ارزش غذایی زعفران وچگونگی نوع کاشت آن
زعفران ، گیاهی است چند ساله که دارای پیاز می باشد این پیاز دارای غلاف قهوه ای رنگی است. این گیاه در جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا روییده می شود. دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و ۳ رشته کلاله قرمز رنگ می باشد. قسمت مورد استفاده گیاه زعفران کلاله نارنجی رنگ گل آن می باشد. کلاله زعفران حاوی چربی، املاح معدنی و موسیلاژ است. تکثیر زعفران منحصرا توسط غده زیر زمینی بنه ( کورم ) متداول است. عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و یک ترکیب اکسیژن دار و همراه با سینئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هیتروزید تلخ پیکروکروسین است. رنگین بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام کروسین می باشد.
ارزش غذایی زعفران
زعفران چاشنی و رنگ دهنده غذا می باشد زعفران موجب کاهش چربی و کلسترول خون می گردد. زعفران آرام بخش، اشتها آور، ضد اسپاسم، پیشگیری کننده از بیماریهای قلبی و سرطان، تقویت کننده حافظه و کاهش دهنده فشار خون است. از گیاه زعفران در درمان بیماری آسم، بیماریهای پوستی، بیماری های چشم، عفونت ادراری، یرقان، پیش انداختن قاعدگی، رفع نفخ شکم ، درمان معده درد و درمان کم خونی استفاده می شود.
کاشت زعفران
کاشت زعفران در آب و هوای معتدل باید انجام گیرد. در تهیه زمین به منظور کاشت زعفران لازم است توجه و دقت خاصی معمول شود. از مرداد ماه تا مهر ماه می توان به کاشت زعفران اقدام نمود.
آب و هوای مناسب جهت کاشت زعفران
زعفران گیاهی است گرمسیری و در نقاطی که آب و هوای معتدل داشته و دارای تابستان های گرم و خشک و آفتابی و پاییز و زمستان نسبتا ملایم دارد، به خوبی رشد می کند و می شود در این مناطق کاشت زعفران را انجام داد. لازم به ذکر است که این موضوع ممکن است در همه شرایط صادق نباشد زیرا احتمال دارد گیاه به صورتی با محیط سازگار شود چنانچه در همدان که در ردیف شهرهای سردسیری ایران است، زراعت و کاشت زعفران نتایج رضایت بخشی داده است.
پیاز زعفران تابستان فعالیت ندارد، دوره بیداری و فعالیت آن از حدود آبان تا اردیبهشت است و با شروع فصل گرما برگ هایش زرد شده و می خشکد و پیاز به خواب می رود پس زمین های گرم و خشک جای مناسبی برای کشت زعفران است.
تهیه زمین جهت کاشت زعفران:
جهت ثبت نام در دوره آموزشیکشت زعفران بر روی تصویر فوق کلیک نمایید
دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد
پس از پایان گواهی و مدرک معتبر دوره آموزشی کشت زعفران قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید
مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴
آبیاری زعفران
بهترین نوع خاک برای کاشت زعفران خاک شنی ـ رسی است که مقدار کمی آهک داشته باشد
در تهیه زمین به منظور کاشت زعفران لازم است توجه و دقت خاصی معمول شود ابتدا در فرصتهای مناسب در پائیز یا زمستان زمین مورد نظر را شخم عمیق می زنند درصورتی که شرایط مناسب نبوده یا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد می توان شخم را در پایان بهار یا اوایل تیرماه نیز انجام داد.
در زراعت مکانیزه زعفران زمین را در پاییز سال قبل از کشت با گاو آهن شخم عمیق می زنند در بهار پس از قطع بارانهای بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک می کنند در مرداد یا شهریور پس از پخش ۸۰ – ۴۰ تن کود حیوانی و ۲۰۰ کیلوگرم فسفات آمونیوم زمین را به صورت فارو درمی آورند و برای کاشت زعفران آماده می کنند.
خاک مناسب جهت کاشت و پرورش زعفران
زعفران در زمین های شور، رسی یا خیلی شنی رشد نمی کند بلکه بهترین نوع خاک برای رشد آن خاک شنی ـ رسی است که مقدار کمی آهک داشته باشد، PH خاک باید بین ۸ ـ ۷ بوده، خاک مزرعه حاصلخیز و شیرین بوده و از علف های هرز پاک باشد در ضمن کاشت گیاه زعفران را باید در زمینی باشد که از چند سال قبل در آن زعفران کشت نشده باشد.
