دید کلی زمین شناسی اقتصادی شاخه‌ای از علم زمین شناسی است که پیرامون شرایط تشکیل مواد معدنی ، مورفولوژی و ریخت شناسی آنها ، بافت و ساخت آنها ، عوامل کنترل کننده پراکندگی مواد معدنی ، توجیه فنی و اقتصادی آنها و بلاخره تقسیم بندی ژنتیکی مواد معدنی بحث می‌کند. در رسیدن به اهداف فوق ، روشهای مختلف تجزیه مواد معدنی ، روشهای ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی و فرآوری مواد انجام می‌گیرد. همچنین در انجام پروژه‌های مختلف اکتشافی باید به مسائل زیست محیطی نیز دقت لازم را مبذول داشت. مواد معدنی ، زیربنای اقتصاد و صنعت هر جامعه را تشکیل می‌دهند. بشر از همان آغاز آفرینش خود و در طول تاریخ ، بر حسب نیازمندیها و شناخت ، از مواد معدنی استفاده کرده است. اکنون نیز انسان ، از تمامی مواد معدنی به حالتها و شیوه‌های گوناگون ، بهره‌برداری می‌نماید. به عبارت دیگر ، همین مواد معدنی هستند که پاپه و اساس تمدن را تشکیل می‌دهند. زمین شناسی اقتصادی ، پایه و شالوده اکتشافات معدنی و کاربرد مواد حاصل از آن را تشکیل می‌دهد. تاریخچه از آغاز آفرینش ، انسان همواره از مواد پوسته زمین در جهت رفع نیازمندی‌های زندگی و دسترسی به رفاه بیشتر استفاده کرده است. سنگها و کانیهای غیر فلزی اولین موادی هستند که انسان اولیه آنها را به کار برده است. آثار بدست آمده از کاوشهای باستان شناسی حاکی از آن است که انسانهای اولیه از فلینت ، چرت و دیگر سنگهای سخت برای ساختن اسلحه و کندن غارها استفاده نموده‌اند و همچنین خاک رس و سنگ را برای ساختن ظروف گلی و اهرام شگفت انگیز مورد استفاده قرار داده‌اند. ظهور انسان و اشیای دست ساز بشری در عصر پارینه سنگی (Paleolithic old stone age) در 750 هزار سال پیش از میلاد آغاز گشته است. بر اساس مطالعات باستان شناسی ، طلا Au نخستین فلزی بوده که بشر به صورت خالص از رودخانه‌ها جمع آوری نموده و مس نیز نخستین فلزی است که انسان قادر به ذوب آن شده است. در مورد تاریخ استفاده از مس نظرات ضد و نقیضی دیده می‌شود. گروهی استفاده از آن را در حدود 20 هزار سال پیش از میلاد ، و عده‌ای تاریخ استفاده آن را به حدود 12 هزار سال پیش از میلاد و به کشور مصر نسبت می‌دهند. سیر تحولی و رشد بر طبق نوشته‌های هرودت ، یونانیان در سالهای 420 تا 384 قبل از میلاد از رگه‌های کوارتزی برای کشف ذخایر طلا استفاده نموده‌اند. ابو علی سینا ، فیلسوف و دانشمند ایرانی ( 1037 ـ 980 میلادی ) اولین کسی به شمار می‌رود که مواد معدنی را تقسیم نموده است. این رده بندی شامل سنگها ، فلزات ، سولفورها ، نمکها و ترکیبات دیگر می‌باشد. اولین نظریه در مورد منشأ مواد معدنی توسط جورج اگزیکولا در سال 1556 ارائه شد. این دانشمند به کمک مطالعات دقیق انجام شده روی ناحیه معدنی ارزبرگ آلمان ، چگونگی تشکیل این ذخیره را به طور سیستماتیک بیان نمود. در قرن هیجدهم مجددا پژوهشهایی در زمینه چگونگی تشکیل مواد معدنی به خصوص در منطقه ارزبرگ آلمان توسط دلیاس ( 1770 ) ، هنگل (1725) ، زیرمن ( 1746) انجام شد. در اواخر قرن هیجدهم ، ورنر از آلمان و جیمز هاتن از اسکاتلند ، دو نظریه متفاوت در مورد منشا مواد معدنی ارائه دادند و بحثهای زیادی در این باره آغاز گردید. ورنر در سال 1775 نظریه نپتونیست را ارائه نمود. بر طبق این نظریه سنگهای رسوبی و سنگهای آذرین و حتی رگه‌ها از طریق ته‌نشینی در اقیانوس به وجود آمده‌اند. هاتن نیز در سال 1778 نظریه پلوتونیست را پیشنهاد کرد. وی ضمن رد کردن نظریه ورنر ، معتقد بود که سنگهای آذرین و مواد معدنی مذاب از اعماق زمین منشا گرفته‌اند. در اواخر قرن نوزدهم ، دانشمندان آمریکایی و اروپایی در مورد نحوه تشکیل مواد معدنی نظریه‌های مختلف دیگری ارائه داده‌اند. مطالعه و پژوهشهایی که تا کنون در زمینه منشا و چگونگی تکشیل کانیها توسط دانشمندان انجام شده موجب ارائه تئوریهای جدید شده که اکتشاف مواد معدنی را در تمامی مراحل کم هزینه‌تر ، آسانتر و با موفقیت آمیزتر نموده است. برخی ساکنان اولیه ایرانیان را نخستین ذوب کنندگان و استفاده کنندگان از فلز مس تصور می‌کنند و تاریخ آن را به حدود 9 هزار سال پیش از میلاد می‌دانند. با این حال ، به نظر بسیاری از باستان شناسان استخراج و ذوب مس توسط ساکنان اولیه ایران و در محلی به نام تل ابلیس صورت گرفته است. بر اساس شواهد باستان شناسی و معدن کاری قدیمی ، مرکز ، شرق و شمال ایران دارای کهن‌ترین پیشینه فلزگری می‌باشند. اواخر هزاره هفتم در ایران را مرحله گذر از عصر نو سنگی به عصر فلزات می‌دانند، در حالی که عصر نو سنگی در اروپا تا هزاره چهارم ادامه داشته است. رده بندی کانسارها امروزه سه رده بندی برای کانسارها مودر استفاده قرار می‌گیرد که ممکن است با توجه به شرایط خاص یک کانسار ، یکی بر دیگری ترجیح داده شود. این رده بندیها بصورت زیر می‌باشد:     رده بندی نیگلی کانسارها ( 1929 ):         کانسارهای نفوذی کانسارهای آتشفشانی     رده بندی کانسارها توسط اشتایدرون: کانسارهای نفوذی و ماگمایی کانسارهای پنوماتولیتی کانسارهای گرمابی کانسارهای حاصل از گازها و بخارات درونی که به مناطق سطحی راه می‌یابند.     رده بندی کانسارها توسط لیندگرن: تجمع کانیها در اثر انجام واکنشهای شیمیایی تغییرات و تجمع مکانیکی مواد معدنی کاربرد مواد معدنی مواد معدنی به حالتهای مختلف به مصرف می‌رسند که مهمترین آنها عبارتند از: بصورت عنصر بصورت کانی بصورت بلور بصورت سنگ

مهندسي صنايع ، شامل کاربرد روش‌هاي تجزيه و تحليل اصول فيزيکي براي تبديل موادخام و ساير منابع به فرمي است که رضايت و احتياجات آدمي را تامين کند. با پيشرفت علم و تکنولوژي و تعامل اين دو با هم، تخصص‌ها و گرايش‌هاي مختلفي بوجود آمده‌است. در اين ارتباط مهندسي صنايع رشته نسبتاً جديدي است که ضمن برخورداري از مفهوم کلي مهندسي، حوزه‌هاي کاري فراتري را در مقايسه با ساير رشته‌ها مورد توجه قرار مي‌دهد. مهندسي صنايع چيست؟ مهندسي صنايع عبارت از کاربرد اصول و تکنيک‌هايي به منظور بهبود، طراحي و نصب سيستم‌هايي شامل انسان، مواد، اطلاعات، انرژي و تجهيزات براي فراهم آوردن امکان توليد کالاها و ارائه خدمات به شکل کارا و مطلوب است. براي بررسي، ارزيابي و کاربرد اين سيستم‌ها، دانش و مهارت‌هاي علوم رياضي، علوم فيزيکي و علوم اجتماعي به همراه فنون و تکنيک‌هاي طراحي مهندسي مورد نياز است. فعاليت‌هاي مهندسي صنايع همانند پلي است که ارتباط بين اهداف مديريت و عملکرد عملياتي سازمان را ايجاد مي‌نمايد. مهندسان صنايع بيشتر درگير افزايش بهره‌وري در مديريت منابع انساني، روش‌ها و تکنولوژي هستند و حال آنکه ساير رشته‌هاي مهندسي بيشتر درگير ماهيت فني فرايندها و فراورده‌ها هستند. در واقع مهندسي صنايع تنها رشته مهندسي است که عامل انسان يکي از مولفه‌هاي اصلي سيستم‌هاي مورد مطالعه آن را تشکيل مي‌دهد. در نتيجه مهندسان صنايع در تيم‌هاي ميان رشته‌اي براي امور برنامه‌ريزي، نصب و کنترل و بهبود فعاليت‌هاي موسسات به خدمت گرفته مي‌شوند. اين فعاليت‌ها ممکن است فعاليت‌هاي توليد، نوآوري در محصولات، ارائه خدمات، حمل و نقل و جريان اطلاعات سازماني را شامل شود. با توجه به مطالب فوق، مهندسان صنايع بستر لازم براي تعامل تخصص‌هاي مختلف و کار گروهي را به بهترين وجه ايجاد نموده و در نتيجه امور طرح، برنامه‌ريزي، اجرا و نظارت بر عملکرد نظام‌هاي توليدي خدماتي به شکل منسجم‌تر انجام مي‌شود و در نهايت انسجام امور به بهبود مستمر در جهت سهولت کارها، راحتي کارکنان، کاهش هزينه‌ها، ارتقا کيفيت و جلب رضايت مشتريان منجر مي‌شود. * گرايش‌ها و ابعاد مختلف اين رشته در کارشناسي ارشد امروزه توانمنديها و خدمات مهندسي صنايع نقش و اهميت مهندسي صنايع را به وضوح بيان مي‌کند. حيات اقتصادي سازمانها و موسسات توليدي و خدمات در بازار رقابتي شديد جهاني به استفاده بهينه از منابع در دسترس وابسته است. عموماً منابع در دسترس شامل مواد، منابع انساني، ماشين آلات (شامل تجهيزات، لوازم جانبي، امکانات مورد نياز شامل فضا و انرژي و …)، منابع اطلاعاتي و منابع مالي طبقه‌بندي مي شوند. ايجاد و نگهداري منابع ياد شده هزينه‌هايي را براي سازمان به دنبال دارد. هزينه تمام شده واحد محصول هر موسسه متأثر از نحوه به کارگيري اين منابع است. هر شرکت توليدي يا خدماتي که بتواند هزينه‌هاي خود را به حداقل ممکن برساند و به بياني ديگر توانايي استفاده بهينه از منابع را در تمام ارکان سازماني خود ايجاد نمايد يا حاشيه سود بيشتري به دست خواهد آورد و يا قادر خواهد بود که قيمتهاي فروش خود را با حفظ حاشيه سود قبلي، کاهش دهد. اين بدان معني است که قدرت رقابتي موسسه مذکور در بازار افزايش مي‌يابد. با توجه به تحولات اقتصاد جهاني قدرت رقابتي شرط اساسي موفقيت در کسب و کار نوين محسوب مي‌شود. در کنار اين مسائل، توجه به نوآوريها و ارتقا کيفي محصولات و خدمات که از طريق تلاش براي يافتن طرحهاي بهبود يافته و همچنين تحول در فرآيند کسب و کار نيز بقا و رشد موسسات را در پي خواهد داشت. با توجه به مراتب فوق اگر ضرورتها و نيازمنديهاي رسيدن به امور مذکور را با تکنيکهاي مهندسي