مسیر شغلی عبارت است از توالی شغل‌هایی که برنامه شغلی شما را در طولانی مدت می‌سازند. ممکن است مسیر شغلی و برنامه شغلی، برای شما مشابه هم به نظر بیایند، اما در واقعیت این طور نیست. برنامه شغلی شامل اهداف کوتاه مدت و بلند مدتی است که به شغلی ایده‌آل می‌انجامد، این در حالی است که مسیر شغلی به طور اختصاصی، به شغل‌هایی می‌پردازد که هر فرد را به سمت اهدافش می‌برد.

منبع دیگری، مسیر شغلی را این‌ چنین تعریف کرده است: “مسیر شغلی عبارت است از رشد یک فرد در سازمانی که در آن فعالیت دارد”. این تعریف توالی شغلی را تنها در یک سازمان دیده است و باور دارد، نقش یک فرد می‌تواند در هر سازمان به طور طولی و عرضی تغییر کند. به بیان دیگر، یا ترفیع بگیرد، توبیخ شود یا نقش او در سازمان و موقعیت شغلی‌اش تغییر کند.

مفهوم دیگری که می‌توان در این حوزه مورد توجه قرار داد، نردبان شغلی است. اگر برای تک‌تک همکاران خود نردبان شغلی در سازمان در نظر بگیریم، می‌توانیم به خوبی برای موقعیت‌ها و وظایف سازمانی افراد در آینده آمادگی داشته باشیم. به این ترتیب هم نیروی انسانی و هم سازمان می‌توانند با شناخت، حوزه‌های مناسب خود را برای آینده آماده سازند.

ساده‌ترین تعریفی که می‌شود برای مسیر شغلی ارائه داد را می‌توان این چنین در نظر گرفت: از اولین و پیش پا افتاده‌ترین شغلی که داشتید تا آخرین و پیچیده‌ترین شغل شما قبل از دوران بازنشستگی.

در واقع مسیر شغلی، شامل تمام شغل‌هایی می‌شود که شما نیاز دارید در آن‌ها فعالیت کنید تا در نهایت به شغل مورد نظر خود برسید. حتماً لازم نیست که مسیر شغلی ما با استفاده از نردبان شغلی و رو به بالا باشد؛ شاید بعضی اوقات مجبور به درجا زدن یا حتی پس‌رفت کردن هم باشیم. علاوه بر این، نیاز نیست که مسیر شغلی چارچوب زمانی خاصی برای خود داشته باشد.

تفکر سنتی بر این باور است که مسیر شغلی لزوماً باید رشد عمودی (طولی) یا همان پیشرفت به سطوح بالاتر باشد، اما تفکر جدید باور دارد که حرکت عرضی و افقی در یک موقعیت شغلی یا در صنایع مختلف نیز در چارچوب مسیر شغلی قرار می‌گیرد. مسیر شغلی هر فرد، ممکن است با فرد دیگر متفاوت باشد، زیرا مشخص نیست هر فرد تا چه میزان با اهدافش فاصله دارد و باید چه زمانی را طی کند تا به اهدافش برسد.

مقولۀ تغییر مرتب شغل در قلب مسیر شغلی است. به طور متوسط هر فرد ۱۰ تا ۱۵ بار در طول عمر خود شغلش را تغییر می‌دهد. در بعضی مواقع این تغییرات شامل تغییر صنعت و زمینه کاری هم می‌شود.

در بعضی مسیرهای شغلی فراز و نشیب‌هایی دیده می‌شود که گاهی این نشیب‌ها ارادی است و با اختیار کامل فرد صورت می‌گیرد. برای مثال فردی که سطح شغلی‌اش سطح میانی است، وقتی تصمیم می‎‌گیرد به صنعت و زمینه‌ای جدید تغییر شغل دهد، ناچار است تا چند سطح پایین‌تر بیاید یا حتی به عنوان مبتدی کار خود را آغاز کند تا بتواند آموزش و تجربه لازم را برای حرکت طولی در نردبان شغلی به دست آورد.

• ۱ -روابط عمومی خوب

  برای موفقیت در کار و زندگی لازم است اصول ارتباطات موثر را بدانید و بتوانید از آن ها به خوبی استفاده کنید. این بدان معنا است که علاوه بر آشنایی با فرهنگ ارتباطات، قادر باشید با مدیر و سایر همکارانتان درست و حرفه ای رفتار کنید.

  بسیاری از افراد هستند که با وجود مهارت های بالای حرفه ای مدام در حال تغییر شغل هستند و یا این که در محیط کاری نمی توانند از نهایت مهارت هایشان سود ببرند و توانایی های خود را به مدیران بشناسانند، یکی از مهم ترین عوامل بازدارنده موفقیت در کار نداشتن روابط عمومی موثر است.