زمان مناسب جهت کاشت زعفران
از مرداد ماه تا مهر ماه می توان به کاشت زعفران اقدام نمود. پس از کاشت پیاز زعفران در زمین به مدت ۷ ـ ۴ و در بعضی مناطق تا ۱۰ سال باقی مانده و محصول می دهد و از این نظر احتیاجی به کاشت مجدد زعفران در سال های بعد ندارد.
عملیات کاشت پیاز زعفران:
برداشت زعفران
برای کاشت پیاز زعفران ابتدا چاله های یک ردیف را با بیل درمی آورند و در داخل هر چاله از ۱۵ – ۳ پیاز قرار می دهند. عمق کاشت پیاز زعفران ۲۰ – ۱۵ سانتیمتر در نظر گرفته و در موقع کاشت سر پیازها باید رو به بالا قرار گیرد. پیازها در عمق ۲۰ سانتیمتری در زمستان از سرما و یخبندان و سایر تنشهای محیطی و در تابستان از گرما زدگی مصون می مانند.
برای کاشت زعفران ۵ – ۴ نفر شرکت می کنند به این ترتیب که یک نفر با بیل چاله ها را درمی آورند دو نفر پیازهای قابل کشت را به صورت دسته های ۳ تا ۵ یا ۱۵ تائی انتخاب می کنند.
نفر چهارم پیازها را در داخل چاله ها قرار می دهند و بقیه نفرات کار خود را ادامه می دهند تا تمام زمین زعفران کاشته شود. سرانجام سطح مزرعه را که نامسطح شده با بیل یا ماله ای که صاف و فشرده می سازند تا پیازها به خاک بچسبد. زمین کشت شده به همین صورت تا موقع آبیاری پائیزه رها می شود قبل از آبیاری در حدود ۲۰ – ۱۰ تن کود حیوانی کاملا پوسیده با بیل در سطح زمین پخش می نمایند. پس از انجام عمل کاشت زعفران روی شیارها را با ماله پوشانده و زراعت ردیفی به نظر می رسد.
مقدار و نوع پیاز زعفران:
سله شکنی زعفران
مقدار لازم پیاز برای کاشت زعفران در هر هکتار ۲ تن غده می باشد
پیاز زعفران باید درشت، سالم، بدون زخم، شاداب و عاری از هر نوع بیماری بوده و سن آنها از ۷ سال تجاوز نموده و پوست های اضافی و کپه هر پیاز را جدا می کنند. (کپه همان جای ریشه زایی در ته پیاز است که چوب پنبه ای و خشک می باشد) برای اینکه غده ها پس از کاشت زعفران مورد حمله آفات و امراض قرار نگیرند بهتر است قبل از کاشت زعفران با سموم جیوه ای از قبیل سرزان، تری تیزان، گرانوزال و برای هر ۱۰۰ کیلو پیاز ۵۰۰ ـ ۳۰۰ گرم سم مصرف نمود.
مقدار لازم پیاز برای کاشت زعفران در هر هکتار ۲ تن غده می باشد. اگر در سال هفتم به بعد غده ها بیرون آورده نشوند گیاه ضعیف شده و غده ها پوک می گردند و پس از یکی دو سال به کلی از بین می روند. در سال هفتم مقدار غده ای که از زمین می توان بیرون آورد ۵ برابر مقدار کشت شده در سال اول است.
مقدار و نوع کود برای کاشت زعفران:
گیاه زعفران به مواد غذایی فراوانی احتیاج دارد. از دادن کود تازه حیوانی بایستی خودداری شود و فقط کود پوسیده استفاده نمود. به طور کلی در هر هکتار زعفران کاری نیاز به ۵۰ ـ ۳۰ تن کود حیوانی پوسیده به همراه ۲۰۰ کیلوگرم کود شیمیایی مثل فسفر و پتاس به زمین داده می شود. مصرف ۱۰۰ کیلو کود اوره به همراه ۱۵ ـ ۱۰ تن کود حیوانی برای هر سه سال یک بار می تواند بهترین پیشنهاد برای کشاورز زعفران کار به حساب آید.
