تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای

عکس هوایی چیست؟

برداشت عوارض و جزییات از سطح زمین توسط دوربین‌های عکس‌برداری از ارتفاع را عکس هوایی می‌گویند که توسط هواپیما انجام می‌گیرد. در یک تقسیم‌بندی کلی امروزه دو نوع عکس هوایی وجود داد: عکس‌های آنالوگ و عکس‌های دیجیتال.

موارد استفاده از عکس‌های هوایی:

ازعکس های هوایی برای تهیه نقشه، مطالعات زمین‌شناسی، تفسیر، راه‌سازی، محیط زیست و کشاورزی، مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی شهری، هواشناسی، مسائل نظامی و… استفاده می‌کنند که به‌عنوان یک سند در خیلی از موارد راهگشا و کاربردی می‌باشند.

آرشیو عکس‌های هوایی پوششی در ایران:

دو سازمان نقشه‌برداری کشور و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح به‌عنوان متولیان امر عکس های هوایی می‌باشند، این دو سازمان آرشیوهایی از عکس‌های هوایی کل ایران را در اختیار دارند. با توجه به شرایط و نوع کار و پروژه و محدوده جغرافیایی خاص می‌توان به دو سازمان متولی مراجعه و با ارائه درخواست عکس‌های موردنظر را دریافت و اطلاعات خاص خود را از آن‌ها طبق استانداردها و ضوابط استخراج می‌کنیم.
اولین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در ایران طی سال‌های ۱۳۳۴ الی ۱۳۳۶ هجری شمسی توسط آمریکایی‌ها و به مقیاس ۱:۵۰۰۰۰ انجام شد. دومین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در کشور ایران به مقیاس ۱:۲۰۰۰۰ در سال شروع ۱۳۴۳ و حدود ۱۰ سال به طول انجامید. سومین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در کشور ایران مربوط به سال ۱۳۷۰ است که در مقیاس‌های ۱:۴۰۰۰۰ و ۱:۷۰۰۰۰ تهیه گردید و هدف از آن برای تهیه نقشه‌های پوششی ۱:۲۵۰۰۰ بود.

مقالات ویــــــژه

بازارکار رشته زمین شناسی

زمین شناسی اقتصادی

 

تفسیر عکس هوایی:

منظور از تفسیر عکس هوایی، تشخیص و شناسایی عوارض، استخراج اطلاعات و تعیین حدود بر روی عکس هوایی است. اندازه‌گیری کلیه ویژگی‌های هندسی شامل طول، عرض، مساحت و ارتفاع در تفسیر عکس هوایی از اهمیت زیادی برخوردار هستند که یک کارشناس باید دقت لازم را در این مورد بکار ببندد. در تفسیر عکس هوایی باید دقت کرد که مقیاس عکس، سال عکس‌برداری، زمان عکس‌برداری (مربوط به چه فصلی از سال است) و ساعت عکس‌برداری چه ساعتی از روز بوده است. برای شناسایی عوارض می‌توان از نشانه‌ها و معیارهای گوناگونی استفاده کرد که این تخصص را کارشناسان رسمی دادگستری دارند و صلاحیت نقشه‌برداری در این مورد کسب کردند با مراجعه به کارشناسان زبده و متخصص در این زمینه می‌توان حداکثر استفاده را از اطلاعات و مستندات عکس‌های هوایی برد.

موارد استفاده عکس‌های هوایی در زمینه‌های املاک، شهر و شهرسازی:

امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری در هر زمینه‌ای و به طبع در زمینه عکس‌های هوایی استفاده از این علوم روز برای کشف حقایق بسیار ارزشمند است. از این مستندات می‌توان در زمینه‌های گوناگون و برای تأمین دلیل و ارائه حجت استفاده کرد. متخصصان تفسیر عکس‌های هوایی با استفاده از تخصص خود در این زمینه، در موارد مربوط به اختلاف املاک یا تعیین حدود املاک، مستندات و مدارک لازم را جهت ارائه آماده می‌کنند. در مواردی که بین مالکین املاک و کشاورزان در مورد زمین‌های کشاورزی اختلاف به وجود می‌آید عکس هوایی به‌عنوان یکی از مستندات مورد استفاده قرار می‌گیرد و تفسیر می‌شود و تکلیف کاملاً مشخص می‌گردد. البته همه این موارد حتماً باید مورد تأیید کارشناس رسمی دادگستری قرار گیرد و کارشناس با مهر و امضای خود به گزارش رسمیت داده و آن را به‌عنوان یک سند قابل استناد ارائه می‌دهد.
همان‌طور که قبلاً گفته شد عکس‌های هوایی رقومی هم با پیشرفت علم و فنّاوری مرسوم شده‌اند که با دوربین‌های دیجیتال عکسبردای شده‌اند و دارای دقت بهتری نسبت به عکس‌های هوایی آنالوگ هستند و قابلیت استفاده با نرم‌افزارهای گوناگون را هم دارند، البته با اسکن کردن عکس‌های آنالوگ هم می‌توان آن‌ها را برای استخراج اطلاعات آماده نمود ولی با به وجود آمدن عکس‌های هوایی دیجیتال و با حذف مرحله اسکن دقت عکس‌های هوایی رقومی به‌مراتب بالاتر است. مزایای عکس‌های هوایی نسبت به نقشه این است که کلیه عوارض را به‌صورت حقیقی و به همان شکلی که در طبیعت می‌باشند نشان می‌دهد و دلیل کمتر استفاده شدن از این امکانات عدم داشتن تخصص و اطلاعات است.
جهت انجام هر فعالیت و پروژه‌ای در زمینه عکس‌های هوایی می‌توانید با متخصصان و کارشناسان ما مشاوره کنید و از نظرات آن‌ها در این زمینه استفاده نمایید. کارشناسان رسمی و متخصصان ما در زمینه‌های گوناگون مربوط به عکس‌های هوایی می‌توانند شما را راهنمایی کنند. تفسیر عکس های هوایی زمان محدود و با دقت به همراه ارائه مستندات مربوطه و گزارش کارشناسی برای ارگان یا سازمان مربوطه توسط کارشناسان این شرکت انجام می‌پذیرد، برای استفاده بهتر از عکس‌های هوایی باید آشنایی لازم با دستگاه‌های استرسکوپ و پلانیمتر و همچنین نرم‌افزارهای مربوطه داشته باشید. البته در خیلی از موارد برای ایجاد یک فایل سه‌بعدی احتیاج به یک زوج عکس هوایی داریم که به کمک این زوج عکس بتوانیم فایل سه‌بعدی خود را تشکیل داده و اطلاعات مربوطه را استخراج کنیم. در زمینه‌های گوناگون من‌جمله معادن، شهرسازی، کشاورزی و … می‌توان از زوج عکس‌های مربوط به سال‌های گذشته استفاده کرد و با ایجاد فایل سه‌بعدی و با استفاده از نرم‌افزارهای مربوطه آنالیزهای لازم را با تخمین قابل قبولی ارائه داد.
 

