نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي نخستين نيرو از نيروهاي مسلح كشور بود كه در دفاع مقدس توانست به اهداف نهايي جنگ دريايي كه همان درهم كوبيدن ماشين جنگي دشمن، بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي خودي است، دست يابد.
براي ثبت و باقي ماندن افتخارات دفاع مقدس در افكار عمومي جامعه، بايد فعّاليت مضاعفي انجام شود. تصوّر تاريخي در هر كشوري، حائز اهميت است زيرا فقدان حافظه تاريخي، عدم وجود را اثبات ميكند و تصوّر تاريخي هر كشور، در صورتي احيا ميشود كه آن ملّت، تصوّري روشن از تاريخ گذشته خود داشته باشد.
مقام معظم فرماندهي كل قوا در تاريخ 29 شهريور 1372در بخشي از بيانات خود چنين فرمودند «هيچ صحنهاي مثل صحنه جنگ، براي گزارش خصوصيات يك ملّت و همه چيزهايي كه در گزاره تاريخي مورد نظر هست، بهتر نيست، شما هر هدفي در گزارش تاريخي داريد، آن هدف را در گزارش ميدان جنگ بهتر ميتوانيد به دست بياوريد».
ويل دورانت مورخ معاصر در كتاب تاريخ تمدن خود درباره تاريخ و جنگ به دو نكته جالب اشاره ميكند، وي اعتقاد دارد تاريخ سكهاي است با دو رويِ همسان، كه يك رويِ آن، وقايعي هستند كه اتفاق افتادهاند و رويِ ديگر سكه، وقايعي هستند كه مورّخ آنها را ثبت كرده است.
هر ايراني و به ويژه فرماندهان آتي آجا كه اكنون در كِسوت دانشجويي در اين محل مقدس (دافوس) قرار دارند بايد بدانند كه اسلاف و پيشكسوتهاي آنان تحت چه شرايطي و با چه جانفشانيهايي موفق شدند نسبت به دفع هجوم دشمن بعثي در 8 سال دفاع مقدس عزيزترين گوهر وجود خود را فدا كنند.
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران كه مسئوليت حفاظت از منافع كشور و تأمين امنيت خطوط مواصلاتي دريايي خودي و مسدود كردن خطوط مواصلاتي و معابر وصولي دريايي دشمن را به عهده دارد به حول و قوّه الهي و بهكارگيري قابليتهاي تخصصي كاركنان متعهد و انقلابي، با نهايت ايثار و فداكاري و با سرفرازي تمام در طول جنگ تحميلي اين وظايف را به انجام رسانده است.
نيروي دريايي با توجه به علني شدن نيّت شوم دشمن و قبل از آغاز تهاجم وحشيانه ارتش بعث عراق با يك اقدام هوشمندانه و به موقع، يگانهاي عمده ناو تيپ هشتم كه در بندر خرمشهر مستقر بودند و ميرفت كه با آغاز تهاجم دشمن در آبراه اَروَندرود محبوس شوند را به خارج از اروندرود انتقال داده و با به كارگيري آنها در عرصههاي مختلف عملياتي، برگهاي زريني را به تاريخ دفاع مقدس بيفزايد.
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي پس از آغاز تهاجم سراسري دشمن، ضمن صدور نخستين اعلاميه بينالمللي دريايي مبني بر اعلام ضوابط و محدوديتهاي تردد در خطوط كشتيراني به منظور اِعمال محاصره دريايي كشور متجاوز، جهت حضور مستقيم در صحنه و اِعمال كنترل و فرماندهي مؤثر، يك قرارگاه مقدم دريايي تحت عنوان نيروي رزمي 421 را در بندر بوشهر تشكيل و كليه يگانهاي شناور، پروازي، تكاوران، تفنگداران و تيمهاي عمليات ويژه را تحت كنترل عملياتي اين قرارگاه قرار داد. اين نيروي رزمي در صحنههاي مختلف عملياتي به نحوي به كار گرفته شد كه تا هفتم آذر 1359 يعني شصت و هفتمين روز جنگ، ضمن انهدام بخش عظيمي از توان دريايي دشمن، سيادت دريايي جمهوري اسلامي ايران را در تمامي پهنه آبهاي نيلگون خليج هميشه فارس كسب و با قدرت تمام تا پايان جنگ تحميلي حفظ كند. بدين ترتيب ميتوان گفت نيروي دريايي نخستين نيرو از نيروهاي مسلح كشور بود كه توانست به اهداف نهايي جنگ دريايي كه همان درهم كوبيدن ماشين جنگي دشمن، كسب و حفظ سيادت دريايي كشور، بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي خودي است، دست يابد.
