افسردگی فصلی یا پاییزی چیست ؟
«اختلال خلقی فصلی» یا disorder affective seasonal یک اصطلاح است که در اصل برای توصیف نوعی از افسردگی به کار می رفت که به طور منظم در وقت خاصی از سال( گفته می شد به دلیل افزایش فشار ناشی از کار) بروز می کرده است. در حال حاضر این اصطلاح برای نوع خاصی از افسردگی به کار می رود که در اثر کاهش نور آفتاب به هنگام نزدیک شدن فصل زمستان و کوتاه شدن طول روز بروز می کند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، افسردگی فصلی یا پاییزی نوعی افسردگی است که عمدتاً با آغاز برخی فصول سال بروز و از الگوهای فصلی تبعیت می کند. افراد مبتلا به این افسردگی علاقه شدید به مواد قندی و یا شکلات پیدا می کنند و نیز در ماههای زمستان نیاز شدید به خواب در آنها ایجاد می شود.
علت دقیق این اختلال کاملا مشخص نیست اما تاثیر عرض جغرافیایی بر SAD حاکی از این است که اختلال فوق بواسطه تغییرات قابلیت دسترس بودن نور خورشید ایجاد می شود. یک فرضیه این است که با کاهش نور خورشید ، ساعت بیولوژیکی که خلق و خو ، خواب و هورمون ها را تنظیم می کند ، در زمستان به نوعی عقب می ماند و کندتر می گذرد.
افسردگی فصلی در برخی از افراد حساس شایع است و شدت افسردگی آنها از حد خفیف و ملایم فراتر رفته و علائم آنها با آغاز پاییز و زمستان بیشتر می شود.
کوتاه شدن روز و کاهش اشعه خورشید و به دنبال آن کاهش تولید ملاتونین در ایجاد این نوع افسردگی نقش دارد و زمینه بروز افسردگی فصلی را خصوصاً در افرادی که آسیب پذیری بیولوژیک بیشتری دارند، ایجاد می کند.
احساس غم و اندوه، تمایل به گریه، احساس پوچی، عدم تصمیم گیری صحیح، کسالت و یکنواختی، کاهش انرژی و خود ملامت گری از جمله مهمترین علائم این بیماری است و گاهی در درجات شدیدتر فرد تصمیم به خودکشی می گیرد.
جهت ثبت نام در دوره آموزشی کنترل افسردگی و اظطراب بر روی تصویر فوق کلیک نمایید
این دوره به صورت غیر حضوری برگزار می گردد و محتوای آموزشی الکترونیکی در قالب CD یا DVD ارسال می شود به آدرستان
پس از پایان دوره گواهی آموزشی رایگان و معتبر با قابلیت ترجمه رسمی دریافت می نمایید
مشاوره رایگان : ۰۲۱۲۸۴۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۲۲۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۳۳۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۸۸۲۸۴ و ۰۹۳۳۰۰۹۹۲۸۴
علائم افسردگی فصلی زمستانی:
– خستگی
– افزایش نیاز به خواب
– کمبود انرژِی
– افزایش وزن
– افزایش اشتها
– مشکل در تمرکز
– میل زیاد به تنهایی
درمان افسردگی فصلی:
محققان دریافته اند که فتوتراپی(نور درمانی) می تواند از ترشح بیش از حد ملاتونین در بدن جلوگیری کند. اغلب افراد به این درمان پاسخ می دهند.
این شیوه ی درمان شامل نور سفید فلوروسنت است که بر صفحه فلزی انعکاس داده می شود و شخص در مقابل این نور، با چشمان باز بدون نگاه مستقیم به نور قرار می گیرد.از این شیوه درمانی به مدت نیم الی دو ساعت در روز استفاده می کنند.
البته در موارد خفیف بیماری، قدم زدن در نور آفتاب به تنهایی می تواند شخص را در بهبود بیماری کمک کند. طی یک بررسی دریافته اند کهیک ساعت قدم زدن در نور آفتاب به اندازه دو ساعت قرار گرفتن در مقابل نور سفید فلوروسنت می تواند در بهبود بیماری موثر باشد.
روش درمان بیماری چیست؟
تحقیقات اخیر نشان می دهند که پرتو درمانی تا حد زیادی می تواند در درمان بیماری مؤثر واقع شود. گاهی اوقات داروهای ضد افسردگی نیز- هم در کنار پرتو درمانی و هم به تنهایی- مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین گذراندن روز، در زیر نور خورشید نیز می تواند به بهبود بیمار کمک کند. باید سعی شود که به طور کلی میزان قرار گرفتن بیمار در معرض نور خورشید چه در خانه و چه در محل کار افزایش پیدا کند.
پرتو درمانی چیست؟ و آیا روش مطمئنی محسوب می شود؟
به پرتو درمانی، گاهی نور درمانی، نیز اطلاق می شود. درمان از طریق یک قطعه که شامل لامپهای فلورانس بوده و دارای یک روکش پلاستیکی می باشد ( = تا امواج فرابنفش را خنثی نماید) صورت می پذیرد. شدت نور باید حداقل ۱۰۰۰۰ (Lux) باشد. حتماً لازم نیست که بیمار به طور مستقیم به نور خیره شود، بلکه باید کارهای روزمره خود، مانند غذا خوردن و یا مطالعه کردن را در فاصله ۱ تا ۲ متر از آن انجام دهد. این روش کاملا مطمئن بوده و در اکثر موارد نتیجه بخش می باشد.
