درباره نقشه برداری:

رشته مهندسی نقشه برداری یکی از رشته‌هایی است که سر و کار زیادی با ریاضی و هندسه دارد؛ پس اگر در ریاضی به اندازه کافی قوی هستید به این رشته فکر کنید. دروسی مثل ریاضیات مهندسی، هندسه دیفرانسیل، سرشکنی، تئوری خطاها، ژئودزی، نجوم و … از دروسی هستند که کاملا با ریاضی و هندسه عجین محسوب می‌شوند. از همین رو در صورتیکه درک مناسبی از ریاضیات و هندسه دارید و سر و کله زدن با اشکال هندسی و فرمول‌های ریاضی جزو علاقه‌مندی‌هایتان به حساب می‌آیند، رشته مهندسی نقشه برداری را در اولویت قرار دهید.

علاوه بر این در دروسی مثل فتوگرامتری، سنجش از دور و نقشه برداری عمومی، توانایی کار با رایانه و به خصوص دانش برنامه‌نویسی به کمک دانشجویان مهندسی نقشه‌ برداری می‌آید. توانایی تصور فضایی و سه بعدی نیز در دروس این رشته بسیار حائز اهمیت و صد البته یاری رسان است.

بررسی گرایش های مهندسی نقشه برداری برای ادامه تحصیل:

این رشته چهار گرایش اصلی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

سیستم اطلاعات مکانی (Geospatial Information System): پر طرفدارترین گرایش مهندسی نقشه برداری که احتمالا به خاطر موقعیت‌های شغلی فراوان این محبوبیت را به دست آورده، سیستم اطلاعات مکانی است که بین مهندسین نقشه برداری با عنوان GIS شناخته می‌شود. این گرایش به دلیل گستره شغلی فراوانی که دارد معمولا پرطرفدارترین گرایش مهندسی نقشه‌ برداری است. دانشجویان در این گرایش عموما دروسی مرتبط به پایگاه داده و سیستم‌های اطلاعاتی را آموزش می‌بینند و سر و کار زیادی با برنامه‌نویسی و کامپیوتر دارند.

فتوگرامتری: باقی گرایش‌های مهندسی نقشه برداری تقریبا محبوبیت یکسانی دارند. فتوگرامتری به دانش تهیه اطلاعات سه بعدی از اجسام، شهرها و غیره اطلاق می شود؛ این گرایش به دانشجویان می‌آموزد که چگونه با استفاده از چند تصویر که با دوربین‌های عکاسی مثل دوربین‌های موبایل اخذ شده‌اند به اطلاعات سه بعدی دست پیدا کنیم. در گرایش فتوگرامتری دانشجویان می‌توانند اسکنرهای سه بعدی اپتیکی بسازند، با داده‌های عظیم لیزر اسکن‌های زمینی و یا هوایی کار کنند و یا هزاران تصویر هوایی که با دوربین‌های متریک از زمین اخذ شده‌اند را تبدیل به نقشه‌ها و مدل‌های رقومی کنند. عموما در فتوگرامتری محدودیت خاصی برای اسکن و اندازه‌گیری اجسام وجود ندارد و تقریبا هر جسمی که چشم قادر به دیدن آن باشد را می‌توان در شرایطی خاص اسکن کرد.

سنجش از دور: سومین گرایش رشته مهندسی نقشه برداری سنجش از دور یا Remote Sensing است. ماهیت این رشته تقریبا با فتوگرامتری یکسان است، با این تفاوت که در تصاویر فتوگرامتری سه طیف «قرمز، سبز و آبی» توسط دوربین ثبت می‌شوند و همچنین فاصله دوربین تا زمین بیش از چند کیلومتر نیست، ولی در سنجش از دور تمامی طول موج‌ها امکان ثبت توسط دوربین‌های مخصوص را دارند و فاصله سنجنده از زمین هم بالای چند صد کیلومتر است. کاربردهای این گرایش در پایش جنگل‌ها و مراتع در برابر آتش‌سوزی، بررسی آفت‌ها در زمین‌های کشاورزی، محاسبه فرونشست و میزان تغییرات ارتفاعی زمین و مواردی دیگر از این دست است.

ژئودزی: یکی از دشوارترین گرایش‌ها در مهندسی نقشه برداری ژئودزی است که با ریاضی عجین شده. ژئودزی علم اندازه‌گیری و نمایش سطح زمین است؛ این گرایش به بررسی حرکات زمین، جاذبه آن و نحوه تاثیر این موارد بر تغییر شکل پوسته زمین می‌پردازد. فارغ التحصیلان گرایش ژئودزی می‌توانند برای ماهواره‌ها مدار گردش دور زمین طراحی کنند، تغییر شکل و جابجایی سازه‌های بزرگ مثل سدها و برج‌ها را اندازه‌گیری و بررسی کنند، با استفاده از میدان ثقل زمین اکتشاف های معدنی انجام دهند و غیره.