جهت کسب اطلاعات بیشتر دوره آموزشی تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای را دریافت کنید. 

دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد.

پس از پایان گواهی و مدرک معتبر این دوره با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید.

مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴

---

پیشینه و سیر رشد

در دهه ۱۹۶۰ آمریکا از طریق ماهواره‌های جاسوسی خود شروع به جمع‌آوری اطلاعات علیه کوبا و شوروی سابق نمود. در سال ۱۹۷۲ ناسا اولین ماهواره ارزیابی منابع زمینی بنام ERTS-۱ را به فضا پرتاب کرد که بعدها تحت نام لندست شناخته شد.
در سال ۱۹۷۲ اولین ماهواره لندست با دوربین RBV (Return Beam Vidicon) و سنجندهMulti Spectral Scanner) MSS) با چهار باند و سپس سری‌های بعدی از همین ماهواره، مجهز به سنجنده Thematic Mapper) TM) با هفت باند توسط ایالات متحده آمریکا در مدار زمین قرار گرفت. از این سال بود که تصویربرداری از حالت آنالوگ خارج و بصورت رقومی درآمد و دریچه‌ای جدید برای پردازش تصویر و نهایتاً تعبیر و تفسیر آن‌ها به روی بشر گشوده شد.
فرانسه در سال ۱۹۸۶ اولین سری از ماهواره‌های اسپات خود را با قدرت تفکیک ۱۰ و ۲۰ متر (در سه باند) در مدار کره زمین قرار داد. هندوستان سری ماهواره‌های آی‌آراس را در سال ۱۹۸۸ تکمیل نمود.
ژاپن و آژانس فضایی اروپا در سال ۱۹۹۱ به ترتیب اقدام به ساخت سری ماهواره‌های ERS(European RS Satellites), MOS (Marine Observation Satellites) کرده و ماهواره‌های خود را در مدار کره زمین قرار دادند.
در سال ۱۹۹۱، کشور کانادا سری ماهواره‌های رادارست را تکمیل و به فضا پرتاب نمود.
در سال ۱۹۹۵، با مشارکت کشورهای برزیل و چین، ماهواره (CBERS (China-Brazil Earth Resource Satellite به فضا پرتاب شد.
با پرتاب ماهواره آیکونوس (با قدرت تفکیک ٫۸. متر و ۳٫۲ متر) در سال ۱۹۹۹ و سپس پرتاب ماهواره کوئیک‌برد (قدرت تفکیک ٫۶. متر و ۲٫۴۴ متر) در سال ۲۰۰۱، قدم‌های بزرگی در جهت تولید و بکارگیری تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک بالا برداشته شد.
در سال ۲۰۰۳ با ساخت و پرتاب ماهواره پیشرفته اورب‌ویو (قدرت تفکیک ۱ متر و ۴ متر) قدم جدیدی در عرصه تصویربرداری ماهواره ای برداشته شد.
سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO)، در حال تحقیق دربارهٔ پروژه ماهواره‌هایی است که دارای قابلیت ارسال به فضا و بازگشت مجدد به زمین هستند.
در سال ۲۰۰۸ ماهواره ژئوآی (قدرت تفکیک ۰/۴ متر و ۱/۶ متر) در مدار زمین قرار گرفت. ماهواره ژئوآی تا کنون جزو مدرن‌ترین ماهواره‌های با قدرت تفکیک بالا محسوب می‌گردد و کاربردهای فراوانی در سنجش از دور دارد.
 

چگونگی استفاده از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای در برنامه ریزی های شهری “

آنچه که امروزه در علوم زمین مطرح است توجه به جنبه کاربردی آن است . افزایش سریع جمعیت و محدودیت منابع غذایی و معدنی ، چنان مشکلاتی را برای انسان به وجود آورده است که امر برنامه ریزی به عنوان یک ضرورت برای همه کشورها تلقی می شود . تخلیه روستاها ، گسترش شهرها و گرایش به زندگی شهر نشینی با توجه به مسائل خاص خود به ویژه در کشورهای جهان سوم از چنان پیچیدگی هایی برخوردار است که بی توجهی به آن بر مشکلات اقتصادی، اجتماعی آنان خواهد افزود، از این جهت برای دستیابی به یک روند توسعه متعادل، مطالعات و پژوهش های جغرافیایی هم می تواند راهگشا باشد .
در این مطالعات حتی الامکان باید از ابزار موجود و مطمئن بهره گرفت. نقشه ها و عکس های هوایی از جمله ابزار قدرتمندی هستند که جغرافی دانان و برنامه ریزان شهری را در انجام تحقیقاتشان یاری می دهند و کاربرد عکسهای هوایی در شناسایی وضع موجود مناطق جغرافیایی و چشم اندازهای ساخته دست انسان و بهره گیری از امکانات لازم بر کسی پوشیده نیست . مهمترین مراکز تجمع انسانی شهرها هستند . شهر جایی است که مرکز کلیه فعالیت های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی است و اغلب ساکنین آن از طریق اشتغال در فعالیت های صنعتی و یا خدماتی امرار معاش می کنند ، گرچه قسمت عمده شهرها را مناطق مسکونی تشکیل می دهد ، اما بخش های دیگری چون خدمات و فضای سبز نیز در آنها دیده می شود . مناطق داخل شهر را از نظر نقش به بخش های مسکونی، صنعتی، خدماتی، فضای سبز و نظایر آن تقسیم می کنند. تمامی این عارضه های شهری و به عبارتی عارضه های مربوط به انسان با استفاده از معیارهای مخصوص خود در روی عکس های هوایی شناسایی می شوند و اطلاعات بسیار زیادی درباره موقعیت و اندازه هر کدام از پدیده های شهری استخراج می گردد که به امر برنامه ریزی شهری کمک شایانی می نماید .
کاربرد دیگر عکس های هوایی در امور شهری مربوط به آمد و شد شهری و تشخیص و تعیین شبکه های ارتباطی متراکم و پرترافیک است که دست اندرکاران امور راهنمایی و رانندگی را در انجام وظایفشان یاری می دهد .
در باستان شناسی و جامعه شناسی نیز می توان از عکس های هوایی کمک گرفت. در باستان شناسی هدف اساسی مطالعه عکس ها بررسی و شناسایی آثار ساختمانی زیر زمین است.
این بررسی به طور غیر مستقیم صورت می گیرد. بدین گونه که ساختمان های مدفون شده در زیر خاک تغییری قابل توجه در پوشش گیاهی چه از نظر نوع و رشد آن ها به وجود می آورند و باستان شناسان با تمرین و مطالعه و تفسیر عکس ها قادر به شناسایی چنین عوارضی خواهند بود. در جامعه شناسی و جمعیت شناسی نیز عکس ها کمک مؤثری در بررسی تراکم و پراکندگی جمعیت و ساختمان های مسکونی می نمایند و بدین ترتیب در برنامه ریزی مسائل جمعیتی و جامعه شناسی شهرها استعانت از عکس های هوایی به پیشبرد کار خواهد افزود .
 

