انواع برند
۱ـ برند انفرادی: یک شرکت تجاری میتواند طبق سیاستهای تجاری و بازرگانی خود برای هر یک از محصولاتش به صورت تکتک برند انتخاب کند.
۲ـ برندهای فامیلی: در این نوع از برندسازی شرکت تولیدکننده تصمیم میگیرد برای برخی از محصولاتش به صورت گروهی برندسازی کند و مجموعهای را تحت یک برند به بازار عرضه کند.
۳ـ برند شرکتی: برند شرکتی نام کارخانه یا شرکتی است که محصولات مختلفی را تولید میکند مثل نساجی تاتا (هندوستان)، محصولات مهندسی و محصولات پتروشیمی.
۴ـ برند ترکیبی: در این نوع از برندسازی شرکت مورد نظر برای معرفی و عرضه محصولاتش سعی میکند از تمام روشهای یاد شده بهره گیرد. در این نوع برندسازی میتوان به (تاژ شرکت بهداد) اشاره کرد.
جایگاه اقتصادی برند
برند در واقع بیانگر توانمندی و کیفیت محصولات تولیدی شرکتهای مختلف جهان است و هرچه این برند از قدمت بیشتری برخوردار باشد، اصالت و ارزش اقتصادی آن نیز بیشتر خواهد شد به طوری که ارزش اقتصادی این برندها اکنون در اقتصاد جهانی سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده و مبالغ هنگفتی برای برخی از آنها در نظر گرفته شده است. بسیاری از برندهای مطرح جهان اکنون میلیونها دلار ارزشگذاری شده است و هر ساله طبق اعلام رسمی رتبهبندی میشود.
برند در ایران
طبق مستندات موجود، دهه ۴۰ شمسی برای ایران درخشانترین دوران بنیانگذاری برندهای تجاری بوده است که متاسفانه بنا به هر دلیل بیشتر آنها اکنون به خاطرهها پیوسته است و از آن پس تاکنون ایران نتوانسته برند جهانی موفقی را به بازارهای بینالمللی معرفی و آن را حفظ کند.
هرچند در دهه ۴۰ شمسی برخی صنعتگران و فعالان عرصه اقتصادی پایههای برندسازی در ایران را بنا نهادند اما به دلیل بیتوجهی و سوءمدیریت تلاش چند ساله آنها که میتوان گفت مراحل اولیه جهانیشدن تولیدات ایران را طی کرده بود از بین رفت و بازهم ایران بدون برند جهانی ماند. در این زمینه میتوان از ظهور و سقوط ارج، پارس الکتریک، نساجی مازندران، آزمایش، هپکو، کفش وین، کفش ملی، چیتسازی ری و دهها برند دیگر نام برد؛ برندهایی که پس از انقلاب نیز ظهورکرده است، وضع چندان بهتری ندارد.
اهمیت و جایگاه معنوی برندها در تجارت آنچنان است که برخی سرمایهگذاران حتی پس از ناکامی یک برند به هر دلیل حاضر به تغییر آن نیستند و معتقدند این برند زمانی در اوج بوده و ذهن بسیاری را به خود معطوف کرده است و مشهور کردن دوباره آن بسیار سادهتر از مطرحکردن برندی جدید است.
نساجی مازندران شاهد مثالی دقیق و نمونهای زنده از این واقعیت است. این کارخانه پس از چند دهه تولید به دلیل مشکلاتی برای سالها تعطیل شد، حتی دستگاههای آن به عنوان آهن قراضه به فروش رفت، اما زمانی که سرمایهگذاری خارجی حاضر شد دوباره تولید را به این کارخانه بازگرداند، با تحقیق در بازار هدف تولیدات این کارخانه، متوجه شد که بسیاری از مشتریان داخلی و خارجی هنوز به این نام ایمان دارند و صلاح نیست که اعتماد آنها را با برندی جدید از بین ببرد و تصمیم گرفت که دوباره نساجی مازندران را احیا کند نه اینکه برای تقویت برندی نوظهور تلاش کند.
اکنون بسیاری از برندهای تولیدی ایران بخصوص در بخش مواد غذایی فقط در منطقه خاورمیانه معروف است و تا جهانی شدن فاصله بسیاری دارد البته گاهی برخی برندهای کشورمان که در حال قوت گرفتن بودند به دلیل سوءمدیریت، مغلوب رقبای سر سخت کشورهای همسایه یا دورتر شده است. به عنوان مثال، میتوان به زعفران و خرمای ایران که حاصل دسترنج و زحمت کشاورزان آفتابسوخته ایران است، اما با برندهای اسپانیایی یا استرالیایی فروخته میشود اشاره کرد یا حتی فرش ایران که اکنون مورد تاخت و تاز بافندگان افغان یا چینی قرار گرفته است.