صنايع تطبيق دهيم مشاهده مي‌شود که مهندسي صنايع ابزار لازم براي حصول اهداف سازماني را به طور فراگير و سيستماتيک فراهم ميآورد و اين نشانگر نقش و اهميت بالاي مهندسي صنايع به عنوان موتور محرک حرکت سازمانهاي امروزي است. * زمينه‌هاي اشتغال رشته مهندسي صنايع به اين دليل که زمينه‌هاي گوناگون فعاليت‌هاي توليدي و خدماتي را با ديد کلي نگر مورد توجه قرار مي‌دهد در افزايش بهره وري و بهبود فرآيندها نقش موثري را مي‌تواند ايفا کند. با گذشت زمان صاحبان صنايع و سياستگذاران امور اقتصادي به اين نکته پي برده اند و همين امر باعث افزايش توجه به مهندسي صنايع به عنوان ابزاري در جهت انجام بهتر کارها گشته است. از آنجا که ايران جزو کشورهاي در حال توسعه است از سويي با افزايش مصرف داخلي نياز به توسعه ابزارهاي توليد و يا بهبود روشهاي توليد و افزايش بهره‌وري به منظور استفاده مناسب‌تر از منابع توليد به شدت احساس مي‌شود و از سوي ديگر کشور وارد عرصه‌هايي از خدمات مي‌گردد که تاکنون تجربه آن را نداشته است. (به عنوان مثال مي‌‌توان به تجارت الکترونيک، بانکداري الکترونيکي و… اشاره کرد) در هر دو زمينه مهندسي صنايع و سيستم نقش موثري ايفا مي‌کنند و بنابراين نياز کشور به اين رشته هم اکنون بسيار زياد بوده و در آينده نيز همچنان ادامه و افزايش خواهد داشت. از لحاظ زمينه کلي کار صرف نظر از برخي کارهاي ويژه تفاوت چشمگيري ميان مهندسين صنايع و سيستم در بازار داخلي کشور وجود ندارد. از آنجا که وظيفه اصلي مهندسين صنايع بهبود روشها و افزايش بهره‌وري جهت استفاده بهتر از منابع و نيز مدرن کردن و اتوماسيون فرايندهاي توليد و طراحي فرايندهاي خدماتي و به نحوي کارا است و با توجه به وضعيت کنوني صنايع و ارگانهاي خدماتي کشور زمينه‌هاي خدمت زيادي براي دانش آموختگان اين رشته مهيا است زمينه‌هاي فعاليت در مهندسي صنايع با پيشرفت و تحول سريع علوم و فنون و پيچيدگيهاي روز افزودن آن، بالطبع نظامهاي توليدي و خدماتي نيز گسترش يافته‌اند که در اين ميان اداره صحيح و مناسب اين گونه واحدها مستلزم بکارگيري تکنيکهاي علمي و پيشرفته جهت پيش بيني مدلسازي، برنامه‌ريزي، تأمين و تدارک، اجرا و نظارت و ارزيابي نتايج حاصله در راستاي وظايف مديريتي است. همانطور که مي‌دانيم فعاليت هر نظام اعم از توليدي يا خدماتي با اتکا بر فناوري خاص آن امکان تداوم و استمرار دارد و صرفنظر از ماهيت فني و صنعتي امر، فناوري داراي چهار جز اصلي شامل تجهيزات، امکانات توليدي و خدماتي، مديريت و سازمان، نيروي انساني و دانش فني است. از آنجا که رشته‌هاي مهندسي مرسوم نظير مهندسي مکانيک، برق، ساختمان و … بيشتر به ابعاد فني صنعت يعني موارد۱ و ۴ توجه دارند در فرايند کسب و کار رقابتي به تنهايي پاسخگوي مسائل پيچيده خدمات مهندسي و مديريتي مدرن امروزي که بصورت سيستماتيک تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و باورهاي انساني را در چرخه حيات سيستمهاي مورد توجه خود لحاظ نمينمايند، نيستند. لذا براي رفع چنين کمبودهايي در