مقالات مرتبط:

توسعه مدیریت شهری پایدار

بازار کار رشته مهندسی شهرسازی

 

۱) ساختار شهری و عکس های هوایی

بخش های عمده ای که ساختار شهری را تشکیل می دهند را به دو صورت می توان تقسیم بندی کرد : اول منطقه مسکونی ، منطقه تجارتی ، بخش صنعتی ، بخش خدمات ، فضای سبز ، و شبکه ارتباطی .
دوم بخش مرکزی شهر ، منطقه قدیمی شهر ، منطقه جدید شهر و شهرک های حومه شهر . این بخش ها به صورت دوایری متحد المرکز هستند که در بیرون همدیگر قرار دارند . تقسیم بندی اول نقش شهر را مشخص می کند . در صورتی که در تقسیم بندی  دوم وضعیت تاریخی و رشد شهر ارزیابی می گردد . البته هیچ کدام از این مدل ها در همه شهرهای فعلی ایران صدق نمی کند ، بلکه این ها مدل هایی کلی و عام هستند . برای مثال در شهر های فعلی ایران کمتر شهری پیدا می شود که توسعه آن در همه جهات و به یک اندازه صورت گیرد . در نتیجه مشاهده دوایر متحدالمرکز بسیار مشخص ، چندان آسان نیست . امکانات توسعه در بعضی قسمت های شهر بیشتر از نواحی دیگر آن وجود دارد و سبب می شود که شهر در آن جهت و به صورت زبانه ای رشد پیدا کند . در هر قسمتی از شهر ممکن است انواع فعالیت های تجارتی و یا صنعتی و خدماتی وجود داشته باشد ولی در مجموع و در چهارچوب کلی شهر ، فعالیت های شهری تمرکز
مکانی پیدا می کنند و هر کدام در قسمتی از شهر شکل غالب را پیدا می کنند . به طوری که می توانیم در اکثر شهرهای ایران بخش هایی چون بخش مسکونی ، تجارتی ، و غیره را مشخص نماییم .

