حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمعآوری، طبقهبندی ، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری در شکلها و مدلهای خاص انجام میگیرد. تا افراد ذینفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان و یا برونسازمانی مثل بانکها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارشهای این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمیشود و بیشتر تراز حسابها میباشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمیتواند براحتی بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و یا نمیداند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کرد. حسابداری به عنوان یک نظام پردازش اطلاعات، دادههای خام مالی را دریافت نموده، آنها را به نظم در میآورد.
محصول نهایی نظام حسابداری گزارشها و صورتهای مالی است که مبنای تصمیمگیری اشخاص ذینفع (مدیران ، سرمایهگذاران ، دولت و …) قرار میگیرد.
حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که با فراهمکردن اطلاعات لازم کمک میکند تا سرمایهگذارها، اعتبار دهندگان، مدیران و دولت نسبت به مسائل اقتصادی بهتر بتوانند، تصمیم بگیرند. برای مثال اگر شخصی بخواهد در یک شرکتی سرمایهگذاری کند، تمایل دارد که وضعیت مالی آن شرکت و یا نتایج عملیات آن شرکت را در طی سالهای قبل بداند. موضوعاتی که به صورت گزارشهای مالی توسط حسابداران تهیه میشود.
حسابداری به منظور جوابگویی به نیازهای انسان به وجود آمده است. به همین دلیل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیتهای اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن ، هدفها و روشهای حسابداری برای جوابگویی به نیازهای اطلاعاتی، توسعه یافته است. چرا که اشخاص، شرکتها و دولت برای تصمیمگیری در مورد توزیع مناسب منابع مالی نیاز به اطلاعاتی قابل اتکا دارند که این اطلاعات را به یاری حسابداری میتوان به دست آورد.
رشته حسابداری از جمله رشتههایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی ، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو میپذیرد.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
داشتن شمّ ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل دانشآموزان رشته ریاضی در این رشته موفقتر هستند. البته این بدان معنا نیست که دانشآموزان رشته علوم انسانی قادر به ادامه تحصیل در رشته حسابداری نیستند؛ بلکه باید تلاش کنند تا از دانش ریاضی خوب و یا حداقل متوسطی برخوردار باشند. همچنین یک حسابدار باید بتواند بخوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید در ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. این ویژگی بخصوص در سطوح بالاتر این رشته یعنی حسابرسی و مدیریت مالی اهمیت بسیاری دارد.
در آزمون هر سه گروه آزمایشی درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته ضریب 4 دارد.
دانشجوی حسابداری باید صادق و رازدار باشد چون در آینده تمام اسناد و مدارک یک سازمان را در اختیار دارد و اگر فرد رازدار و در کل با اخلاقی نباشد لطمات زیادی به آن شرکت و در نهایت به جامعه وارد میآورد. این مساله بخصوص در حسابرسی اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا اگر یک حسابرس که وظیفه بررسی گزارشات مالی یک سازمان و تأیید صحت و سقم آن را بر عهده دارد، درستکار نبوده و یا شهامت ابراز مشکلات را نداشته باشد، میتواند به نابسامانیهای اداری و مالی یک جامعه دامن بزند.
و بالاخره یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از رقابت و تغییر و تحول باید خلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد.
علاقه به امور مالی و تجزیه و تحلیلهای آن، عامل موفقیت دانشجوی حسابداری است.
نظر یک فارغالتحصیل مشغول به کار در این رشته
دانشجوی این رشته باید تحمل ساعتها کار در پشت یک میز و صندلی و سرو کار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنین باید دقیق و منظم باشد تا در جمعبندی اعداد و ارقام دچار مشکل نگردد.
نکات تکمیلی
چند سال پیش وقتی که آقای . ت ریاست یکی از کارخانههای ایران را بر عهده گرفت با اخمهای در هم و چهرههای عبوس کارگرانی روبرو شد که 6 ماه بود حقوق نگرفته بودند و امید چندانی نیز به رئیس جدید نداشتند. اما رئیس جدید که فارغالتحصیل رشته حسابداری بود با مدیریت قوی و درست خویش نه تنها کارخانه مورد نظر را از ورشکستگی نجات داد، بلکه امروزه این کارخانه یکی از بهترین کارخانههای کشور است که محصولات آن به خارج از کشور صادر میگردد و در حال حاضر نیز نحوه کار رئیس یاد شده به عنوان یک شیوه نوین در دانشگاهها تدریس میشود.