نحوه آبیاری بعد از کاشت زعفران
پس از کاشت پیاز زعفران تا زمان برداشت محصول مزرعه را فقط یک بار باید آبیاری نمود
پس از کاشت پیاز زعفران در زمین مزرعه را باید بلافاصله آبیاری کرد در صورتی که قبل از کاشت زعفران مزرعه آبیاری شده باشد می توان آبیاری را چند روز پس از کاشت انجام داد. زعفران گیاهی است مقاوم به کم آبی و اولین آبیاری پاییزه باید حتما ۱۵ روز قبل از بیرون آمدن ساقه گل ها انجام گیرد.
اگر آبیاری جلوتر از مهرماه و به کرات انجام شود ابتدا برگ ها ظاهر می شوند و سپس گل ها پدیدار می گردند و در این صورت چیدن گل ها به سختی انجام خواهد گرفت و چه بسا گل ها بین برگ ها باقی مانده و از بین خواهند رفت.
پس از کاشت پیاز زعفران تا زمان برداشت محصول مزرعه را فقط یک بار باید آبیاری نمود چون زعفران گیاهی مخصوص مناطق خشک است بنابراین به آب زیاد احتیاج ندارد ولی اگر بعد از برداشت محصول در طول زمستان چند آب به مزرعه داده شود، به درشت شدن پیاز زعفران کمک می کند.
سله شکنی پس از کاشت زعفران
بعد از آبیاری اول به محض گاورو شدن زمین سطح مزرعه باید سله شکنی شود به نحوی که پیازها صدمه نبینند بهترین وسیله سله شکنی کج بیل و بیل شیار دار و گاو آهن ایرانی و کولتیواتر است. سله شکنی باعث می شود که گلها به آسانی از خاک بیرون آمده و کود حیوانی با خاک مخلوط گردد.
در مواقعی که زارع نتوانسته باشد به زمین خود کود دهد قبل از اجام آبیاری می توان کود لازم را در سطح خاک پخش نموده و با شخم سطحی با خاک مخلوط نمود و بعد از این عمل که در واقع حکم سله شکنی را دارد جهت هموار نمودن زمین و چسباندن خاک به پیازهای زعفران زمین را ماله می کشند.
پس از کاشت و برداشت رعفران باید علفهای هرز از بین برد
خواص زعفران
اولین وجین زعفران بعد از برداشت گلهای زعفران می باشد
علفهای هرز از طریق رقابت با گیاه زعفران از نظر آب و مواد غذایی و نور خورشید سبب کاهش محصول می شود علاوه بر این ممکن است در مراحل کاشت زعفران و برداشت زعفران مزاحمتهایی ایجاد و میزبان تعدادی از بیماریها و حشرات و بخصوص نماتد باشد.
وجین مزرعه در هر موقع که علفهای هرز رشد کردند ضروری است. در مزارع زعفران اولین وجین بعد از آبیاری دوم انجام و این وجین باعث از بین رفتن علفهای هرز مزرعه زعفران می گردد.
بطور معمول اولین وجین زعفران بعد از برداشت گلهای زعفران و دومین آن در صورت لزوم به فاصله در حدود یک ماه قبل از آب سوم انجام می شود. در مورد مبارزه شیمیایی با علفهای مزرعه باید توجه کرد که چون اثر این علف کشها بر روی گیاه آزمایش نشده لذا باید به هنگام رشد بوته های زعفران از مصرف علف کش های شیمیایی خودداری شود.
برداشت زعفران:
عملیات برداشت زعفران حدودا ۲۵ ـ ۱۵ روز به طور می انجامد
مزرعه زعفران در سال اول محصول قابل توجهی نخواهد داد و فقط تعدادی از غده هایی که درشت بوده و ذخیره غذایی کافی داشته اند گل داده و تولید محصول می کند. معمولاً اواسط آبان ماه گل های بنفش رنگی در مزرعه ظاهر می شود و به محض پیدایش اولین گل برداشت آغاز شده و تقریبا سه هفته ادامه دارد.
موقعی که گل ها ظاهر می شوند، مزرعه زعفران خوش منظره، معطر و به رنگ ارغوانی یا بنفش خوش رنگی در می آید و یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعت را زمانی می توان دید که مزرعه زعفران به گل نشسته است زیرا در آغاز سرما و خزان کلیه گیاهان که هیچ گلی در صحرا نیست گل می دهند.
برای چیدن گل ها پیش از آنکه خورشید صبحگاهی اشعه نارنجی خود را بر مزرعه پوشیده از گل بتاباند، برداشت شروع و تا ساعت ۹ صبح ادامه می یابد. عملیات گل چینی حدودا ۲۵ ـ ۱۵ روز به طور می انجامد.
