گره چینی

                                                                           گره چینی

مقدمه

امروزه به استفاده نقوش هندسه اسلامی در هنر کشورهای اسلامی و غیر اسلامی توجه شده است چرا که این نقوش قابلیت استفاده در زمینه های مختلف هنری را دارا هستند. یکی از ساده ترین روشها برای رسم این نقوش استفاده از شبکه است که به کمک ان حتی کسانی که از قواعد هندسی اطلاع چندانی ندارند نیز قادر به رسم گره خواهند بود.البته در این نوشتار تنها شبکه مربع مورد استفاده قرار گرفته است که ساده ترین شبکه مورد استفاده است. علاوه بر ان نرم افزار کورل دراوو که یکی از پر کابربرد ترین و پرطرفدار ترین نرم افزار ها در بین طراحان و دانشجویان گرافیک است و میتواند به راحتی برای رسم گره های هندسی مورد استفاده قرار بگیرد.در ادامه به توضیح کلامات کلیدی مربوط به رسم گره و شدوه های گسترش می پردازیم و سپس مراحل رسم گره در نرم افزار کورل دراوو را شرح می دهیم.
هندسه نقوش :
هندسه نقوش علمی است که به چگونگی ایجاد نقوش و ترکیب انها بر پایهٔ قواعد و تناسبات هندسی میپردازد. هندسه به عنوان پایه ای در طراحی و ترکیب نقش های هندسی در هنر تمدنهای مختلف جهان مورد استفاده بوده و اهمیت بسزائی داشته است.
گره: عبارتست از ترکیبی یکپارچه از نقش های هندسی متنوعی که در یک چارچوب مشخص به طور هماهنگ و مکمل قرار گرفته اند . گره چینی که از ترکیب دو واژه گره و چین به وجود آمده است در لغت معنایی معادل پیچیدگی همراه با چین و شکن دارد. در تعریفی دیگر گره چینی عبارت است از ترکیبی هماهنگ از شکلهای هندسی به هم پیچیده، موزون و جاذب که با استفاده از خطهای راست شکل گرفته است.
واگیره: کوچکترین جزء قابل تکرار هر گره است که در یک چارچوب مشخص به روشی معین رسم می شود. واگیره به تنهایی در اجرای کار به کار نمی رود، بلکه پس از تکرار در جهت های خاص ، گره نمایان می شود.
واحد گره: قسمتی از گره است که از تکرار واگیره حاصل می شود و همه ویژگی های گره در ان آشکار است .
روشهای ترسیم گره: سال های متمادی بسیاری از ریاضیدان ها و تاریخ دانان هنری فعالیت های زیادی جهت شناخت ساز و کار و رموز گره انجام داده اند و تکنیک های زیادی نیز برای رسم گره چینی پیشنهاد نمود ه اند که همگی نیز تاحدودی و برای اقسام خاصی موفق می باشند .
نقش های هندسی از جهت شیوه ترسیم به دو گروه تقسیم می شوند: ۱- نقش های ساده هندسی ۲- نقش های پیچیده هندسی.
گروه اول نقوشی که قواعد ترسیم بسیار ساده ای دارند و تنها با ایجاد شبکه های منظمی از مربع، مثلت و لوزی قابل ترسیم و گسترش اند. گروه دوم نقش ها، معمولاً در ظاهر پیچیدگی بیشتری را نشان میدهند. بنابراین قواعد ترسیم پیچیده تری هم نسبت به گروه اول دارند. بهترین راه برای درک قواعد مربوط به هندسه نقوش به کارگیری این قواعد در ترسیم انواع نقوش هندسی است.
تقریباً آنچه که در تمام روش های ترسیم، چه در شیوه های تاریخی و چه در شیوه های ابداعی محقیقین معاصر مشترک است وجود یک شبکه زیر ساختی است که برای رسم گره از آن استفاده می شود.
دو روش اصلی ترسیم گره عمومیت بیشتری در میان پژوهشگران دارند. روش اول، شبکه زیر ساختی شعاعی با دوایر هم مرکز نام دارد که به اختصار آن را روش شبکه زیر ساختی شعاعی می نامیم و روش دوم، شبکه زیر ساختی چند ضلعی های مرتبط نام دارد که به اختصار آن را شبکه زیرساختی چند ضلعی می نامیم.
برخی از نقوش هندسی بر یک نظام شبکه ای استوار است. نظامی که در آن، شبکه های هندسی به واحدهای مشخصی (مربع، مثلث، لوزی و …) تقسیم شده اند و به طور منظم قابل تکرار هستند.

