکثر دانش آموزان جاذبه ایجاد کند و یاددهی به نحو مطلوب و در سطح بالاتری انجام شود.
– مربیان و دبیران این درس اگر دارای روحیات علمی بالا ، ظاهری آراسته ، چهره ای گشاده و پر صلابت باشند در یاد گیری دانش آموزان مؤثرتر است.
– دشوار و سخت بودن بعضی از دروس برای دانش آموزان و کاربردی نبودن این درس در زندگی روزمره از نگاه دانش آموزان.
– کمبود انگیزه در دانش آموزان و روابط سرد معلم و دانش آموز
– محتوای سنگین و ساعات اندک تدریس و حجیم بودن مطالب کتاب با توجه به کم بودن ساعات درس
مخصوصاً پایه سوم راهنمایی
– حاکمیت ارزش های مادی در خانواده های امروزی و شرایط عاطفی سرد و امنیت کم محیط خانواده به
علت گرفتاری های والدین
– مشکلات درون خانواده از قبیل طلاق والدین ویا فوت یکی از آنها یا حتی اعتیاد والدین
– اثرات مخرب تلویزیون و عدم استفاده صحیح از آن و گذراندن اوقات زیاد صرف تماشای برنامه های آن
– فضای نامناسب کلاسها و تسهیلات اندک مدرسه به همراه شلوغ بودن کلاس های درسی
– نا هماهنگی برنامه ها و روش های آموزشی و عدم برنامه ریزی صحیح برای تشکیل کلاس های جبرانی
– تعویض مکرر معلمان در یک سال یا در سالهای متمادی
– ارتباط بسیار ضعیف بین اولیا و مربیان
– نبودن وسایل کمک آموزشی مناسب
– طراحی سؤالات خشک و بی روح
– علل افت تحصیلی دانش آموزان سال اول دبیرستان در درس ریاضی:
– کاهش علائق افراد به تحصیلات به ویژه در پسران دبیرستانی ، به خاطر نبود بازار کار مناسب و شایسته
برای دانش آموختگان است که این مهم عامل جدی در کاهش انگیزش تحصیلی در آنها میشود، به طوری که نابرابریهای آموزشی در شهر و روستا و نیز نابرابریهای جنسیتی (دختران در مقابل پسران) در تحصیلات عالیه که در یک دهه اخیر بر عکس چند دهه قبل در نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی کشور ما رخ داده است، به دلیل عدم تطابق نیازهای بازار کار به تخصص فارغالتحصیلان مدارس و دانشآموختگان دانشگاه‌هاست.
اما بر اساس یافته های این تحقیق عمده ترین دلائل افت تحصیلی به شرح زیر است:
– عوامل فردی: شامل هوش، توجه و دقت، انگیزه، هیجانات و آشفتگی های عاطفی و نارسائیهای جسمی.
– عوامل خانوادگی: شامل روابط خانوادگی، فقر مالی و اقتصادی، فقر فرهنگی والدین، فقدان والدین یا والد.
– علل آموزشی مدرسه: شامل شیوه تدریس معلم، برنامه درسی مدرسه، پیشداوری معلم، شرایط فیزیکی
کلاس، ارزیابی های نادرست معلمان از عملکرد دانشآموزان، پایین بودن نسبت معلم به دانش آموزان، کمبود معلم مجرب، آموزش دیده و علاقه مند به تدریس و تحت پوشش قرار نگرفتن دانش آموزان واجب التعلیم.
– عوامل آموزشگاهی مانند : روابط معلم و دانش آموز، مهارت معلمان، شرایط آموزشی و امتحانات مطلوب تحصیلی، ارزشیابی، کتابهای درسی و مواد آموزشگاهی، ناهماهنگی برنامه و روش ها و روشهای آموزشی ،
آماده کردن درس و نمره دادن، تقویم و ساعت آموزشی، فضای کلاس و تسهیلات مدرسه، انتظارات مدرسه از دانش آموزان ، تعویض مکرر معلمان و دوری مدرسه (فاصله خانه تا مدرسه )
– ایجاد انگیزه در کلاس درس ریاضی:
یکی از راههای کاهش افت تحصیلی در درس ریاضی ایجاد انگیزه می باشد که یکی از راههای آن علاقمند کردن دانش آموز به درس ریاضی و کاربردی کردن آن می باشد یعنی دانش آموز باید احساس نیاز به دانستن ریاضی داشته باشد و بتواند از مطالبی که فرا می گیرد در زندگی روزمره خود از آن استفاده کند .
یکی از چالشهای مهم موجود در آموزش ریاضی عدم برقراری ارتباط عاطفی مثبت بین معلمان این درس و دانش آموزان است. متأسفانه این امر باعث به وجود آمدن تفکرات و دیدگاه‌های منفی در اذهان دانش آموزان و والدین آنها نسبت به درس ریاضی شده است .و ادامه این روند یعنی ناسازگاری در ارتباط مؤثر منجر به بی علاقگی و حتی تنفر و انزجار بسیاری از افراد نسبت به درس ریاضی شده است.