تاثیرات جانبی محدود پرتو درمانی
وارد شدن فشار به چشم ها
سر درد
زودرنجی و بدخلقی
خستگی
بی خوابی
چه موقع روز و برای چه مدت باید مورد پرتو درمانی قرار بگیرم؟
پژوهش های اخیر نشان می دهند که پرتو درمانی در ساعات اولیه روز تاثیر بیشتری نسبت به پرتو درمانی در بعد از ظهر دارد. بهرمندی از این روش، آن هم در ساعات پایانی روز موجب بروز بی خوابی در فرد می شود. بیشتر متخصصان ترجیح می دهند که بیماران خود را صبح ها، به مدت ۳۰ دقیقه در معرض پرتو Lux 1000 قرار دهند. در حدود ۲ تا ۴ روز پیشرفت های چشمگیری در بیماران رخ می دهد و در حدود ۲ تا ۴ هفته بیماران به کلی بهبود پیدا می کنند. در صورت متوقف ساختن پرتو درمانی، علائم بیماری به سرعت از نو خود را نشان می دهند به همین دلیل این نوع روش درمان باید در سرتاسر فصل کم نور ادامه پیدا کند.
هر چند تخت های سولاریوم نیز نور کافی تولید می کنند، اما هیچ گاه نباید از آنها به عنوان نوعی درمان برای این بیماری استفاده کرد، چراکه میزان اشعه های فرا بنفشی که تولید می کنند، بسیار زیاد بوده و موجب آسیب رساندن به پوست و چشم ها میشوند.
اگر فتوتراپی موثر واقع نشود (که البته درصد کمی را شامل می شود)، می توان از داروهای ضد افسردگی در درمان بیماری کمک گرفت. البته عوارض ناشی از مصرف داروهای ضد افسردگی را نباید فراموش کرد.
افرادی که افسردگی پاییزی آنها در حد خفیف است، می توانند با استفاده از نوردرمانی و پرداختن به کارهای لذت بخش و همچنین ورزش کردن علائم بیماری خود را کنترل کنند. البته قرار گرفتن در معرض نورآفتاب می تواند علائم این بیماری را تا حدودی کاهش دهد.
اشخاصی که در مرحله شدید و متوسط هستند و دائما به خودکشی فکر می کنند به نوردرمانی جواب نمی دهند و باید تحت درمان دارویی قرار گیرند.
فراموش نکنید که اگر به درمان افسردگی بی توجهی شود، زندگی فردی و اجتماعی فرد تحت تاثیر قرار می گیرد.
افراد افسرده نمی توانند از استعدادها و حداکثر توان خود استفاده کنند و روابط شغلی و عاطفی آنها تحت تاثیر قرار می گیرد به گونه ای که بسیار زودرنج و عصبی می شوند.
از هر پنج نفر افسرده چهار نفر خانم هستند. مسائل ژنتیکی، ویژگی های هورمونی، نوع روابط عاطفی، شیردهی، زایمان و غیره از جمله مواردی است که میزان افسردگی در زنان را افزایش می دهد.
اگر گمان می کنید علائم افسردگی فصلی رادارید ، با پزشک خود در این مورد مشورت کنید تا تحت آزمایشات و ارزیابی های لازم قرار گیرید. پزشک شما باید مطمئن شود که این علائم علت دیگری مانند نوع دیگری افسردگی یا بیماری عمده بالینی ندارند. انواع دیگر افسردگی ممکن است منجر به این شوند که فرد به خود آسیب رسانده یا حتی خود کشی کند.
در صورتی که تشخیص ابتلا به افسردگی فصلی در مورد شما داده شده توجه به این موارد می تواند به شما در جلوگیری از بازگشت علائم آن کمک کند.
برای کاهش خطر بروز این اختلال، می‌توانید اقداماتی را انجام دهید.
– حتی‌المقدور در روزهای زمستان حتی در روزهای ابری از منزل خارج شده و روزی یک ساعت چشمهایتان را در معرض نور طبیعی قرار دهید.
– اگر در خانه هستید پرده‌ها را کنار بزنید تا نور طبیعی روز وارد منزل شود. حداقل هفته ای سه بار و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
– رژیم غذایی مناسبی داشته باشید که از مقادیر کافی ویتامین ها و مواد معدنی برخوردار باشد. این کار به حفظ انرژی بیشتر در بدن شما کمک می‌کند.
– حداقل هفته‌ای سه نوبت و هر نوبت ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
– طی ماههای زمستان حتما با یک متخصص، مشاوره داشته باشید.
– خود را از فعالیت‌های اجتماعی دور نکنید چرا که حضور در اجتماع در مقابله با افسردگی فصلی نقش موثری دارد.
– سعی کنید نگاه مثبت به موهبات این فصل بی نظیر داشته باشید و زمانی را به لذت بردن از زیبایی‌های آن اختصاص دهید.
