زبان برنامه‌نویسی اسمبلی چیست؟

زبان برنامه‌نویسی اسمبلی نسبت به زبان برنامه‌نویسی ماشین از محبوبیت بیشتری برخوردار است. زبان برنامه‌نویسی اسمبلی برای اجرا و فراخوانی کد ماشین از کلمات اختصاری استفاده می‌کند به عنوان مثال LOAD BASEPAY، ADD OVERPAY و STORE GROSSPAT برخی از کلمات اختصاری مورد استفاده در کدنویسی می‌باشند.

به‌کارگیری کلمات اختصاری نسبت به رشته کدها به مراتب بهتر و قابل فهم‌تر می‌باشد و همین امر منجر به مقبولیت گسترده این نوع زبان برنامه‌نویسی در میان برنامه نویسان شد. به‌کارگیری زبان برنامه‌نویسی اسمبلی سبب کاهش تعداد خطاها و همچنین افزایش سرعت برنامه‌نویسی گردید که این خود مزیت بسیار مهمی محسوب می‌گردد.

این نوع زبان برنامه‌نویسی به عنوان زبان سطح پایین محسوب می‌گردد و مستقیماً با ساختار داخلی پردازنده مرکزی کامپیوتر (CPU) و همچنین سایر سخت افزار سیستم در ارتباط است، لذا شخص برنامه‌نویس علاوه بر دانستن قوانین این نوع زبان باید ارتباط میان قوانین کدنویسی با ساختار پردازنده مرکزی کامپیوتر به عنوان مثال ثبات و اندازه آن‌ها- را نیز به خوبی بداند.

لازم به ذکر است که هر پردازنده زبان ماشین و زبان اسمبلی مخصوص به خود را دارد، لذا انتقال برنامه‌های اسمبلی بر روی معماری‌های مختلف سخت افزار کامپیوتر به راحتی به‌کارگیری برنامه‌های سطح بالا نمی‌باشد. زبان اسمبلی با کمک اسمبلر (همگذار) به کد ماشین قابل اجرا توسط پردازنده مرکزی تبدیل می‌گردد.

تفاوت زبان ماشین و زبان اسمبلی چیست؟

تفاوت اساسی بین کد ماشین و زبان اسمبلی آن است که کد ماشین شامل کدهای دودویی است که می‌توان آن‌ها را به طور مستقیم توسط کامپیوتر اجرا کرد. در حالی که زبان اسمبلی نیاز به نرم‌افزاری به نام اسمبلر برای تبدیل به کد ماشین دارد. زبان ماشین پایین‌ترین سطح از زبان‌های برنامه‌نویسی و زبان اسمبلی یک زبان برنامه برنامه‌نویسی سطح پایین است.

شباهت زبان ماشین با زبان اسمبلی:

1. زبان ماشین و زبان اسمبلی هر دو به عنوان زبان برنامه‌نویسی سطح پایین-Low Level Programming Language- محسوب می‌گردند.

2. کدهای نوشته شده بر مبنای زبان برنامه نویسی ماشین و زبان برنامه‌نویسی اسمبلی به معماری پردازنده مرکزی کامپیوتر (CPU) وابسته هستند، با این توضیح که در صورتیکه معماری پردازنده مرکزی تغییر کند، کدهای نوشته شده نیز تغییر می‌یابند و کدها بایستی مجدداً نوشته شوند.

چرا باید زبان اسمبلی را یاد گرفت؟

اینکه افراد اسمبلی را بیاموزند یا خیر، بستگی به این دارد که فرد چه اهدافی را دنبال می‌کند. پاسخ بسیاری از توسعه‌دهندگان به این پرسش «نه» است زیرا آن‌ها در حال حاضر از زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا که کار با آن‌ها جذاب‌تر است و البته قابلیت‌ها، توانایی‌ها و بازار کار بزرگتری نیز دارند استفاده می‌کنند. دو دلیلی اساسی برای یادگیری زبان اسمبلی وجود دارد. یکی آنکه فرد قصد دارد از آن برای کار کردن به طور مستقیم با سخت‌افزار استفاده کند و دیگری آنکه فرد قصد دارد کارکرد کامپیوتر را در سطح پایه‌ای بیاموزد.

با وجود آنکه امروزه گرایش اغلب افراد به فراگیری زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا و توسعه برنامه با استفاده از آن‌ها است اما یادگیری زبان اسمبلی هنوز هم موضوع مهمی برای برنامه‌نویس‌ها محسوب می‌شود. فراگیری زبان اسمبلی به افراد کمک می‌کند تا کنترل کامل سیستم و منابع آن را به دست بگیرند. با یادگیری زبان اسمبلی، برنامه‌نویس قادر به نوشتن کد برای دسترسی به ثبات‌ها (Registers) است و می‌تواند آدرس حافظه از اشاره‌گرها و مقادیر آن‌ها را بازگرداند. این کار اساسا به بهینه‌سازی سرعت کمک می‌کند و بهره‌وری و کارایی را افزایش می‌دهد.

یادگیری زبان برنامه‌نویسی به درک کارکرد پردازشگر و حافظه کمک می‌کند. در صورتی که توسعه‌دهنده برنامه‌ای بنویسد که نیاز به کامپایلر دارد، باید درک خوبی از کارکرد پردازشگر و بحث زمان اجرای برنامه داشته باشد. زبان اسمبلی به یادگیری ساز و کار پردازشگر و حافظه کمک می‌کند. اسمبلی یک زبان رمزی و نمادین است.

زبان اسمبلی به تماس مستقیم با سخت‌افزار کمک می‌کند. این زبان اساسا بر مبنای معماری کامپیوتر و نوع خاص پردازنده است و برای پردازنده‌های گوناگون نسخه‌های متفاوتی از آن وجود دارد. زبان اسمبلی در مقایسه با دیگر زبان‌های سطح بالا از شفافیت زیادی در بحث عملکردها و دستورات موجود برای آن برخوردار است و تعداد کمی عملیات برای آن وجود دارد. اما این زبان برای درک الگوریتم‌ها و دیگر جریان‌های کنترلی مفید است. این مورد موجب می‌شود تا کدهای اسمبلی از پیچیدگی کمتری برخوردار باشند و عیب‌یابی آن‌ها آسان‌تر باشد. البته نباید فراموش کرد که از دیدگاه کلی بسیاری از افراد، نحو زبان اسمبلی نسبت به زبان‌های سطح بالا که به زبان انسانی نزدیک هستند، دشوارتر است. در ادامه مطلب کاربرد زبان اسمبلی به ویژگی‌های زبان اسمبلی پرداخته شده است.

ویژگی‌های زبان اسمبلی:

ویژگی‌های اصلی زبان اسمبلی در ادامه آمده است.

1. می‌توان از یادیارها به جای کد عملیاتی ریاضی استفاده کرد و اطلاعاتی را پیرامون هر خطایی در کد فراهم کرد.

2. این زبان به تعیین عمل‌وند نمادین کمک می‌کند و این بدین معنا است که نیازی به تعیین آدرس ماشین برای آن عمل‌وندها ندارد. این مورد را به شکل یک نماد می‌توان نمایش داد.

3. داده‌ها را می‌توان با استفاده از نشانه‌گذاری اعشاری نمایش داد.

در بخش بعدی از مطلب کاربرد زبان اسمبلی به دلیل اهمیتی که اسمبلر دارد به مفهوم و کارکرد آن پرداخته شده است.