بازار کار مهندسی نقشه برداری چیست؟

مهندسین نقشه بردار از مهم‌ترین اعضای کارگاه‌های عملیات‌های عمرانی مثل راهسازی، خطوط انتقال نیرو، ساختمان‌سازی، سدسازی و غیره هستند. اولین کسانی که پا به محل پروژه می‌گذارند و آخرین افرادی که محل پروژه را پس از اتمام آن ترک می‌کنند، مهندسین نقشه بردار هستند. به طور کلی اکثر پروژه‌های عمرانی بدون حضور مهندسین نقشه بردار متوقف خواهند شد.

متخصصین نقشه برداری علاوه بر نقشه برداری زمینی، می‌توانند در امور دفتری هم مشغول به کار شوند. اداراتی مثل ثبت اسناد و املاک، شهرداری‌ها، بنیاد مسکن، منابع طبیعی و به طور کلی تمامی اداراتی که با داده‌های بزرگ مکانی سر و کار دارند نیازمند مهندسین نقشه‌ بردار هستند.

مهندسین نقشه بردار می‌توانند با استفاده از تخصص خود در زمینه فتوگرامتری و به کمک پهپادها (پرنده هدایت پذیر از دور) نقشه برداری مناطق وسیع (بالای چند صد هکتار) مثل شهرها را انجام دهند. سپس این اطلاعات را با استفاده از تخصص خود در زمینه سیستم اطلاعات مکانی، وارد نرم‌افزارهایی کنند که آن‌ها را برنامه نویسی کرده‌اند و این نرم‌افزارها را به عنوان محصول نهایی به شهرداری‌ها و یا اداره‌های مشابه دیگر دهند.

یکی از اموری که مهندسین نقشه برداری تنها کسانی هستند که در آن حرفی برای گفتن دارند، نقشه برداری کف دریا، دریاچه و سدها است که به آن هیدروگرافی اطلاق می‌شود. اکثر بندرگاه‌ها و رودخانه‌ها و سدهای کشور نیاز دارند که به طور مرتب نقشه کف آن‌ها برداشت شود تا میزان گل و لای انباشته در این بخش مورد محاسبه قرار گیرد. بندرگاه‌ها باید در صورت نیاز لایروبی شوند تا از بروز مشکلات برای کشتی‌ها جلوگیری به عمل آید.

تنها افرادی که می توانند با تصاویر چند طیفی ماهواره ای کار کنند و از این تصاویر اطلاعات مفید استخراج کنند، مهندسین نقشه بردار هستند. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای می‌توان تصمیم گیری‌های کلان در سطح کشور و قاره انجام داد و بسیاری از بلایای طبیعی را مدیریت و یا حتی پیش‌بینی کرد.

متخصصین ژئودزی توانایی اکتشاف معادن، طراحی مدار برای ماهواره‌ها، پایش سدها و سازه‌های عظیم ساخت بشر، تعیین موقعیت دقیق ماهواره‌ای و غیره را دارند؛ این متخصصین می‌توانند شبکه‌های ترازیابی را طراحی و آنالیز و کنند، آن‌ها قادر به تعیین شکل زمین و برازش اشکال هندسی مختلف به آن هستند.

متخصصین فتوگرامتری و سنجش از دور که سطح علمی مناسبی داشته باشند، می‌توانند در ارگان‌های نظامی مختلف فعال در کشور فعالیت کنند. از جمله این ارگان‌ها می‌توان به بخش‌های مهندسی زیر مجموعه‌های سپاه پاسداران و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح اشاره کرد.

به طور کلی بازار کار رشته مهندسی نقشه برداری برای فارغ التحصیلان آن بسیار مناسب است. کمتر مهندس نقشه برداری با سطح دانش مناسب را پیدا می‌کنید که بیکار باشد. گزینه‌های زیر از جمله فرصت‌های شغلی هستند که یک فارغ التحصیل مهندسی نقشه برداری می‌تواند در آن‌ها مشغول به کار شود:

1. کارگاه‌های عمرانی مثل راه‌سازی، خطوط انتقال آب و گاز و غیره

2. ارگان‌های دولتی مثل ثبت اسناد، بنیاد مسکن، شهرداری و غیره

3. شرکت‌های مهندسی نقشه‌برداری فعال در زمینه‌های نقشه‌برداری، فتوگرامتری، سنجش از دور و ژئودزی

4. کارشناسی رسمی دادگستری نقشه برداری

5. نظام مهندسی نقشه برداری

6. نقشه برداری شخصی املاک و زمین‌های افراد عادی

7. کارگاه‌های ساختمانی بزرگ

8. پایش گودبرداری‌های عظیم

9. فعالیت در زمینه‌های نظامی مثل فتوگرامتری، پهپاد و سنجش از دور ماهواره‌ای