۱-۱) مناطق مسکونی شهر

منطقه مسکونی به آن قسمت از شهر گفته می شود که قسمت عمده مساحت آن ( حداقل ۵۰ درصد ) به واحدهای مسکونی ساکنین شهر اختصاص داده شده است . در  واقع قسمت اعظم شهرها را بخش مسکونی تشکیل می دهد . در داخل منطقه مسکونی ، خیابان ها ، مراکز خدمات رسانی ، فضاهای سبز و خطوط ارتباطی نیز دیده می شود . البته ممکن است واحدهای صنعتی – تجارتی کوچک در داخل منطقه مسکونی پراکنده شوند ولی واحدهای صنعتی – تجارتی کوچک در داخل و یا بیرون منطقه مسکونی به خود اختصاص می دهند. در عکس های هوایی کوچک مقیاس تشخیص واحدهای خدماتی و فضای سبز پراکنده در داخل منطقه مسکونی مشکل است. در هر صورت نامگذاری یک منطقه به عنوان منطقه مسکونی یا تجارتی و … بستگی به مقیاس عکس هوایی و اندازه آن دارد.
اغلب خانه ها در شهرهای ایران به صورت خانه های تک خانواری هستند که به وسیله دیواری از خانه های مجاور، خیابان و یا کوچه کنارش جدا می گردد. تقریبا نصف مساحت خانه، بنا و نصف دیگر آن را حیاط خانه تشکیل می دهد. دیوار عمده ترین ویژگی خانه های مسکونی ایران است. وسعت و عظمت خانه ها نشان دهنده وضع اقتصادی مالک آن است. شرایط طبیعی نیز بر وسعت خانه های مسکونی تاثیر دارند. مثلا در مناطق سرد خانه ها روی هم رفته کوچکتر از خانه های مناطق گرم است . در مجموع اندازه خانه از شهری به شهر دیگر فرق می کند، ولی در هر شهری خانه طبقات مرفه و پردرآمد بزرگتر و مجلل تر از خانه طبقات کم درآمد است. خانه های تک خانواری اغلب یک طبقه است و به ندرت دیده می شود که در یک خانه یک طبقه ، دو خانوار در جوار هم زندگی کنند. اغلب خانه های دو طبقه یا چند طبقه  مورد استفاده چندین خانواده قرار می گیرند، در این واحدها هر طبقه، محل سکونت یک خانوار می باشد، این نوع خانه های دو طبقه جزء بافت قدیمی شهرهای ایران محسوب می شود .
در سالهای اخیر در اکثر شهرها، به ویژه در شهرهایی که توسعه امکانات شهری چندان آسان نیست، ساختمان های بزرگ و چندین طبقه ساخته می شود.
در این ساختمان ها، هر طبقه به چندین واحد مسکونی تقسیم می شود. این گونه ساختمان های چندین طبقه، از نشانه های معماری جدید است و در شهرهای پرجمعیتی چون تهران ، اصفهان ، مشهد ، تبریز و … متداول است و در شهرهای کوچک کمتر یافت می شوند. بهترین نشانه تعیین طبقات ساختمان ها ردیف های پنجره هاست. هر طبقه حتما یک ردیف پنجره دارد که از روی شمارش ردیف های پنجره ها ، تعداد طبقات معلوم می شود . تعیین تعداد خانوارهای ساکن در هر طبقه چندان آسان نیست. مساحت واحد مسکونی تنها معیار مناسب برای این منظور است. خانه ها بر اساس تعداد خانوارها به دو گروه تک خانواری و چند خانواری تقسیم می شود. از نظر کیفیت نیز، به خانه های گرانقیمت و ارزان قیمت تقسیم می شوند. خانه های گران قیمت مساحت نسبی بیشتری دارند و از مصالح مرغوب ساخته شده و حیاط وسیع و باغچه خوب دارند.
در اکثر خانه های ارزان قیمت مساحت کل خانه کوچک است و از این مساحت کوچک هم نسبت کمتری به حیاط اختصاص یافته است. نمای بیرونی خانه ها بسیار ساده و از مصالح نسبتاْ ارزان ساخته شده است.
منطقه مسکونی شهر از نظر موقعیت مکانی و قدمت ساختمان ها به بخش های جداگانه ای تقسیم می شوند. بخش قدیمی شهر از نظر موقعیت مکانی و قدمت ساختمان ها هم به بخشهای جداگانه ای تقسیم می شوند . در بخش قدیمی شهر ، خانه ها قدیمی رنگ زمینه آنها نسبتاْ تیره است. کوچه ها باریک و غیر مستقیم و اغلب خیابان های بزرگ به مرکز شهر ختم می شوند و آرایش شعاعی دارند . کوچه ها و خیابان های کوچک تر با زاویه کمتر از ۹۰ درجه به خیابان های بزرگتر وصل می شوند . کل منطقه از پوشش گیاهی کمتری برخوردار است و فقط در برخی خانه ها تک درخت هایی وجود دارد که اغلب حمام ، مسجد ، و درختی بزرگ در آن دیده میشود. در مجموع علائم مشخص منطقه قدیمی شهر ، وجود خانه های کوچک گِلی ، کوچه های تنگ و خیابان های شعاعی، یک میدان مرکزی و پوشش گیاهی کمتر است . دیگر ویژگی مهم منطقه قدیمی شهر های ایران وجود بازار سرپوشیده است .قسمت جدید شهر در بیرون منطقه قدیمی به صورت کمربندی پیرامون آن را احاطه کرده است . در این منطقه خیابان ها وسیع، منظم، و دارای فضای سبز می باشند.
مصالح ساختمانی از موادی به غیر از گل می باشد و اغلب خانه ها از آجر و یا سنگ درست شده اند .پشت بام خانه ها به وسیله موزائیک ، آسفالت و یا شیروانی پوشیده شده است .خانه ها از یک تا سه یا چهار طبقه دیده می شوند . کنار بیشتر خیابان ها به مغازه ها و واحدهای صنعتی کوچک اختصاص یافته است . فضاهای سبز فراوان یافت می شود . فضاهای پارکینگ خودرو در کنار خیابان ها و یا در فضاهای مخصوص مشاهده می شود . ساختمان های نسبتا بزرگ که اغلب بیمارستان یا مرکز آموزشی هستند ، در داخل این منطقه پراکنده شده است . حاشیه بیرونی منطقه مسکونی جدید ، در حال توسعه است . درنتیجه زمین های خالی ، ساختمانهای در دست احداث و مواد زاید پراکنده شده در داخل مزارع بیرون شهر دیده می شوند .توسعه اغلب شهرهای ایران در دو شکل کاملاْ متمایز و در دو جهت متفاوت انجام می شود . در یک طرف شهر خانه های گران قیمت با خیابان های وسیع ، مشجر و منظم توسعه می یابد . استفاده از مصالح خوب ، توسعه بر طبق برنامه از پیش تعیین شده و بر اساس اصول معماری و شهرسازی جدید ، وجود امکانات شهری از ویژگی های این بخش از شهر می باشد . در طرف مقابل خانه های ارزان قیمت توسعه می یابند . و افراد متناسب با توان اقتصادی خود سعی می کنند که یک سرپناهی برای خود بسازند . خیابان ها منظم و حساب شده نیستند و اغلب کج و معوج و نامنظم اند . ویژگی عمده و علایم شناسایی این منطقه در عکس های هوایی وجود خانه های کوچک و ساده و پراکنده، خیابان های نامنظم، وسایل نقلیه ارزان قیمتی چون موتور، دوچرخه و وانت و زمین های خالی وسیع بین خانه ها می باشند.
در سالهای اخیر، توسعه شهرهای ایران به صورت شهرک های اقماری صورت می گیرد، یعنی در حومه شهر، بعضی از نقاط به علت امتیازات خاص خود به عنوان یک مرکز مسکونی جدید منظور می گردد و به تدریج و طبق برنامه تنظیم شده توسعه می یابند. ساکنین این شهرک ها در مراکز اداری و صنعتی داخل شهر اصلی و در مراکز مجاور کار می کنند. این شهرک ها در واقع خوابگاه شبانه کارکنان و کارمندان و کارگران شهر می باشند. علائم شناسایی این شهرک ها بر روی عکس های هوایی، وجود راه ارتباطی با شهر، خیابان های منظم و مشجر و خانه های نوساز با قیمت های متوسط و یکنواخت است.

۲-۱) مناطق تجاری شهر

منطقه تجاری ، مراکز خرید و فروش شهر را تشکیل می دهد . مراکز تجاری شهرهای قدیم ایران به صورت بازارهای سرپوشیده است که در مرکز بافت قدیمی شهرها واقع اند . امروزه به علت مشکلات ترافیک و ارزش بالای زمین در مرکز شهرها ، انبار فروشگاه های بازار مرکزی در حومه شهرها قرار دارند و در اینجا فقط عمل داد و ستد انجام می گیرد و کالا در جای دیگر رد و بدل می شود . توسعه شهر و مشکلات فزاینده ترافیک شهری سبب شده است که امروزه مراکز تجاری در نقاط دیگر شهر هم ایجاد شوند. این مراکز تجاری یا به صورت مغازه های کنار خیابان و یا به صورت مجتمع های تجاری به اسم ” پاساژ ” دیده می شوند. در کشورهای غربی ، مراکز خرید و فروش به صورت ساختمان های بزرگی هستند که در حومه شهر واقع شده اند و دارای فضای وسیع پارکینگ خودرو می باشند.
شناسایی مراکز تجاری کنار خیابان چندان آسان نیست. تنها معیار شناخت آنها وجود وسایل جلو آنها و یا وجود یک ردیف طولانی بام ها در امتداد و کنار خیابان می باشد. بدین جهت است که شناسایی و محاسبه مساحت این گونه مراکز برروی عکس هوایی نسبتاْ دشوار است.
 