  اگر چه بخشی از اصول ارتباطی به خلق و خوی شخص بستگی دارد، مثلا بعضی ها خونسرد هستند ولی بعضی ها زود از کوره در می روند، البته این جور رفتار ها باید شناخته وکنترل شود، اما بخش عمده مهارت های لازم ارتباطی، اکتسابی و قابل یادگیری اند.

  مثلا نحوه لباس پوشیدن شما در محل کار در جذب مخاطب بسیار موثر است و اگر شما این کار را به خوبی بلد نیستید می توانید در مدت کوتاهی آن را بیاموزید. یا وقت شناسی در ساخت شخصیت کاری شما بسیار مهم است که با کمی برنامه ریزی و ممارست می توانید وقت شناس باشید.

  پس یک مهارت کاریابی مهم داشتن روابط عمومی بالا است.

  ۲ –انواع مهارت های کامپیوتری و فنی

  یک مهارت کاریابی عمومی و بهترین حرفه برای یادگیری، تسلط به مبانی کامپیوتر است. امروزه اگر شما در رشته تحصیلی و تخصصی خود نهایت مهارت و کارایی را داشته باشید، اما در استفاده از کامپیوتر و مهارت های اولیه آن ناتوان باشید، مسلما شکست خواهید خورد. در دنیای فناوری شما لااقل باید از مهارت های اولیه کامپیوتری برخوردار باشید.

  چه مهارت هایی یاد بگیرم؟ داشتن مهارت های ۷ گانه کامپیوتر که به ICDL معروف است برای کسانی که می خواهند وارد کارهای سازمانی و اداری و فنی شوند ضروری است و از مهارت های کامپیوتری پولساز محسوب می شود.

  اگر شما بتوانید با مهارت در موتور های جستجوگری مانند گوگل به دنبال مطلب، مقاله یا عکس بگردید، به سرعت می توانید مدیران و همکاران خود را متعجب کنید و آن ها قبول کنند که شما از هر موضوعی مطلع هستید و هر مشکلی را می توانید حل کنید، این گونه مهارت ها که در خانه هم می توانید یاد بگیرید در آینده شغلی شما بسیار موثر است

  ۳ -زبان انگلیسی

  داشتن مدرک تافل و مدارک تخصصی زبان های خارجی برای برخی از رشته ها اهمیت زیادی دارد و از شرایط استخدام است، اما به عنوان یک فرد عادی که در جستجوی یک کار متوسط هستید، لااقل باید از اصطلاحات انگلیسی مربوط به رشته خودتان سر درآورید و در بحث های کاملا تخصصی از عهده درک اصطلاحات انگلیسی که مستقیما با کار شما در ارتباط هستند بر بیایید.

  تلفظ صحیح اصطلاحات حرفه ای باعث می شود شنونده قانع شود که شما بر آن کار مسلط هستید.

  ۴ -فن مذاکره

  شاید به نظر برسد یادگیری و کسب مهارت اصول مذاکره به عنوان یک تکنیک بازاریابی، فقط برای کسانی که مستقیما با مشتری و ارباب رجوع در ارتباط اند ضروری باشد، اما شما هم به عنوان یک کارمند، کارگر و یا کسی که در یک محیط عمومی کار می کنید، باید بتوانید خواسته های برحق شغلی و سازمانی خود را به بهترین شکل با دیگران مطرح کنید.

  همچنین باید قادر باشید عملکردتان را در قالب کلمات در معرض دید مدیرتان قرار دهید. هستند کسانی که با وجود وجدان کاری زیاد و تلاش های خستگی ناپذیر همواره در محیط کار نادیده انگاشته می شوند. چرا که این افراد قادر نیستند نحوه عملکرد و فعالیتهایشان را با استفاده از یک فن بیان خوب و قدرت مذاکره به گوش مدیران خود برسانند.

  ۵ -گزارش نویسی

  تهیه یک رزومه از سوابق تحصیلی و حرفه ای یا تهیه یک گزارش، مهارتی لازم برای کار اداری و واجب در امر استخدام و در طول کار است.

  کسانی که بتوانند به بهترین شکل ممکن مهارت های شغلی شان را در یک گزارش در معرض دید مدیران قرار دهند وخواسته ها و مشکلات یا دست آورد ها را در یک نامه اداری گویا و فشرده تقدیم کنند، تصمیم گیری سریع و موثر را برای مدیران ساده تر می کنند و در نهایت به آسانی و سرعت، توجه آن ها را به خود و اهدافشان جلب می کنند.