جهت ثبت نام در دوره آموزشی گره چینی بر روی تصویر فوق کلیک نمایید

دوره غیر حضوری است و محتوای الکترونیکی در قالب CD یا DVD به آدرستان ارسال می گردد

پس از پایان گواهی و مدرک معتبر دوره آموزشی گره چینی با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید

مشاوره رایگان: ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۱۳۰۰۰۱۶۸۸ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴

 
انواع شبکه های هندسی :
۱-شبکه مربع ۲-شبکه مربع مورب ۳-شبکه لوزی ۴-شبکه مثلث
در این روش ابعاد محل مورد نظر را به واحدهای منظم و معینی از مربع ها، مثلث ها و یا لوزی ها تقسیم می کنند. هریک از این واحدها همچون مبنای است که نقوش هندسی بر آنها ترسیم می شود . در نهایت این واحدها از هر طرف، به دیگر واحدها می پیوندند
تا طرح کلی را به وجود آورد. ویژگی دیگر این نظام آن است که در آن می توان طرح ها را برحسب نیاز، بزرگتر یا کوچکتر ترسیم نمود.
لازم به ذکر است که شبکه های هندسی بیشتر در ترسیم نقوش ساده هندسی کاربرد دارد. برای این منظور ابتدا لازم است شبکه هایی از مربع، مربع مورب (قناس)، لوزی و مثلث با زوایای ۴۵,۳۰ و یا ۶۰ درجه ترسیم نمود
الف) شبکه مربع : هرگاه اضلاع یک مربع یا مستطیل را به اندازه های برابر تقسیم کرده و سپس اندازه های به دست آمده را به طور دقیق به هم وصل کنیم، خانه های مربع شکل کوچکتری در درون شکل اصلی به دست میاید که اصطلاحاً به ان «شبکه مربع» میگویند.
هنرمند در هر موقعیت زمانی و مکانی با سنتها و هنرهای ملی خود ارتباط دارد به طوری که آموزش و فراگیری آن هنر در حفظ اصالت و استقلال فرهنگی آن قوم و ملت نقشی اساسی دارد.
آنچه در اینجا مدنظر است، نقوش هندسی در هنرهای ملی و سنتی ایران است. باید دانست که ترسیم نقوش هندسی بر بستر و زمینه های خاص هندسی انجام می شود تا امکان رسم آنها با کمترین خطا فراهم شود.
گسترش: نقوش هندسی بیشتر با شیوه های مختلف تقارن در سطوح مختلف گسترش می یابند. گرایش به تکرار منظم و متقارن این نقوش و پدیده ها درگذر تاریخ بسیار مورد توجه انسانها بوده است. با تکرار یک نقش هندسی تقارن و هماهنگی ایجاد می شود. معمولا یک واحد نقش(واگیره) رسم می شود و این واحد با تکرار خود، نقش اصلی را ایجاد می کند که می توان آن را در سطحی وسیع پیاده کرد. بنابراین برای تکرار و گسترش متقارن ، یک شکل هندسی بر طبق قاعده خاصی به جای دیگر تغییر مکان میدهد. این تغییر مکان به روش های انتقالی، محوری، دورانی و گاه از دو روش همزمان می توان استفاده کرد مانند: انتقال و دوران-انتقال و محوری- دوران و محوری.
* قرینه انتقالی: در این شیوه اندازه و جهت تغییر نمی یابد و تنها مکان آن ذر جهت های مختلف تغییر یافته و تکرار می شود.
* قرینه محوری یا انعکاسی: قرینه محوری نسبت به قرینه انتقالی پیچیدگی بیشتری دارد هنرمندان سنتی ان را قرینه لولایی نیز می خوانند. در این نوع از تغییر مکان، دو نقش با هم برابر هستند اما قابل لنطباق نیستند و به صورت نعکوس حول یک محور تکرار می شود. همانند تصویر یک نقش در ایینه.
*قرینه دورانی: در این نوع از تقارن نقش مورد نظر را با دوران حول یک نقطه یا یکی از رأس های آن ، به اندازه زاویه همان رأس می چرخانیم.
 