حتماً بخوانید: مقاله مدیریت شهری ـ شهرسازی

 

۳-۱) مراکز خدمات شهری

مراکز خدماتی شهر شامل ادارات ، مدارس و دانشگاهها، بیمارستانها و درمانگاه ها، مساجد، میهمانخانه ها، و مراکز تفریحی است که به صورت واحدهای پراکنده در داخل منطقه مسکونی دیده می شوند. معیار شناسایی آن ها اغلب اندازه بزرگ و آرایش ساختمان ها و وجود حیاط بزرگ آن ها است.
مساجد و امامزاده ها توسط گنبد و مناره بلند آن ها شناخته می شوند.
اغلب مدارس دارای میدان بازی و امکانات بازی مانند دروازه های میدان فوتبال و خط کشی های  میدان والیبال و یک میله بلند پرچم می باشند .
بیمارستان ها با حیاط وسیع و گل کاری شده و ساختمان چندین طبقه شناخته می شوند. شناسایی ادارات بر روی عکس هوایی مشکل تر از واحد های خدماتی دیگر است . تنها معیار مناسب برای شناسایی آنها تجربه مفسر و اندازه نسبتاْ بزرگ آنها در مقایسه با خانه های مجاور است .
بعضی از مراکز خدماتی شهرها مانند دانشگاه ها، منطقه بسیار وسیعی را به خود اختصاص داده اند. معیار شناخت دانشگاه ها وجود ساختمان های بزرگ و چندین طبقه  همراه با فضای سبز وسیع بین آنها است.
مراکز تفریحی عبارتند از میدان های ورزشی، استخرهای شنا، باشگاه های تفریحات سالم  و  پارک های بازی. استخرهای شنای سرباز به آسانی شناخته می شوند. اغلب میدان های ورزشی دارای چمن فوتبال، تورهای والیبال، زمین های تنیس و سکوهای تماشاچیان و در مجموع فضای وسیع می باشند .شناسایی باشگاه ها و استخرهای شنای سرپوشیده در روی عکس های هوایی نسبتاْ مشکل است. پارک های بازی معمولا با وسایل بازی برقی مثل چرخ و فلک شناخته می شوند.

۴-۱) فضاهای سبز شهری

فضای سبز شهری شامل پارکها و میدان ها و مناطق درختکاری شده کنار خیابان ها می باشند . این مناطق به دلیل وجود درختان به آسانی قابل تشخیص اند . در روی عکس های هوایی با مقیاس بزرگ می توان تعداد و نوع درختان را مشخص کرد . در قسمت های قدیمی شهر فضای سبز کمتر است . اما در بخش های تازه ساخت علاوه بر پارک ها و کنار خیابان ها ، وسط خیابان ها نیز درختکاری شده است و به اصطلاح بلوارها را به وجود آورده اند . فضای سبز برای تبدیل هوای شهر و تصفیه آلودگی های آنها لازم است در شهر هایی که فضای سبز داخل ، تکافوی نیازهای حیاتی را نمی کند ، دور شهر هم منطقه ای به نام کمربند سبز زیر کشت رفته است . این کمربند سبز در اطراف شهر تهران به خوبی مشهود است و به جنگل های مصنوعی معروف شده اند .

۵-۱) شبکه های ارتباطی و راه های دسترسی شهر

میدان ها ، خیابان ها ، و کوچه ها شبکه ارتباطی شهر را تشکیل می دهند . خیابان ها معمولاْ به تناسب بزرگی و عرض آنها به خیابان های یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شوند . بعضی خیابان های دوطرفه عریض به وسیله دیوار سیمانی و یا نوار سبز کاشته شده به دو مسیر تقسیم می شوند . این گونه خیابان ها را بلوار گویند . خیابان های کوچک از خیابان های بزرگتر منشعب می شوند و کوچه ها کوچکترین واحد ارتباطی هستند که در داخل منطقه مسکونی به جهات مختلف خزیده اند .
ایستگاههای قطار ، فرودگاهها و پایانه های اتوبوس های مسافربری و توقفگاه های کامیون ها نیز جزء فضای حمل و نقل و شبکه ارتباطی شهر به حساب می آیند . شناسایی این مراکز بر روی عکس های هوایی آسان است . علامت ایستگاه قطار وجود تعداد زیادی خطوط آهن است که در دو طرف ایستگاه به تدریج به هم می رسند . در فرودگاهها ، برج کنترل و باندهای پرواز بهترین معیار شناسایی هستند . در ابتدای هر باند پرواز شماره باند بر اساس گرای مغناطیسی آن نوشته می شود و پایانه اتوبوس های مسافربری نیز به وسیله وجود اتوبوس ها و توقف گاههای کامیون ها از روی وجود کامیون ها شناخته می شوند .