عمليات حماسي دفاع 34 روزه از خرمشهر در آغاز جنگ، تأمين پدافند سطحي و هوايي (ارتفاع پست) جزاير و سكوهاي نفتي كشور از آغاز تهديد تا پايان جنگ تحميلي، پدافند از جزيره آبادان و جلوگيري از تكميل محاصره آبادان و خرمشهر در عمليات كوي ذوالفقاريه، انجام عمليات پشتيباني عمومي جزيره آبادان با بهكارگيري يگانهاي هوا دريا و شناورهاي سبك نداجا در دوران محاصره زميني اين جزيره، سلسله عمليات اسكورت كاروانهاي تجاري، نفتكش و كشتيهاي با محموله ويژه، اجراي تاختهاي انهدامي عليه پايانههاي نفتي البكر و الاُميه در عملياتهاي اشكان و شهيد صفري، اجراي عمليات ظفرمند مرواريد در منطقه سكوي البكر كه نتيجه آن انهدام بخش عظيمي از توان رزمي دريايي دشمن و كسب سيادت دريايي جمهوري اسلامي ايران بود، اجراي پيوسته و مداوم عمليات گشت و مراقبت و كنترل آبراهها و معابر وصولي جهت بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي كشور، عمليات رهگيري و بازرسي كشتيهاي مشكوك جهت بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و اطمينان از كامل بودن محاصره دريايي آن كشور، پدافند از جزاير سهگانه تنب بزرگ، كوچك و بوموسي در منطقه مياني خليج فارس، عمليات نفوذي تيم عمليات ويژه تكاوران دريايي به عمق مناطق دشمن و انهدام سكوي موشكي و دكلهاي راداري سامانه موشكهاي كرم ابريشم دشمن در منطقة رأسالبيشه، اجراي عملياتهاي شناسايي و ايذايي در سواحل غربي اروندرود توسط تيمهاي عمليات ويژه تكاوران دريايي، اجراي سلسله عمليات تجسس و نجات در دريا، عملياتهاي مينريزي آفندي در آبراه خور عبدالله، اجراي تاختهاي انهدامي عليه بويههاي دهانه خورعبدالله توسط تيمهاي عمليات ويژه تكاوران دريايي، رويارويي مستقيم با نيروهاي متجاوز آمريكا در راستاي پدافند از سكوهاي نفتي نصر و سلمان و دفاع از حاكميّت جمهوري اسلامي ايران در دريا (29 فروردين 1367)، تشكيل گروه رزمي تكاوران دريايي و جلوگيري از پيشروي دشمن با ايجاد مواضع پدافندي در محور آبادان – ماهشهر، انجام عمليات تاخت انهدامي تيم گروهاني تكاوران دريايي عليه مواضع توپخانه دشمن در روزهاي آغاز جنگ تحميلي در محور شوش – كرخه به منظور خارج كردن پايگاه هوايي دزفول از برد آتش توپخانه دشمن، اجراي پدافند از جزيره آبادان و تأمين جناح چپ نيروهاي عملكننده در عمليات ظفرمند ثامنالائمه (شكست حصرآبادان)، شركت مؤثر در تأمين سرپل اوليه غرب كارون و كرخهكور در عمليات بيتالمقدس و اجراي مأموريت آفندي در محور آبادان – خرمشهر و آزادسازي و پاكسازي بخش شرقي مناطق اشغالي خرمشهر، شركت مؤثر در عمليات خيبر و بدر با بهكارگيري اسكادرانهاي بالگرد و هواناو و شناورهاي هجومي در مناطق هورالهويزه، هورالعظيم و جزاير مجنون و شركت مؤثر در عمليات «والفجر 8» و تصرف بندر فاو تعدادي از عمليات متهوّرانه اين نيرو در طول هشتسال دفاع مقدس است.