  ۶ -آشنایی با قانون

  محیط کار یک محیط رسمی و سازمانی است که مدیران برای بهبود عملکرد کارکنان شان قواعدی در آن جا وضع می کنند. آگاهی از این قوانین برای همه کارکنان سازمان یا اداره ضروری است. از سوی دیگر در هر کشوری قانون هایی در خصوص کار و فعالیت سازمانی حاکم است که هر فرد شاغل باید از قوانین کار کشور خود و مباحثی چون حداقل دستمزد، قوانین بیمه و مسائلی از این دست آگاه باشد.

  کارکنان با دانستن اصول قانون تجارت نیز باعث می شوند تا از خطر ایجاد خسارت برای خود و کار فرمایشان جلو گیری کنند.

  ۷- اخلاق حرفه ای

  اخلاق حرفه ای رکن مهمی در مهارت کاریابی است. اخلاق حرفه ای در محیط های کار که تعدادی از افراد به منظور هدفی خاص گرد هم می آیند مفهومی بسیار گسترده دارد که شامل موارد متعددی مانند مسئولیت پذیری، صادق بودن، احترام به دیگران، عدالت و انصاف، هم دردی با دیگران، رقابت سالم و وفاداری می شود.

  این اصول را اخلاق حرفه ای می گویند، اخلاق حرفه ای از مهم ترین ابزار گسترش فعالیت های تجاری و اداری است. افراد نباید با استفاده از شیوه های غیرقابل قبول و با زیر پاگذاردن شرایط رقابت سالم، امتیازهای خاصی به نفع خود و به ضرر دیگران در محیط کار برای خود تحصیل کنند.

  آن چه که مسلم است شما باید تا حدودی با اصول اخلاق حرفه ای آشنا باشید و آن را رعایت کنید چون در غیر این صورت یا از سیستم رانده خواهید شد یا سیستمی را که در آن کار می کنید فلج خواهید کرد، که در هر دو صورت کار و شغل خود را از دست خواهید داد

یادگیری مهارت‌های شغلی موجب رشد شما در یک حوزه‌ی کاری، ارتقای جایگاه شغلی و به دنبال آن افزایش حقوق و مزایا خواهد شد. در واقع بین موفقیت‌های شغلی و سطح دانش و مهارت افراد ارتباط مستقیم وجود دارد. بنابراین اگر می‌خواهید که در شغل مورد علاقه‌تان استخدام شوید و درآمد بیش‌تری کسب نمایید، باید به دنبال یادگیری مهارت‌هایی بروید که موردنیاز بازار کار امروز باشد.

فراموش نکنید که کارفرمایان برای استخدام و جذب نیرو تنها به مدرک و تحصیلات دانشگاهی شما اهمیت نمی‌دهند. یکی از مهم‌ترین آیتم‌هایی که برای تمام مدیران و کارفرمایان حائز اهمیت می‌باشد، آگاهی از انواع مهارت‌های شغلی در افراد می‌باشد. هرگاه صحبت از مهارت‌های شغلی به میان می‌آید، منظور هر دو گروه مهارت‌های سخت و نرم می‌باشند. مهارت‌های سخت (Hard Skills)، توانایی شما در انجام وظایف فنی و تخصصی است. مهارت‌های نرم (Soft Skills) نیز مهارت‌های فردی مربوط به شخصیت شما در تعامل با دیگران هستند.

هر روز که می‌گذرد، روابط بین فردی پیچیده‌تر از قبل می‌شوند. به طوری‌که امروزه کارفرمایان و مدیران منابع انسانی متوجه شده‌اند که پیشبرد امور در سازمان‌ها بدون در نظر گرفتن مهارت‌های نرم امکان‌پذیر نیستند. درحال حاضر کارها از حالت فنی صرف خارج شده‌اند و فاکتورهای مهمی همچون برخورد مناسب و درست با افراد و موقعیت‌های مختلف، مورد توجه قرار می‌گیرند. پس باید دقت داشته باشید که یادگیری مهارت‌های نرم و سخت در کنار یکدیگر جهت ورود به بازار کار برای تمام افراد جویای کار حیاتی می‌باشد.

طبیعتاً بدون مهارت‌های سخت فنی و تخصصی نمی‌توان هیچ کاری را شروع کرد و در آن به اعتبار و قدرت دست یافت. اما بدون داشتن مهارت‌های نرم هم استفاده از مهارت‌های سخت و گسترش آن‌ها بسیار مشکل خواهد شد. در این مطلب می‌خواهیم راجع به برخی از مهارت‌های شغلی صحبت کنیم که یادگیری آن‌ها تاثیر بسیار زیادی در میزان درآمد آینده‌ی شما خواهد گذاشت.