۲) کاربرد عکس های هوایی در مطالعات شهری

رشد بی رویه جمعیت و مهاجرت و جابجایی روستاییان به شهرها ، باعث توسعه سریع زندگی شهری شده است . لذا اغلب شهرهایی که با مطالعه قبلی طراحی نشده اند پاسخگوی نیازهای کنونی جمعیت نمی باشند . از این گذشته رشد بی رویه مجتمع های شهری مشکلات زیادی را به وجود آورده است . از این رو لزوم برنامه ریزی های شهری امری اجتناب ناپذیر است .
برای تهیه طرح های جامع شهری و مطالعه شهر باید از کلیه اسناد و مدارک ، نقشه ها و بخصوص عکس های هوایی استفاده کرد . زیرا عکس های هوایی تصویر کاملی از تمام عوارض ظاهری شهر را نشان می دهد . از خصوصیات عکس هوایی بویژه در مقیاس بزرگ ، آن است که بافت شهر را می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد . همچنین با مطالعه عکس هوایی قدیمی تر می توان نحوه گسترش و تحول تدریجی شهر را مورد بررسی قرار داد و یا به عبارت دیگر از گذشته شهرها اطلاعات دقیقی به دست آورد . برای مثال هسته اصلی و اولیه شهر ، توسعه شهر و شبکه های ارتباطی قدیمی را می توان از روی عکس های هوایی مشخص کرد . هسته اولیه شهر را از روی عدم تجانس ساختمان ها و بافت قسمت های مختلف آن می توان شناخت ، همچنین مراحل مختلف توسعه شهر را می توان با توجه به سبک ساختمان ها مشاهده نمود . با مطالعه عکس های هوایی می توان جاذبه ای در توسعه شهر از جمله نقش رودخانه ها و وضع آبهای جاری و همچنین جنس خاک و تشکیلات زمین شناسی و ناهمواری های طبیعی را مورد بررسی قرار داد. حال پس از بررسی روابط محیط طبیعی و مسکونی می توان نحوه تکامل شهر را که به طرق مختلف ( مانند گسترش خطی در اطراف جاده ها ، گسترش پراکنده و گسترش یکنواخت ) انجام می گیرد، مورد بررسی قرار داد. حال با مقایسه عکس های هوایی که در زمان های مختلف گرفته شده است می توان نتیجه گرفت که چگونه و طی چه مراحلی ازدیاد جمعیت موجب انفجار شهر و گسترش آن خواهد شد.
با مطالعه عکس های هوایی می توان مناطق شهری را از یکدیگر تفکیک کرد، مثلاْ حدود مناطق مسکونی را می توان دقیقاْ ترسیم و مشخصات آن ها را مانند مجتمع های مسکونی و منازل انفرادی تعیین کرد.
همچنین فضاهای سبز و فضاهای خالی از ساختمان ها را نیز می توان از یکدیگر تشخیص داد و محدوده آن ها را از سایر مناطق جدا کرد و پس از محاسبه سطح این اراضی میزان درصد آن ها را به دست آورد .عکس های هوایی اطلاعات مهمی از عمر ساختمان ها را در اختیار ما قرار می دهند . برای این منظور باید به سبک ساختمان ها و وضعیت پراکندگی آن ها و در صورت تشخیص به نوع مصالح ساختمانی و به نوع جنس بام ساختمان ها توجه داشت. اطلاعات دیگری نظیر تراکم ساختمانها ، ارتفاع و حجم و سطح زیربنا در دید استریوسکپی قابل تشخیص است . گاهی تعداد طبقات بناها را در تصاویر حاشیه عکس می توان مشاهده کرد.
به طور کلی برای تشخیص ساختمان ها و تاسیسات مختلف می توان از شاخص های مستقیم مانند شکل ( مثل کلیساهایی که دارای نقشه ای به شکل صلیب می باشند، یا بازارهای سرپوشیده که دارای گنبدهای متعدد و ردیفی هستند ) و شاخص های غیرمستقیم مانند رابطه بناها و تاسیسات، ابعاد و تناسب ساختمان ها و طرز قرار گرفتن قسمت های مختلف ساختمان ها نسبت به یکدیگر استفاده کرد ( مثل تاسیسات صنعتی و کارخانجات دارای توقفگاه وسایط نقلیه، منبع آب و حوض، مخازن مختلف، ساختمان اداری، آزمایشگاه و کارگاه ). اهمیت تعداد کارکنان و کارگران از روی اندازه سطح زیربنای کارگاه ها و پارکینگ ها تا حدودی مشخص می شود.
یکی دیگر از موارد استفاده عکس های هوایی در مطالعات شهری ، تهیه عکس از نقاط گرم سطح زمین با استفاده از امواج مادون قرمز است . این عمل را ترموگرافی می نامند . برای تهیه این عکس ها باید از طول موج های مناسب ( ۳ تا ۶ میکرون ) و ارتفاع پرواز ۲۰۰ تا ۳۵۰ متر استفاده کرد . این گونه عکس ها نقاط گرم را با رنگ روشن و نقاط سرد را با رنگ تیره نشان می دهند ، این نوع عکس برداری بویژه برای مطالعات شهری بهتر است در شب انجام گیرد . ساختمان های مسکونی بخصوص در فصول سرد که حرارت منتشر می کنند در روی عکس روشن و خانه های غیر مسکونی به علت سردتر بودن ، تیره رنگ هستند .بدین وسیله می توان خانه های مسکونی را از خانه های خالی تشخیص داد.
به کار بردن این روش توأم با کنترل زمینی در شهرهای ایران به ویژه در شرایطی که به علت مشکل مسکن تهیه لیستی از منازل خالی مورد توجه دستگاه های اجرایی است توصیه می شود . چون این عکس ها از ارتفاع کم گرفته می شود حتی اتوموبیل های در حال کار کردن را مشخص می سازد . ساعت و فصل عکس برداری در این گونه عکس برداری ها بیشتر از عکس های هوایی معمولی اهمیت دارد.
 

دوره پیشنهادی مرتبط: مدیریت حرفه ای کسب و کار DBA ـ گرایش مدیریت شهری و شهرسازی برای علاقمندان در این زمینه

 
مثال دیگری از کاربرد عکس های هوایی در مطالعات شهری تعیین مسیر خیابان ها و راه ها و نیز مطالعه وضع ترافیک است . در مورد مطالعه ترافیک شهری هیچ وسیله ای جای عکس های هوایی را نمی گیرد . چنانچه به وسیله هواپیمای سبک عکس های هوایی پی در پی از ارتفاع کم تهیه شود با مطالعه آن ها می توان اطلاعات زیر را حاصل نمود .

۱) تعداد اتومبیل های در حال حرکت .
۲) تعداد اتومبیل های در حال توقف ( بطور مثال بررسی این نوع اتومبیل ها می تواند برای ایجاد توقفگاه و حتی تعیین وسعت توقفگاه مفید باشد ) .
۳)نوع ترافیک .
۴) نسبت اتومبیل های سواری ، کامیون و دیگر وسایط نقلیه عمومی .
۵) محاسبه ظرفیت خیابان ها از نظر رفت و آمد وسایط نقلیه .
۶) مشخص کردن نقاط حساس رفت و آمد ، تنگناها – پل ها – چهارراه ها و نقاطی که در آنها راه بندان ایجاد می شود . به طور کلی با شناخت این مسائل می توان به نحوی اصولی نسبت به انتخاب راه حل های منطقی مانند ایجاد مسیرهای یک طرفه ، پهن کردن خیابان ها ، ایجاد پارکینگ های جدید و ایجاد پل های هوایی و غیره اقدام نمود . با شناخت مناطق شهری و وضعیت ترافیک در خیابان ها می توان زمان متوسط لازم را برای رسیدن به محل کار و مراکز مهم شهری محاسبه و خطوط هم مدت یا ایزوکرون را که یکی از مطالعات جدید در برنامه ریزی شهری است ، بر روی نقشه ترسیم نمود .

بنابراین با مطالعه و تجزیه و تحلیل همه جانبه وضع شهر می توان حالت توازن ، نحوه گسترش و یا کاهش وسعت شهر را مشخص کرد . در عکس هوایی نشانه های فعالیت و علائم گسترش شهر کاملاْ مشخص است و برنامه ریزان شهری باید بر اساس یک خط مشی کلی رشد شهر و کیفیت گسترش آن را مد نظر قرار دهند و به زیبایی و هماهنگی کلی عناصر شهری توجه خاص مبذول دارند و از گسترش بی رویه آن ممانعت به عمل آورند . ضمناْ با مراجعه به عکس های هوایی می توان محل های مناسبی را برای احداث پارک ها، میهمانخانه ها، پلاژها و میدان های بازی تعیین کرد.
با مطالعه بنادر از روی عکس های هوایی می توان با توجه به تأسیسات و وسایل متعدد از قبیل اسکله، باراندازها، و انبارهای کالا و جرثقیل ها و مراکز نیروی برق و تجهیزات دفاعی و … بزرگی و کوچکی آن ها را تشخیص داد، همچنین  از روی تعداد کشتی ها و نوع آن ها حجم کالاهای صادراتی و یا وارداتی را می توان برآورد نمود .