آنچه خواندید سرگذشت واقعی یکی از کارخانههای کشور است
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
آینده شغلی و بازار کار
به نظر میرسد فارغالتحصیلان دورههای تحصیلات تکمیلی این رشته، آمادگی و پختگی بیشتری برای حضور در بازار کار دارند. فرصتهای شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایینترین سطح تا بالاترین سطح را در بر میگیرد. با وجود این که در دانشگاههای مختلف کشور اعم از دولتی ، غیرانتفاعی و آزاد، دانشجویان بسیاری در رشته حسابداری تحصیل میکنند، اما تعداد فارغالتحصیلان بیکار این رشته از سایر رشتهها کمتر است. چون از یک موسسه کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانههای کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند.
همچنین دانش حسابداری در بخش مالیات کاربرد وسیعی دارد. چون محاسبه سود به یاری حسابداری امکانپذیر است و تعیین مقدار سود نیز مبنای محاسبه مالیات شرکتها اعم از دولتی و خصوصی میباشد.
فارغالتحصیلان این رشته پس از اتمام تحصیل میتوانند در سطوح مختلف و شاخههای متفاوت عهدهدار انجام امور مالی گردند که شرح آن چنین است:
حسابداری: فارغالتحصیلان میتوانند در کلیه مؤسسات و واحدهای تجاری، اعم از دولتی یا خصوصی به عنوان حسابدار در شاخههای زیر مشغول کار شوند.
حسابداری مالی: در کلیه شرکتها و مؤسسات تجاری و غیرانتفاعی.
حسابداری صنعتی : در کلیه واحدهای صنعتی و شرکتهای تولیدی.
حسابداری دولتی : در کلیه سازمانها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا عامل ذی حساب.
حسابداری مالیاتی : در ادارات دارایی.
حسابداری بیمه : در مؤسسات بیمه .
حسابداری بانکها : در شعبهها و سرپرستی بانکها .
همچنین حسابداران پس از مدتی اشتغال به کار حسابداری میتوانند در سمت مدیریت مالی واحدهای تجاری ، ایفای نقش نمایند.
حسابرسی : فارغالتحصیلان رشته حسابداری قادرند با توجه به شاخههای حسابداری در حرفه حسابرسی شاغل شوند. شاغلان حرفه حسابرسی در یک تقسیمبندی کلی به دو گروه اصلی تفکیک میشوند :
حسابرسان داخلی : این گروه از حسابرسان ، کارمند واحد مورد رسیدگی هستند، و در واقع رابط میان هیأت مدیره و شرکت بوده و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی ، ماهانه یا سالانه به مدیرعامل و هیأت مدیره ارائه میدهند . این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی میکنند.
حسابرسان مستقل: این گروه از حسابرسان، افرادی هستند که در مؤسسات حسابرسی مشغول به کار هستند و بر اساس قرارداد میان شرکتها یا سازمانها با این مؤسسات، عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار میدهند و گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه میکنند. در واقع حسابرسان مستقل، رابط میان صاحبان شرکت و هیأت مدیره شرکت میباشند.
در حال حاضر در ایران ، سازمان حسابرسی به عنوان یک سازمان دولتی ، بزرگترین مؤسسه حسابرسی است و در کنار آن سایر موسسات حسابرسی دولتی و خصوصی مشغول فعالیت میباشند.
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر
آموزش حسابداران و شرکت مؤثر آنها در فراهمآوری اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد و تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای توسعه پایدار در کشور در حال توسعهای مانند ایران اهمیت فراوانی دارد. چرا که وجود اطلاعات دقیق، اعتماد برانگیز، بموقع و مربوط به فعالیتهای اقتصادی، نه تنها لازم بلکه حیاتی است. علاوه بر این اطلاعات مالی حاصل از فعالیتهای اقتصادی که بوسیله نظامهای حسابداری گزارش میشود، میتواند از انحراف مسیر پیشبینی شده ، اتلاف منابع اقتصادی و اخلال در برنامههای توسعه اقتصادی جلوگیری کند.
