نقشه کشی صنعتی

اریخچه ی نقشه کشی صنعتی
در زمان های قدیم حتی سال های قبل از میلاد برای نشان دادن و معرفی قطعات و وسایل صنعتی از نقشه هایی استفاده می کرده اند که بطور کامل گویا نبوده و از قواعدی که همگان آن را درک کنند بهره ای نداشته است و در موقع نقشه خوانی با مشکلاتی روبرو می شوند تا اینکه آقای لئوناردو داوینچی نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی (1459-1516) طراحی را ارائه نمود و طبق قواعدی جسم سه بعدی را روی صفحه ی دو بعدی با رسم تصاویر نشان داد که در این حال نقشه ها گویا و قابل فهم تر شد.سپس دانشمندان و ریاضی دانان اروپایی فعالیت او را دنبال کردند تا اینکه گاسپارمانژ اهل فرانسه در سال 1798 هندسه ترسیمی را معرفی نمود  و این علم پایه و ریشه نقشه کشی صنعتی شد و امروزه از همان اصول استفاده می شود.
نقشه کشی صنعتی و جایگاه آن در صنعت:
نقشه کشی صنعتی همان زبان تکنیک یا زبان صنعت است. زبانی که تراوش فکر مهندسان و طراحان را به تصویر می کشد.مهارت نقشه خوانی و نقشه کشی در مهندسی مانند سواد خواندن و نوشتن می باشد. نقشه کشی در حقیقت نوعی زبان محاوره در علوم مهندسی می باشد که اطلاعات مورد نیاز از یک قطعه، ماشین، سازه، و یا یک طرح را به روشنی و بدون ابهام بیان می کند. این اطلاعات شامل شکل هندسی، نحوه قرار گرفتن و اتصال اجزاء مختلف، مشخصات فیزیکی و هرگونه اطلاعات ضروری می باشد. بنابراین هر مهندس لازم است که به این زبان مسلط باشد و بتواند به راحتی از طریق آن به تبادل اطلاعات با سایر مهندسین بپردازد. حداقل مهارت موردنیاز برای یک مهندس نقشه خوانی است و البته توصیه می شود که نقشه کشی را نه لزوما بطور حرفه ای نیز بداند. هر مقدار تسلط به نقشه خوانی و نقشه کشی بیشتر باشد، شخص سریعتر و راحت تر می تواند ایده های خود را به دیگران منتقل کند و ایده های دیگران را درک کند.در حقیقت نقشه حاوی تمام اطلاعات اعم از اندازه قطعه، جنس، قطعه، مقدار پرداخت و یا هر سوال دیگری که ممکن است برای تراشکار هنگام تراش قطعه پیش بیاید می باشد (نتیجه می گیر که یک تراشکار حرفه ای نیز باید علم نقشه کشی را بلد باشد.)در واقع می توان گفت که نقشه کشی در صنعت مانند پلی است که دفاتر طراحی را با کارگاه های ساخت و تولید مرتبط می سازد.
استانداردهای نقشه کشی
نخستین موسسه ملی استاندارد در سال 1902 در انگلستان و سپس در 1916 در هلند و 1917 در آلمان تاسیس شد. بدنبال آن استاندارد DIN که استاندارد صنعتی آلمان است گسترش پیدا کرد، و در زمینه نقشه کشی صنعتی فعالیت وسیعی آغاز شد. در سال 1926 اتحادیه ای متشکل از 20 موسسه استاندارد ملی از کشورهای مختلف به نام اتحادیه بین المللی موسسات استاندارد ملی استاندارد (ISO) تشکیل شد، اما با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به ارتباط صنعتی بین شرکتها، لزوم ایجاد یک سازمان بین الملی استاندارد مورد توجه قرار گرفت و در سال 1947 سازمان ISO تشکیل شد و شروع به کار نمود.کشور ایران در سال 1332 اولین موسسه استاندارد خود را تاسیس نمود و در سال 1360 به عضویت ISO درآمد.بعضاً کشورها از استانداردهای مخصوص به خود استفاده می کنند ولی در کل می توان گفت که تفاوتی عمده با هم ندارند برای آشنایی بیشتر شما استانداردهای چند کشور (یا قاره) آورده شده است
استاندارد کشور یا قاره
امریکا…………………………………………………………. علامت اختصار
اروپا…………………………………………………………………. ANSI
استرالیا………………………………………………………………… CE
کانادا………………………………………………………………… SAA
ایران………………………………………………………………….. CSA
انگلستان…………………………………………………………….. ISIRI
ایتالیا………………………………………………………………….. UNI
روسیه………………………………………………………………. GOST
ژاپن………………………………………………………………….. JISC
فرانسه…………………………………………………………………. NF
معرفی نرم افزارهای نقشه کشی صنعتی