۳) کاربرد عکس های هوایی در شهرسازی

مقدمات ایجاد جاده یا راه آهن با بررسی عکس های هوایی آن منطقه شروع می شود . پس از مطالعه عکس ها و با توجه به وضع پستی و بلندی ها و ساختمان آن ها و شرایط طبیعی دیگر مانند باتلاق ها و شن زارها  کوتاه ترین مسیر انتخاب می گردد . سپس مطالعات دیگری از نقطه نظر خطرات حاصل از ریزش ها ، لغزش ها ، سیل و طغیان آب ها انجام می شود . پس از این مطالعات بررسی دقیق دیگری از نظر تعیین محل پل ها حجم موادی که باید جابجا شود و امکانات استفاده از مصالح زمینی است . از این رو بررسی دقیق دیگری از نظر تعیین محل پل ها ، حجم موادی که باید جابجا شود و امکانات استفاده از مصالح ساختمانی به عمل می آید .
این تحقیقات مطمئن تر و کم خرج تر از مطالعات زمینی است . از اینرو بررسی و تفسیر عکسهای هوایی در مکان یابی شهرها و شهرک ها ، بنادر و سدها نقش اساسی دارد . بسیاری از کارهای مهندسی دیگر با بررسی های مقدماتی توسط عکس های هوایی انجام می شود . مثلاْ طرح های زهکشی و آبیاری یا تحقیق در شیب زمین ها و خاک های منطقه که بر روی عکس مشخص است . محل حفر چاه ها و خطرات پر شدن سدها و غیره از موارد دیگری است که به کمک عکس های هوایی می توان به بررسی آن ها پرداخت . البته اغلب اطلاعات به دست آمده باید به طرق مختلف بر روی زمین کنترل شود ، ولی استفاده صحیح از عکس های هوایی مقدار زیادی از هزینه های اولیه طرح ها را کاهش می دهد . در مجموع می توان چنین بیان کرد که عکس های هوایی در شهرسازی جهت طراحی راه های ارتباطی ، مکان یابی کاربرهای مختلف شهری ، تعیین محل سدها ، پل ها ، ایجاد شهرک های جدید و بنادر کاربرد وسیعی دارند .
 

۴) کاربرد عکس های هوایی در مطالعات صنعتی شهرها

رشد شهرها به تناسب اشتغال ساکنین آن ها به کارهای صنعتی صورت گرفته است . البته بعضی شهر ها هم به سبب ایجاد مراکز خدماتی چون دانشگاه و یا مراکز مذهبی ایجاد شده اند ، در هر صورت شغل قسمت اعظم ساکنین شهرها فعالیت های غیر کشاورزی و بیشتر صنعتی و خدماتی است . در بعضی شهرها بویژه شهرهای معدنی ، اکثر ساکنین آن به کارهای صنعتی اشتغال دارند . به طور معمول صنایع به سه دسته عمده تقسیم می شوند : صنایع استخراجی ، صنایع تبدیلی و صنایع تولیدی .
۱-۴) صنایع استخراجی : این صنایع به فعالیت هایی گفته می شود که طی آن موادی از منابع زمین استخراج می گردد . مانند صنعت استخراج ذغال سنگ ، نفت ، استخراج سنگ معدن ، استخراج نمک از معدن و آب دریا ، برداشتن ماسه و شن از معادن ماسه و غیره . ویژگی و نشانه های عمده صنایع استخراجی بر روی عکس های هوایی عبارتند از : تل های بزرگ مواد زاید ، تل های بزرگ مواد معدنی استخراج شده ، ماشین آلات حفاری ، ماشین آلات و یا لوله و تسمه های انتقال مواد ، فضای بسیار بزرگ ، سطح زمین بهم خورده و ساختمان های نسبتاْ ساده و موقتی .
۲-۴) صنایع تبدیلی : صنایع تبدیلی به آن دسته از صنایع گفته می شود که شکل ظاهری یا ساختمان شیمیایی مواد خام ( معدنی ) را عوض می کنند . مانند کارخانه های چوب بری که از چوب های جنگلی تخته درست می کنند . برای تبدیل و تغییر مواد اولیه انرژی لازم است . این انرژی از طریق انرژی مکانیکی ، شیمیایی و یا حرارتی تامین می شود . ماده اولیه مورد نیاز صنایع تبدیلی مواد معدنی است که با استفاده از انرژی بسیار به محصولات نهایی تبدیل می شوند . دو ویژگی عمده این صنایع وجود تل های بزرگ مواد اولیه و تشکیل تولید انرژی است .
۳-۴) صنایع تولیدی : صنایع تولیدی به صنایعی گفته می شود که با استفاده از محصولات صنایع تبدیلی ، ابزار ، وسایل و ماشین آلات دیگری می سازند . مثلاْ ، در صنعت نساجی که جزو صنایع تولیدی است با استفاده از پنبه و نخ نایلونی یا ابریشمی پارچه بافته می شود . در کارخانه تولید پوشاک با استفاده از پارچه تهیه شده در کارخانه نساجی لباس تهیه می شود . در کارخانه اتومبیل سازی با استفاده از ورق های آهن ، آلومینیوم و سایر مواد دیگر ماشین تولید می شود . صنایع تولیدی بسیار متنوع تر از سایر صنایع هستند . در اغلب این صنایع محصولات نهایی در داخل ساختمان های بزرگ انبار می شوند و مواد زاید بسیار اندک است . صنایع تولیدی به دو دسته صنایع سنگین ( شامل صنایع مربوط به ماشین آلات سنگین از قبیل اتوبوس ، سواری ، کشتی ، قطار و هواپیما و نظایر آن می شود . ) و صنایع سبک ( شامل صنایع سبک چون رادیو ، دوچرخه ، یخچال ، پارچه و … می شود ) تقسیم می شود .
 

دوره پیشنهادی ویژه: پدافند غیرعامل در صنایع

 