کورل دراوو:
کورل‌دراو (CorelDRAW) یک نرم‌افزار ویرایشگر گرافیکیِ بُرداری است، که به دست بنگاه کورل در شهر اتاوای کانادا ساخته و بازاریابی شد. همچنین کورل‌دراو نام «مجموعهٔ گرافیکیِ کورل» (Corel’s Graphics Suite) است. آخرین نگارش آن که X8 نام دارد در سال ۲۰۱۶ میلادی پخش شد.
کورل دراو که معمولاً برای طراحی و کمتر برای ویرایش تصاویر مورد استفاده قرار می‌گیرد، از هر دو مدِ بُرداری و پیکسلی پشتیبانی می‌کند .
روش کار:
برای شروع رسم واگیره ای را برای رسم انتخاب می کنیم. برنامه کورل دراوو را باز کرده و یک سند جدید باز می کنیم. از نوار ابزار table tool را انتخاب می کنیم.
از نوار تنظیمات تعداد خانه های جدول را با توجه به واگیره ای که قرار است رسم کنیم انتخاب میکنیم. همچنین تنظیمات مربوط به ضخامت خط را بر روی hairline قرار می دهیم. بر روی صفحه کلیک و درگ کرده تا جدول رسم شود در این زمان اندازه طول و عرض شبکه در نوار تنظیمات فعال شده است. همان طور که در تصویر می بینید تعداد خانه های جدول رسم شده بر روی ۶ عمودی و ۶ افقی است. اندازه طول و عرض جدول را بر روی ۶۰میلیمتر تنظیم می کنیم.
با ابزار ذره بین (zoom tool) بر روی جدول زوم می کنیم.ذره بین را انتخاب و بر روی جدول درگ میکنیم. سپس ابزار polyline را از گروه ابزارهای ترسیم انتخاب می کنیم.
از نوار تنظیمات ضخامت خط را تنظیم کرده سپس طرح واگیره مورد نظر را بر روی شبکه رسم می کنیم.
برای ذخیره کردن واگیره به صورت تصویر از منوی file گزینه export را انتخاب میکنیم و با پسوند JPG ذخیره میکنیم. و برای ذخیره به صورت فایل کورلی از منوی file گزینه save را انتخاب کنید.فرمت ذخیره نرم افزار کورل دراوو پسوند CDR است.
برای تکرار واگیره و رسم گره لازم است شبکه را پاک کنیم و فقط طرح گره را نگه داریم . برای این کار بر روی شبکه کلیک کرده و کلید delet را فشار می دهیم. سپس از منوی window گزینه dockers , دستور transformation/position , را انتخاب کنید.
تصویر را انتخاب می کنیم تا گزینه های پالت transformations فعال شوند. برای تکرار تصویر در جهت افقی مقدار x را با توجه به اندازه شبکهای که ابتدا رسم کرده بودیم برابر را ۶۰میلیمتر قرار میدهیم. سپس تعداد دفعاتی که قرار است طرح تکرار شود از گزینه copies انتخاب کرده و apply می کنیم.
برای تکرار در جهت عمودی کل طرح را انتخاب کرده سپس در پالت transformations مقدار x را صفر و مقدار yرا ۶۰ – قرار می دهیم. مقدار منفی برای ان است که تکرارها به سمت پایین انجام شوند. پس از apply کردن تصویر به شکل زیر در میاید.
همان طور که در تصویر می بینید گره طبل در طبل ایجاد شده است. برای ایجاد کادر در اطراف طرح بهتر است از خطوط راهنما استفاده کنیم به این ترتیب که با کلیک روی خط کش بالای صفحه و درگ کردن به سمت صفحه خط راهنما ایجاد میشود. سپس با انتخاب یکی از ابزارهای ترسیم یا ابزار رسم مستطیل کادر را رسم می کنیم.
در صورتی که تکرار واگیره به صورت انعکاسی باشد به این صورت عمل میکنیم که در پالت transformations مقدار x را ۶۰ و مقدارy را صفرقرار می دهیم اما تعداد copies را یک عدد در نظر گرفته و apply می کنیم. سپس در نوار تنظیمات گزینه mirror horizentaly را انتخاب کرده تا تصویر در جهت افقی قرینه شود.
پس از این مرحله با انتخاب کل تصویر به تعداد دلخواه آن را تکرار میکنیم. با این تفاوت که مقدار x را دوبرابر در نظر میگیریم.
اگر طرح از صفحه خارج شد با کلیک بر روی قسمت خاکستری رنگ سمت راست صفحه تصویر و از پنجره باز شده ابعاد صفحه را بزرگتر تنظیم می کنیم.