اولین هدف یک معلم ریاضی در جو حاکم بر این درس ،باید برقرار کردن رابطه ی مطلوب دوستانه و حمایت
کننده با دانش آموزان باشد . چنین هدفی فقط با تعامل میان معلم و دانش آموز حاصل می آید . چند روز اول مدرسه و اولین دیدارهای دانش آموزان با معلم از این نظر بسیار مهم است . بنابراین به آن توجه خاص داشت. معلمان تازه کار به طور معمول از معلمان قدیمی ترمی شنوند تا هنگامی که دانش آموزان به او احترام نگذاشته‌اند در برابر آنها نخندد. زیرا ایشان بر این باورند که دانش آموزان برای احترام گذاشتن به معلم باید از وی بترسند. اما نظریه پردازان انگیزش می‌گویند که به دانش آموزان نشان دهید که به آنها علاقه دارید و می توانند به شما اعتماد کنند و در صورت نیاز برای هر کمکی به شما رجوع نمایند .
معلمان بر خلاف خلبان‌ها و معمارها یا جراح ها، آموزش فشرده‌ای در مهارتهای حرفه شان ندیده اند. به نوعی از آنان انتظار می‌رود که وقتی وارد کلاس می‌شوند در مورد مسائل پیچیده روابط بشری تجربه و مهارت داشته باشند. از معلمها خواسته می شود که در جریان فعالیت روزانه شان :
– انگیزه یادگیری ایجاد کنند .
– مشوق خود مختاری باشند و عزت نفس را تقویت کنند .
– از شدت اضطراب بکاهند و ترس را از بین ببرند .
– یأس و نومیدی را کم کنند.
– سبب کاهش تعارضها و کشمکش ها شوند و خشم را فرو بنشانند .
– اصول و مبانی تدریس درس ریاضی :
– تنها ذوق و علاقه و استعداد برای این درس کافی نیست و معلمان باید قواعد و روشهای مورد نیاز
تدریس را بیاموزند .
– هر کسی نمی‌تواند معلم ریاضی باشد. معلم ریاضی نخست باید آموزش کافی ببیند و قدرت تدریس داشته باشد .
– باید در تدریس این درس از شیوه های مناسب و از وسایل کمک آموزشی مخصوص استفاده کرد تا کارآیی لازم حاصل شود .
– نباید تنها از یک شیوه تدریس استفاده کرد بلکه باید از تمامی شیوه های نوین و وسایل و کاربرد مواد آموزشی در این درس کمک گرفت.
– برای ارزشیابی درس ریاضی باید معیار های روا و مشخص علمی تعیین کرد .
– از اولیا دانش آموزان برای بهبود و پیشرفت این درس کمک گرفت تا علاوه بر کلاس در خانه نیز به تکالیف بچه ها رسیدگی کنند .
– عادت به جستجو و تحقیق و بررسی و مطاله در میان دانش آموزان و معلمان گسترش یابد .
– کلاسهای درس نباید خسته کننده و یاس آور باشد.
– حل مسئله یکی از روشهای آموزش ریاضیات است .
– در تدریس ریاضیات باید عواملی که کودکان را به کلاس درس علاقه مند می کند شناخته شود .
– مبنای همه آموزشها باید بر آزمایش استوار باشد . بخصوص آزمایش با مواد کمک آموزشی که ساخته خود کودکان است .
– این مفهوم که بسیاری از اندیشه های ریاضیات با هم ارتباط دارند باید گسترش داده شود.
– کار گروهی در ریاضیات باید به یک روش معمول تبدیل شود .
– نیازهای متفاوت کودکان باید مورد ملاحظه قرار گیرد .
– برای کودکان باید فرصتهایی برابر در یادگیری ریاضیات فراهم شود .
– پیشرفت کودکان در زمینه ریاضیات باید از طریق آزمونهای کتبی تشخیص داده شود .
من از قبل می‌دانم که دانش آموز به چه چیزی نیاز دارد . من نیاز او را حس می کنم . “: یکی از معلمها می گفت او نیاز دارد قبولش داشته باشند . به او احترام بگذارند، دوستش داشته باشند. به او اعتماد کنند ، او نیاز دارد که تشویقش کنند ، پشتیبانی اش کنند. او را به فعالیت وا دارند و موجبات تفریح و خوشی اش را فراهم آورند تا بتوانند به کاوش و آزمایش بپردازند و به نتایج موفقیت آمیزی برسد، عجب حکایتی است ! او این همه نیاز دارد” و من تنها چیزی که کم دارم ،عقل و دانایی سلیمان است و بینش و فراست ابن سینا و علم و دانش خیام
– راهکارهای عملی انجام شده برای کاهش افت تحصیلی در کشورهای هم سطح :
افت تحصیلی موضوعی غیر قابل حل نیست، اما حل آن هم یکباره و ناگهانی و با شیوههای آنی میسر نیست. برایمقابله با این پدیده، به برنامه ریزیهای درازمدت و زیربنایی احتیاج است. برنامههایی که بر اساس واقعیت های اجتماعی باشند و ضمانت اجرایی به عنوان یکی از اصول برنامه ریزی آموزشی را داشته باشند.