۵) کاربری های برنامه ریزی منطقه ای و شهری

برنامه ریزان منطقه ای و شهری تقریباْ نیازمند مستمر اخذ داده جهت تنظیم برنامه ها و سیاست های دولت هستند . این سیاست ها و برنامه ها ممکن است از حوزه اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی شروع و تا برنامه ریزی  منابع طبیعی و محیط زیست ادامه یابد .
نقش موسسه های برنامه ریزی روز به روز پیچیده تر می شود و به سوی فعالیت های وسیع تر و متنوع تر گسترش می یابد . نتیجتاْ ، نیاز فزاینده ای جهت دسترسی به موقع ، از منابع داده به اشکال گوناگون و به صورت دقیق ، و به لحاظ اقتصادی قابل توجیه ، برای این موسسات وجود دارد .
بسیاری از این نیازمندی های داده از طریق تفسیر عکس هوایی به خوبی تأمین می گردد .
یک مثال کلیدی تهیه نقشه های کاربری زمین/پوشش زمین می باشد ، مثال دیگر کاربری تفسیر عکس هوایی جهت استفاده از داده برای اهداف ارزشیابی میزان مناسبت کاربری اراضی می باشد.
در اینجا ما راجع به قابلیت تفسیر عکس هوایی در تخمین جمعیت، مطالعات کیفیت ساختمان، مطالعات عبور و مرور و پارک نمودن، فرآیندهای انتخاب مکان و شناسایی تغییرات شهری بحث می کنیم .
” تخمین جمعیت “ از طریق تفسیر عکس هوایی به طور مستقیم حاصل می شود. روش انجام کار به اینصورت می باشد که با استفاده از عکس های هوایی متوسط تا بزرگ مقیاس، تعداد واحدهای مسکونی در یک منطقه ( خانه تک خانواری ، چند خانواری ) تخمین زده می شود و سپس تعداد واحدهای مسکونی در میانگین تعداد افراد خانواده ساکن در هر واحد مسکونی نوع خاص ضرب می شود . تشخیص انواع خانه براساس مشخصه هایی نظیر اندازه و شکل ساختمانها، حیاط ها، باغها و راههای ماشین رو می باشد. تفسیر عکس های هوایی همچنین می تواند در مطالعات کیفیت خانه سازی کمک نماید. بسیاری از عوامل زیست محیطی مؤثر در کیفیت خانه سازی می تواند به راحتی از عکس هوایی تفسیر گردد. در صورتی که سایر چیزها ( نظیر شرایط داخلی ساختمان ها نمی تواند مستقیماْ تفسیر گردند.
یک تخمین معقول از کیفیت خانه سازی می تواند معمولاْ از طریق تجزیه و تحلیل آماری تعداد محدودی از عوامل کیفیت زیست محیطی که به طور دقیق انتخاب شده اند، حاصل شود.
 

پیشنهاد دوره مرتبط: آموزش سیاست های کلی جمعیت

 
عوامل زیست محیطی که از طریق عکس هوایی تفسیر می شوند و در ” مطالعات کیفیت خانه سازی “ مفید به نظر می آیند مشتمل بر اندازه قطعه زمین، اندازه خانه، تراکم ساختمان ، عقب نشینی خانه ، میزان فضا در پشت خانه، شرایط و عرض خیابان ، شرایط پیاده رو و جدول آن ، عدم یا وجود راه ماشین رو ، عدم یا وجود پارکینگ ، کیفیت فضای سبز، حیاط و فضای باز تعمیرات ، مجاورت با پارکینگ و مجاورت با اراضی مورد استفاده تخصیص یافته به صنایع می گردد .عکس برداری سیاه و سفید بزرگ مقیاس نوعاْ برای مطالعات کیفیت خانه سازی به کار برده شده است. به هر صورت ، فیلم مادون قرمز رنگی بزرگ مقیاس تا متوسط مقیاس نشان داده است که در ارزیابی شرایط رویش گیاهی ارجحیت دارد. ( چمن ، بوته ها و درختان )تفسیر عکس هوایی می تواند در ” مطالعات عبور و مرور و پارکینگ “ کمک کند . شمارش متعارف وسایل نقلیه بر روی زمین ، تعداد وسایل نقلیه در حال عبور و مرور از چند نقطه انتخابی در یک دوره زمانی را نشان می دهد . فضاهای وسایل نقلیه و بنابراین مناطق تجمع می تواند به وسیله مشاهده چنین عکس هایی ارزیابی شوند .
سرعتهای متوسط وسایل نقلیه می تواند در صورت آگاهی از مقیاس عکس و زمان بین عکس برداری های پوشش دار ( پی در پی ) تعیین شوند . تعداد و توزیع فضایی وسایل پارک شده در اراضی و مناطق باز و خیابانها می تواند از طریق عکس های هوایی فهرست شوند .
بر روی عکس هوایی همه وسایل نقلیه مناطق شهری قابل رؤیت نیست، لذا بدیهی است که وسایل نقلیه ای که در تونلها و در پارکینگهای سرپوشیده می باشند ، دیده نمی شوند .دریک منطقه دارای ساختمانهای بلند ، خیابانهای نزدیک به لبه عکس به علت جابه جایی شعاعی و برجستگی ساختمانها ممکن است از دید مخفی بمانند . به علاوه ، ممکن است تشخیص وسایل نقلیه در مناطق دارای سایه بر روی فیلم هایی که دارای کنتراست زیاد هستند ، مشکل باشد . تفسیر عکس هوایی می تواند در تعیین موقعیت های مختلف و مسائل مربوط به انتخاب منطقه (سایت ) نظیر ” تعیین موقعیت محورهای حمل و نقل ” ، ” انتخاب منطقه (سایت ) مناسب برای دفن زباله به لحاظ بهداشتی ” ، ” انتخاب محل برای نیروگاه ” و ” تعیین موقعیت خطوط انتقال کمک نماید .
روشهای تصمیم گیری مشابهی در هریک از فرآیندهای تصمیم گیری مربوط به موارد فوق وجود دارد . ابتدا عواملی که باید در فرآیند انتخاب مسیر یا محوطه یا مکان تعیین شوند ، مشخص می گردند .عوارض طبیعی و مصنوعی ( فرهنگی ) به علاوه انواع سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته می شوند . سپس فایلهای داده در برگیرنده اطلاعات این عوامل جمع آوری شده و مسیرها و یا مکانهای مختلف تجزیه و تحلیل می شوند و مسیر یا مکان نهایی انتخاب می شود .تفسیر عکس هوایی و فتوگرامتری در جمع آوری بسیاری از داده های طبیعی و مصنوعی که مربوط به توپوگرافی ، زمین شناسی ، خاکها ، مواد ساختمانی بالقوه ، رویش ، کاربری اراضی ، موقعیت اراضی حاصلخیز ، مکانهای تاریخی/باستانی و حوادث غیرمترقبه طبیعی ( زلزله ، سرخوردن زمین ، سیلها ، آتشفشان ها ، و امواج عظیم دریا در اثر آتشفشان ) می گردد ، مفید هستند .
روشهای گوناگونی برای به دست آوردن چنین داده های طبیعی و مصنوعی از طریق تفسیر عکس هوایی در جاهای دیگر در این فصل تشریح شده است .
وظیفه تجزیه و تحلیل داده به طور قابل ملاحظه ای با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تسهیل شده است . تهیه نقشه ” شناسایی تغییرات مناطق شهری ” و تجزیه و تحلیل می تواند از طریق تفسیر عکس های هوایی در تاریخهای مختلف تسهیل شود .

پیشنهاد ویــــــژه: آموزش نرم افزار GIS برای علاقمندان به این دوره