برای تکرار طرح در جهت عمودی با انتخاب کل طرح در پالت transformation مقدارx را صفر و مقدارy را منفی۶۰و تعداد کپی ها را یک عدد انتخاب کرده و apply می کنیم. بلافاصله از نوار تنظیمات گزینه mirror verticaly را انتخاب کرده تا تصویر کپی شده در جهت عمودی قرینه شود.
در این مرحله با انتخاب کل تصویر در پالت transformations مقدارy را دوبرابر کرده تعداد کپی ها را به دلخواه انتخاب می کنیم. سپس دکمه apply را میزنیم. در نهایت به کمک خطوط راهنما در اطراف تصویر کادر رسم می کنیم.
برای رسم واگیره ای که گسترشِ آن دورانی است به روش زیر عمل می کنیم. واگیره را یک بار کپی می کنیم و گزینه Rotate را از پالت transformations انتخاب کرده و مقدار دوران را با توجه به گره که در اینجا ۹۰ درجه است ، وارد می کنیم. و سپس apply می کنیم.
این مراحل را به تعداد دلخواه انجام می دهیم. در حالی که آخرین واگیره ی تکرار شده در حالت انتخاب است می توانیم آن را در جهت عمودی تکرار کنیم؛ و مجددا ۹۰ درجه دوران می دهیم.
برای ادامه تکرارها در این ردیف مقدارx را منفی وارد می کنیم (چون می خواهیم تکرار بعدی در سمت چپ انجام شود) و سپس دوباره دوران می دهیم.
لازم به ذکر است که برای گسترش به سمت راست مقدارx مثبت و برای گسترش به سمت چپ مقدارx منفی است. برای گسترش به سمت پایین مقدارy منفی وبرای گسترش به سمت بالا مقدارآن مثبت است ( با توجه به محورهای مختصات).
روش حمیل بندی کردن :
استفاده از جلوه کانتور (contour) : با استفاده از این فرمان میتوانید در اطراف یک شیی بسته یا باز به سمت بیرون یا داخل ، خط دور ایجاد کنید. برای تنظیمات بیشتر از نوار ویژگیها استفاده کنید. همچنین میتوانید از پالت کانتور استفاده کنید. برای انکه این دستور بر روی کل تصویر اعمال شود لازم است کل تصویر را انتخاب کرده و از منوی object گزینه group/group object را انتخاب کنیم.
برای دسترسی به پالت contour از منوی Window گزینه Docker/Contour را انتخاب کنید. با استفاده از منوی Effect و انتخاب فرمان contour نیز این پالت ظاهر خواهد شد.
( این راه دستیابی تا نسخه x5 مقدرور است نسخه های جدیدتر در نوار ابزار موجود است)
کلید میانبر این دستورctrl + F9 میباشد.
در تصویر زیر جای این دستور در نوار ابزار نشان داده شده است.
در تنظیمات این دستور می توان تعداد خطوط ، داخل یا خارج بودن آن، نوع زاویه ها ، ضخامت و رنگ را تعیین کرد.
برای رنگامیری طرح می توان از ابزار smart fill tool استفاده کرد و یا از مجموعه ابزارهای interactive fill tool کادر محاوره uniform fill را باز کنید (کلید میانبرshift+ F11)
لازم به ذکر است که با تغییر ضخانت خطوط نیز میتوان جلوه ای از حمیل بندی ایجاد کرد. برای دسترسی به کادر محاوره Outline pen از کلید میانبرF12 استفاده می کنیم.
پس از افزایش ضخامت خطوط در حالی که تصویر در حالت انتخاب است ار منویobject ( در نسخه های قدیمیتر منوی arange وجود دارد.)گزینه covert to object را انتخاب کرده و بار دیگر کادر تنظیمات outline pen را باز میکنیم. (F12)
برای ایجاد جلوه بیشتر به خطوط می توانیم بار دیگر منویObject (یاArange) را بازکرده و گزینه convert outline to object را انتخاب کنیم. و بعد از آن بار دیگر تنظمات مربوط به outline pen را انجام دهیم. این امکان زمانی فعال است که اشکال تصویر گروه نشده باشند. اگر پیش از این انها را گروه کرده باشیم از منویObject گزینه Group/Ungroup object را انتخاب می کنیم. سپس مراحل بالا را انجام می دهیم.