– بهره گیری از مطالعات تطبیقی یعنی استفاده از تجربیات سایر کشورها در این زمینه میتواند مؤثر باشد. به عنوان مثال در هند راههای زیر را به کار برده اند:
– روشهای موثر تدریس عرضه گردید.
– بازآموزی معلمین آغاز شد.
– بین والدین و معلمین رابطه نزدیکتر ایجاد شد.
– در کشور پاکستان بیشتر روی بازآموزی ها تاکید شده و بازآموزی معلمین را سرلوحه کار خود قرار
داده اند و معتقدند که این کار باید شامل آموزش مهارتهای تدریس، بازنگری محتوای دروس و آموزش
مهارت هایی باشد که انگیزه دانش آموزان را به درس و تحصیل بیشتر کند.
– خسارتهای ناشی از افت تحصیلی:
– هزینه های تحمیل شده به دولت که شامل:
الف: اتلاف هزینه های جاری اداره موسسات آموزشی توسط دولت.
ب: اتلاف سرمایه گذاریهای ثابت برای احداث و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی.
– هزینه های تحمیل شده بر خانواده شامل:
الف: اتلاف هزینه های مستقیم خانواده مثل پرداخت حق ثبت نام، هزینه لوازم التحریر.
ب: اتلاف هزینه های حمل و نقل، ارتباطات برای رفت و آمد دانش آموزان به مدرسه.
– خسارتهای وارده به دانش آموزان شکست خورده شامل:
الف: هزینه فرصت از دست رفته بر اثر دیرتر راه یافتن به بازار کار.
ب: خسارتهای دیگری که بر فرد وارد می شود مثل هزینه واقعی سرخوردگی، احساس حقارت و بی کفایتی و خودپنداری منفی.
– افزایش بزهکاری های اجتماعی :
الف : نوجوانانی که ترک تحصیل کرده اند بدون هدف و سرگردان در جامعه رها شده و به علت بی تجربگی و سن کم در دام افراد ناباب و بزهکار گرفتار می شوند .
ب: نوجوانان در این سن و با توجه به شرائط موجود آینده‌ی روشنی در پیش روی خود نمی بینند و از انجام هر نوع بزهکاری برای پیشرفت و ترقی خود دریغ نمی کنند. به نظر می‌رسد که بعد روانی اجتماعی خسارتها که به دانش آموز و خانواده او وارد میشود، بهمراتب ضربات روانی جدیتری نسبت به بعد مادی خانواده بر فرد تحمیل می کند و متأسفانه جبران زخم های شکست تحصیلی به کندی انجام میشود.
بحث و نتیجه گیری:
مسئله افت تحصیلی به عنوان قدیمی ترین و بحث انگیزترین مسأله آموزش و پرورش ایران در دهه های اخیر بوده است که فاصله بین وضعیت علمی موجود فراگیران با وضعیت مورد انتظار آنها از حد معقول و مقبول آن فراتر رفته است و منجر به خسارتهای اقتصادی، روانی و اجتماعی گردیده است.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد در کشور ما شکست تحصیلی زیاد و پرحجم بوده و از همان سال اول ابتدایی گریبانگیر برخی از دانش آموزان میشود. تحلیل های آماری نشان می دهند که این پدیده در ایران نیز همانند سایر جوامع گزینشی بوده و همه طبقات به یک نسبت با آن مواجه نیستند. این امر در مناطق محروم و روستایی و در میان حاشیه نشینان شهرها بسیار عمیقتر است. متأسفانه گهگاه در ارائه آمار و ارقام، دقت لازم صورت نمی گیرد تا میزان و حجم واقعی معضلات آموزشی و فرهنگی مشخص گردد. وقتی در مواردی مانند مسئله بیسوادی آمار متفاوتی از ۱۱ تا ۸۱ درصد ارائه می شود، چگونه انتظار داریم برنامه ریزی درستی در این مورد بنماییم. متأسفانه بدتر از این، پاک کردن صورت مسئله، به جای حل مسئله در بحث افت تحصیلی قابل تأمل است. یعنی به جای مردودی و تجدیدی، اجازه تکرار امتحان در نوبت های متوالی را به معنی کاهش افت تحصیلی بیان می کنند. شناخت علل فردی، اجتماعی از یکطرف و علل ساختاری و آموزشی نظام تعلیم و تربیت از طرف دیگر مسائل را پیچیده تر کرده است. بدین منظور برای کاهش افت تحصیلی میتوان از تغییر و نوآوری آموزش در عرصه تربیت هنر، نظام ارزشیابی، روشهای تدریس، مشارکت اولیاء، و سبکهای مدیریت مدارس استفاده کرد.
منابع:
_علایی، سوسن،پایان نامه کارشناسی ارشد، ۱۳۸۲
_وبلاگ گروه ریاضی راهنمایی ناحیه یک قزوین http://www.gmath.blogsky.com
_سایت آموزش نیوز http:// www.edunews.ir
_ احمد فرهاد پور http://www.seymare.com