امروزه استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری را در اکثر قریب به اتفاق دفاتر طراحی مهندسی می توان مشاهده کرد به جرات می توان گفت دیگر از طراحی و نقشه های دستی خبری نیست. قطعات در محیط های نرم افزاری طراحی می شوند و مکانیزم آنها قبل از ساخت نمونه واقعی در چنین محیط هایی شبیه سازی می شود و در حین عمل شبیه سازی عیوب طراحی مشخص می شود و درنتیجه بدون صرف هزینه ساخت می توان پس از حصول اطمینان از صحت طراحی شروع به ساخت نمونه واقعی و در نتیجه تولید محصول پرداخت.این امر باعث شده تا شکل بازار عرضه و فروش محصولات از حالت سنتی و نمایشگاهی رفته رفته به شکل الکترونیکی تبدیل شود. طراحی قطعات در محیط های نرم افزاری این امکان را فراهم می کند تا دو شرکت سازنده در دو نقطه جهان بتوانند براحتی با یکدیگر در امر ساخت یک محصول همکاری کنند.به طور مثال فرض کنید شرکتی ایرانی به یک شرکت چینی سفارش طراحی و ساخت یک قالب را می دهد استفاده از طراحی به کمک کامپیوتر باعث می شود که شرکت سازنده مدلی را که می خواهد بسازد در اختیار شرکت سفارش دهنده قرار می دهد پس از چندین بار رد و بدل پرونده های کامپیوتری در آخر با توافق طرفین نمونه واقعی ساخت  فرستاده می شود قبل از شروع به توضیح دستگاه طراحی شده توضیحاتی درباره چگونگی طراحی توسط کامپیوتر مفید است.چگونگی استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری بستگی به هدف نهایی طراح دارد. به عنوان مثال اگر هدف از طراحی صرفا مدل سازی و تهیه نقشه های صنعتی از مدل تهیه شده باشد. باید به سراغ نرم افزارهای مدل سازی رفت ولی امکان دارد شخص طراح بخواهد علاوه بر مدلسازی به کمک کامپیوتر به تحلیل و بررسی سینماتیکی یا دینامیکی یک مکانیزم بپردازد. انتخاب نرم ازارهای بسته به هدف طراح وابسته تسلط وی به آن نرم افزار دارد. نرم افزارهای متعددی قادر به عمل مدلسازی هستند که از آن جمله می توان به Solidworks Mechanical Desktop Autocad Catia و غیره.این نرم افزارها به نرم افزارهای (Computer aided design) CAD  معروفند. هر کدام از این نرم افزارها در یک یا چند جنبه از طراحی نسبت به بقیه برتری دارند.
 
به منظور آشنايي هر چه بيشتر دانش آموزاني كه قصد انتخاب رشته تحصيلي خود را در مقطع متوسطه دارند و مي خواهند درهنرستانهاي فني تحصيل كنند وهنرجويان هنرستانهاي فني وكارودانش كه دراين رشته تحصيل مي كنند ومي خواهنداطلاعات بيشتري جهت ادامه تحصيل دراين رشته به دست آورند سعي شده رشته نقشه کشی صنعتی توليد، كه یکی از درسهای مهم در كليه رشته هاي مهندسی خصوصا رشته مكانيك، صنایع وگرايشهاي اين رشته هستند را به طور كامل تعريف كنيم . امیدواریم در پایان این قسمت شما مختصرا با مطالب زیرآشنا شده باشید:
1- تاريخچه نقشه كشي صنعتي
2- چرا طراحي صنعتي؟
3- طراحي صنعتي چيست؟
4- تعريف طراحي صنعتي
5- سبك‌ها، الگوها و متدهاي طراحي صنعتي
6- خصوصيات يك طراح صنعتي
7- نقشه کشی صنعتی ، و جایگاه آن در صنعت
8- استانداردهای نقشه کشی صنعتی
9- طراحي محصول
10- انواع زمينه هاي کاربرد طراحي كامپيوتري محصول
11- سر فصل های درس نقشه کشی صنعتی برای رشته هاي مهندسی مكانيك – صنايع
12- معرفی کتاب های نقشه کشی صنعتی
13- معرفی نرم افزارهای نقشه کشی صنعتی
14- کاربرد نقشه کشی صنعتی دررشته هاي مهندسی
تاريخچه نقشه كشي صنعتي:
در زمان هاي قديم حتي سال هاي قبل از ميلاد براي نشان دادن و معرفي قطعات و وسايل صنعتي از نقشه هايي استفاده مي كرده اند كه بطور كامل گويا نبوده و از قواعدي كه همگان آن رادرك كنند بهره اي نداشته است ودر موقع نقشه خواني با مشكلاتي روبرو مي شوند تا اينكه آقاي لئوناردو داوينچي نقاش و مجسمه ساز ايتاليايي (1459-1516) طراحي را ارائه نمود وطبق قواعدي جسم سه بعدي را روي صفحه ي دو بعدي با رسم تصاوير نشان داد كه دراين حال نقشه هاگويا تر وقابل فهم تر شد.سپس دانشمندان ورياضي دانان اروپايي فعاليت او را دنبال كردند تا اينكه گاسپارمانژ اهل فرانسه در سال 1798هندسه ترسيمي را معرفي نمود و اين علم پايه و ريشه نقشه كشي صنعتي شد و امروزه از همان اصول استفاده مي شود .