فارغالتحصیلان توانمند این رشته مشکلی در زمینه کار ندارند ؛ چون هر فرد سرمایهگذار و هر مؤسسه اعتباری برای سرمایهگذاری یا اعتبار دادن به حسابدار نیاز دارد.
دوره های آموزشی مربوطه :
دوره آموزشی حسابداری مدیریت
هدف دوره:
ارتقای مهارت های حرفه ای کارشناسان در زمینه شناسایی و طبقه بندی هزینه ها
آشنایی با چگونگی محاسبه بهای تمام شده کالا و خدمات
ایجاد مهارت در مخاطبان در تهیه گزارشات مدیریتی در زمینه بهای تمام شد
این دوره در مدت ۳۵ ساعت طراحی شده است .
دوره آموزشی زبان انگلیسی تخصصی حسابداری
این دوره با تمرکز بر فضای مدیریت و بازرگانی ، علاقه مندان را قادر می سازد تا مهارت های گفتاری و شنیداری خود را درزمینۀ رشته ها و مباحث مدیریتی تقویت نموده و آمادگی ارتباط با همتایان ، مشتریان و شرکای خارجی را کسب نمایند. فعالان در زمینه ی حسابداری علاوه بر آشنایی با اصطلاحات و واژگان تخصصی رشتۀ خود به زبان انگلیسی بر مهارت هایی چون مصاحبه ، گزارش نویسی و … مسلط شده و آمادۀ ورود به عرصۀ جهانی میگردند.
دوره آموزشی حسابداری حرفه ای
حسابداری فن ثبت ،طبقه بندی و تلخیص فعالیتهای مالی یک مؤسسه در قالب ارقام و اعداد قابل سنجش به پول و تفسیر نتایج حاصله از بررسی این ارقام می باشد. در واقع حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که با فراهم کردن اطلاعات لازم کمک می کند تا سرمایه گذارها، اعتبار دهندگان، مدیران و دولت نسبت به مسائل اقتصادی بهتر بتوانند، تصمیم بگیرند.
حسابداری یکی از ابزارهای مورد نیاز همه مدیران است. آشنایی با گزارشات حسابداری نظیر صورت های سود و زیان، ترازنامه و آشنایی با ثبت حساب ها از مواردی است که مدیران با آن در ارتباط هستند. در این دوره که مطابق با سرفصل های استاندارد حسابداری تدوین شده است.
دوره آموزشی حسابداری شرکت ها
حسابدارى، رکن اصلى نظام اطلاع رسانى مالى و اقتصادى هر جامعه به شمار مى رود . بى شک عمل به اىن فراخوان، زمانى مىسّر خواهد بود که همهٔ حسابداران به امور حسابدارى و اهداف آن آشنا باشند بدىن منظور با توجه به کمبود جدى در زمىنهٔ دوره های پاىهٔ حسابدارى، مؤلفان بر آن شدند تا دوره حاضر را در چارچوب حسابدارى شرکت ها با هدف تأکىد بر جنبه هاى کاربردى مطالب و با توجه به شراىط محىطى کارکرد آن و به خصوص، مفاد قانون تجارت و تشرىح هر ىک از مباحث، با ارائهٔ مثال هاى متعدّد، در اختىار هنرجوىان عزىز قرار دهند در پاىان هر فصل، تعدادى پرسش، تمرىن ىا مسأله درج است که حل آن ها، تواناىى هاى عملى هنرجوىان را ارتقا خواهد بخشىد ىادآور مى شود که با توجه به روند موجود در جامعه و مغاىرت هاى اساسى در شىوهٔ حسابدارى شرکت هاى تضامنى و نسبى با قانون مالىات ها و ساىر قوانىن موضوعه کشور و از آنجا که توسعه و پىشرفت اقتصاد جهانى عملاً کاربرد شرکت هاى تضامنى و نسبى را به شرکت کاهش داده، مؤلفان بر آن شدند تا بخش هاىى از حسابدارى شرکت هاى تضامنى را که در شراىط محىطى کشور قابل اجرا مى باشد ارائه نماىند زىرا جهت گىرى مؤلفان در راستاى سىاست هاى آموزشى حسابدارى اىجاد انگىزه و علاقمندى هنرجوىان به رشته حسابدارى و آشناىى کلى با مبانى حسابدارى شرکت ها به وىژه شرکت هاى سهامى مى باشد .