تعریف بهداشت حرفه‌ای:

بهداشت  حرفه‌ای علمی است از بهداشت که با مسائل بهداشتی و درمانی افرادی که بکار گمارده می‌شوند سرو کار دارد.

هدف بهداشت حرفه‌ای :

هدف بهداشت حرفه‌ای را کمیته مشترک کارشناسان بهداشت جهانی و سازمان بین‌المللی کار چنین تعریف کرده است.

ارتقاء و تأمین عالی‌ترین درجه ممکن وضع جسمی ، روانی و اجتماعی کارکنان همه مشاغل ، جلوگیری از بیماریها و حوادث شغلی ، انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط و شغلی که از لحاظ جسمی و روانی قدرت انجام آن را دارد و یا بطور اختصار تطبیق کار با انسان و در صورت عدم امکان این امر تطبیق انسان با کار .

برنامه‌های بهداشت حرفه‌ای :

1-آزمایشات پزشکی قبل از استخدام

2-معاینات پزشکی دوره‌ای

3-معاینات اختصاصی

4-برنامه‌های مربوط به بهداشت محیط کار

5-برنامه های مربوط به حفاظت و ایمنی

6-برنامه‌های مربوط به آموزش بهداشت

7-برنامه‌های مربوط به تغذیه

8-برنامه‌های مربوط به نوتوانی

9-ایجاد امکانات درمانی و کمک‌های اولیه

مهمترین هدف‌های معاینه قبل از استخدام :

تعیین استعداد بدنی و قابلیت شخص برای کار موردنظر

حفظ صنعت و سرمایه و سلامت کارگران دیگر

تعیین حدود سلامتی متقاضی و محدودیت‌هایی که باید در کار بعدی خود داشته باشند

تشخیص زودرس بیماریها و درمان آنان

کشف بیماریهای مسری کارگر و جلوگیری از انتشار آنها

تعیین فواصل معاینات بعدی با توجه به وضع کارگر و شرایط محیط کار

تشکیل پرونده بهداشتی و استفاده از آن در مراجعات بعدی کارگر

آشنا شدن به روحیات و اطلاعات بهداشتی کارگر

مهمترین هدف‌های معاینات پزشکی دوره‌ای :

تشخیص زودرس بیماریها و عوارض ناشی از کار و اقدام به درمان فوری آنها

توصیه برای تغییر شغل و یا محدود کردن کار افرادبیمار

تعیین اثر محیط کار بر سلامت کارگران

ارزشیابی روش‌های پیشگیری و ایمنی

جلوگیری از انتقال و انتشار بیماریهای واگیر

مهمترین هدف‌های معاینات اختصاصی :

معاینات اختصاصی کارگران مشاغل سخت و زیان آور

معاینات پزشکی جوانان و زنان

معاینات در موقع تغییر شغل

معاینات در موقع برگشت به کار مجدد پس از بیماری و حادثه

در محیط کار عوامل زیان آور مختلفی ممکن است وجود داشته باشد که به شرح ذیل می باشد :

عوامل فیزیکی

عوامل شیمیایی

عوامل بیولوژیکی

عوامل مکانیکی

عوامل ارگونومیکی

عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار عبارتند از :

1-نور         2-سرو صدا         3-ارتعاش

روشنایی در محیط کار :

امروزه مسئله روشنایی برای محیط کارگاهها و صنایع اهمیت بخصوصی پیدا کرده است. زیرا کمبود روشنایی در محیط کار علاوه بر ایجاد خستگی اعصاب ، صدمات دیگری به سلامت و بینایی کارگران و کارکنان وارد می‌آورد.

اهمیت نور در کارگاهها :

تأمین نور کافی و مناسب در محل کار از قبیل کارگاهها ، و کارخانجات صنعتی ، ادارات و غیره موجب می‌شود که :

میل و رغبت در کارگر افزایش یابد.

دقت عمل در کار بیشترشود.

حاصل و نتیجه کار افزوده گردد.

سلامتی چشم و قدرت بینایی کارگر محفوظ مانده و خستگی اعصاب کمتر گردد.

کار بهتر ، راحت‌تر و دقیقتر انجام شود.

از میزان حوادث حین کار کاسته گردد.

عوارض ناشی از سر و صدا در محیط کار :‌

از نقطه نظر روشنایی ،‌ سر و صدا عبارتند از یک صوت نامطلوب ، ناخوشایند و یا ناخواسته است و از نظر علمی سر و صدا مخلوطی است از صوت‌های مختلف با طول موجها و شدت‌های متفاوت که ترکیب مشخص و معینی نداشته و برای گوش ناخوشایند می‌باشد.

صدا می‌تواند اثرات متعدد فیزیولوژیکی روی کارگر داشته باشد که عبارتند از :

افزایش ضربان قلب – تغییر روی فشار خون – تنگ شدن مردمک چشم و غیره …

حد استاندارد صدا در محیط کارگاهها 85 دسیبل است که اگر در کارگاهی بیش از 85 دسیبل صدا باشد بایستی از وسایل حفاظت فردی که شامل گوشی می‌باشد استفاده نماییم.

انواع گوشی‌ها :

1-پلاک گوش  AER  PLUG :

این گوشی طوری طرح و ساخته شده که کاملاً در مجرای خارجی گوش قرار می‌گیرد . پلاک‌های گوش کوچک و ارزان بوده و در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند. جنس این نوع پلاک‌ها معمولاً از پلاستیک ،‌ یا چوب‌پنبه‌ای است که موم در خلل و فرج آن نفوذ کرده است.

2-گوشی EAR  MUFF :

گوشی کاملاً گوش خارجی را می‌پوشاند. گوشی نسبت به پلاک گوش بزرگتر ،‌ سنگین تر و گرانتر می‌باشد. برای تشخیص میزان کری دائم یا کری شغلی از دستگاه ادیومتری استفاده می‌کنیم که میزان افت شنوایی را به ما نشان می‌دهد.

استراتژی‌های بهداشت حرفه‌ای :

ایجاد مرکز بهداشت کار در واحدهای کارگری بالای 500 نفر

ایجاد خانه بهداشت کارگری در واحدهای 499-50 نفر کارگر

ایجاد پست امداد کارگری در واحدهای کارگری بین 49-20 نفر کارگر

ادغام بهداشت حرفه ‌ای در نظام شبکه (بهداشتی و درمانی )

اجرای طرح ضربتی نظارت و پایش بر بهداشت محیط کار و کارگری کارگاههای زیر 20 نفر کارگر

اجرای طرح صنوف ((پیگیری در رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای از طریق رابطین بهداشتی))

آموزش خانوارها به رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای به کمک رابطین بهداشتی

پیشگیری و کنترل عوامل زیان آور محیط کار

توسعه و تشدید طرح بقا (بهداشتی نمودن کارگاههای قالیبافی)

طرح رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای در پایانه‌های مسافربری

طرح رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای در جایگاههای پمپ بنزین‌ها

هماهنگی با ادارات ذیربط (دادگستری ، جهاد ، اداره کار و تأمین اجتماعی ، تعریزات ، محیط زیست و … )

پروفایل ایمنی شیمیایی ( کنترل و نظارت بهداشتی بر سموم و مواد شیمیایی استان )