چرا طراحي صنعتي ؟
در دنياي امروز و بويژه در كشورهاي صنعتي، روند طراحي صنعتي و تمامي گرايشهاي وابسته به آن چه از نظر شيوه و چه از نظر ابزار دچار تحولاتي بس شگرف شده است. از جمله اين تغييرات ميتوان بكارگيري گسترده كامپيوتر و ابزار جانبي آن در روند طراحي صنعتي را برشمرد.
نسبت تغييراتي كه كامپيوتر در طراحي ايجاد كرده در مقايسه با روند دستي طراحي صنعتي همانند پزشكي عهد قديم به پزشكي مجهز به روبات عهد فعلي است.
طراحي صنعتي چيست ؟
طراحي صنعتي به عنوان يك رشته و شغل، آميخته‌اي است از علم و هنر. هر يك از دو ركن علم و هنر آنچنان جايگاه محكم و استواري در پيكره طراحي صنعتي دارند كه با حذف هر كدام، روند طراحي صنعتي به سرانجام نرسيده و نهايتاً نتيجه كار يا به سمت صنعت صِرف منحرف شده و يا به سوي هنر صرف.
با اين توصيف مي‌توان اولاً به اين نتيجه رسيد كه طراحي صنعتي به‌حق نام مناسبي براي اين رشته است، و دوم اينكه رشته‌هاي مهندسي كاربرد مشخصي در طراحي صنعتي دارند. به اين معنا كه طراح صنعتي الزاماً بايد تسلط و اشراف كافي به موضوعات رشته‌هاي مهندسي را تا حدي كه هدفش تامين گردد داشته باشد. در طراحي صنعتي هرگز يادگيري مستقل و صرف مكانيك، نقاشي، گرافيك يا غيره كمكي نمي‌كند، بلكه لازم است تا بسته به نياز و هدف مشخص، اقدام به تحقيق و گردآوري اطلاعات در زمينه مورد نياز نمود.
بنابراين ميتوان گفت كه طراحي صنعتي يك رشته جامع و تركيبي است. تخصصي كه براي كسب آن بايد از هر زمينه تخصصي، اطلاعاتي مشخص داشت.
تعريف طراحي صنعتي
تا به اينجا به توصيف طراحي صنعتي پرداختيم. اما تعريف طراحي صنعتي در يك كلام عبارت است از :
تعيين ويژگي‌هاي كمي و كيفي كالا به منظور توليد به روش‌هاي صنعتي .
همانگونه كه طراحي اولين حلقه از زنجير توليد يك كالا مي‌باشد،‌ فرآيند طراحي صنعتي اولين حلقه از زنجير توليد صنعتي يك كالا بوده و معادله‌‌اي است جامع براي رسيدن به وضعيت مطلوب كالا از نظر عملكرد،‌ فرم، سليقه و تنوع‌طلبي و مد و هزينه.
گرايش‌ها و زير گروه‌هاي طراحي صنعتي :
رشته طراحي صنعتي گرايش‌ها و زيرگروه‌هاي متعددي دارد كه مهمترين آنها عبارتند از :
• طراحي محصول : لوازم خانگي/ مبلمان اداري و خانگي / وسايل صوتي و تصويري/ ماشين‌هاي اداري/ نوشت‌افزار/ اسباب بازي و غيره.
• طراحي دكوراسيون :‌ شامل دكوراسيون خانگي، اداري، تجاري و غيره.
• طراحي محيطي: فضا، مبلمان و چيدمان شهري و كليه فضاهاي زير مجموعه آن نظير پاركها، نمايشگاهها، مراكز خريد، ايستگاههاي اتوبوس و تاكسي و كليه محيطهاي عمومي، تاسيسات ترافيكي و نظاير آن.
• طراحي خودرو : طراحي بدنه و نماي داخلي خودرو.
• طراحي بسته‌بندي : بسته بندي كالا و محصولات مختلف.
• طراحي اصلاحي : اصلاح خصوصيات عملكردي يا فرمي يك محصول به منظور بهبود كارايي آن.
سبك‌ها، الگوها و متدهاي طراحي صنعتي
در روند طراحي صنعتي نيز مانند خيلي از زمينه‌هاي ديگر الگوها و سبك‌هاي مختلفي وجود دارد كه مجموعه‌اي از ويژگي‌ها و خصوصيات از پيش تعيين شده را براي سهولت كار در اختيار طراح قرار مي‌دهد. بنابراين هر طراح صنعتي براي طراحي هر يك از موارد بالا مي‌تواند بر اساس شرايط كاري خود، از يك يا چند الگوي طراحي زير براي خلق ايده و طرح خود بهره ببرد. در اينجا به دو عنوان از اين الگوها و سبك‌ها اشاره مي‌گردد :
الگوي طراحي براي آينده :‌ طراحي كالا و محصول با استفاده از المان‌ها و نمادهاي فوق پيشرفته و بسيار مدرن و حتي تخيلي.
الگوهاي طبيعي : طراحي كالا و محصول بر اساس عملكرد و يا فرم زندگي و ويژگي‌هاي ظاهري جانوران، گياهان و طبيعت بي‌جان