قرن حاضر به ويژه طي چند دهه اخير، رشته جديدي تحت عنوان مهندسي صنايع با بهره‌گيري از علوم رياضي، فيزيکي، اجتماعي، اقتصادي و تکنيکها و فنون مهندسي بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شايد مناسب بود اين رشته با عنوان مهندسي مديريت معرفي مي‌شد، چرا که کاربردهاي آن محدود به صنعت نيست و هر موسسه انتفاعي و غير انتفاعي با جنبه صنعتي يا خدماتي ميتواند از فنون و تکنيکهاي مهندسي صنايع بهره گيرد. مبحث صرف منابع و حصول حداکثر نتيجه از منابع مصروفي چيزي نيست که منحصر به صنعت يا بنگاه خاصي باشد و امروزه با توجه به کمبود ارتقاع سطح بهرهوري امري ضروري و حياتي محسوب مي‌شود که نشانگر بستر گسترده براي فعاليتهاي مهندسي صنايع نفتي مي‌شود . مهندسي صنايع در حرفه‌ها و مشاغلي همچون، بانکداري، خدمات مشاوره‌اي، صنعت بيمه، شرکتهاي هواپيمايي، کشتيراني، بيمارستانها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهري، استاديومهاي ورزشي و يا هر مکان ديگري که نياز به برنامه‌ريزي، هدايت، مديريت و ارتقا بهره‌وري است، کاربرد دارد. برخي از زمينه هاي کاري مشخص مهندسي صنايع در بازار کسب و کار عبارتند از: برنامه ريزي استراتژيک و عملياتي سازمان مديريت توليد مديريت مهندسي مديريت پروژه مهندسي لجستيک سيستمهاي توليدي مهندسي سيستمهاي کيفيت مهندسي سيستمهاي اطلاعاتي مهندسي مالي مهندسي ارزش مهندسي سيستمهاي بهره وري طراحي فرايندها و ساختارهاي سازماني ---------------------------------------------------------------- پیروز باشید

مهندسي سيستم‌ها يک مهندسي بين رشته‌اي است که تاکيدش بر توسعه و سازمان‌دهي سيستم‌هاي مصنوعي پيچيده است. سيستم، ترکيبي يکپارچه از افراد، محصولات و فرايندهاست که توانايي و قابليتي را جهت برآورده ساختن يک نياز يا هدف ذکر شده فراهم مي‌سازد. مهندسي سيستم‌هاي اقتصادي اجتماعي به آموزش و تحقيق در زمينه برنامه‌ريزي و طراحي سيستم‌هاي مختلف مورد نياز جامعه مي‌پردازد. مهندسي سيستم‌هايي نظير حمل‌و‌نقل، آب‌رساني، ارتباطات، توزيع کالاها، و انجام خدمات آموزشي و بهداشتي در اين زمينه قرار دارند. مهندسي سيستم‌هاي اقتصادي-اجتماعي به مطالعه، مدل‌سازي، و تحليل علمي اين‌گونه سيستم‌ها مي‌پردازد و با در نظر گرفتن ابعاد مختلف آن‌ها و همچنين با توجه به نيازها، اولويت‌ها، و امکانات جامعه سيستم بهينه را طراحي مي‌کند. * زمينه‌هاي اشتغال فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند به عنوان مهندس صنايع در واحدهاي توليدي، کيفي و خدماتي (خودرو سازي، شرکت‌هاي نفتي و …) و يا به عنوان سيستم آناليست در واحدهاي مالي، بانکي،‌ بيمه و وزارتخانه‌ها و … فعاليت کنند. از آنجايي که اين رشته بسيار گسترده است، هرکس بنابر علاقه خود به سمت خاصي حرکت مي‌کند و بدين جهت شغل آينده‌ي فارغ‌التحصيلان بيشتر به جهت‌گيري خودشان باز مي‌گردد. به علاوه فارغ‌التحصيلان اين رشته امکان ادامه تحصيل در رشته‌هاي مختلف مهندسي صنايع، اقتصاد و مديريت و حتي در مواردي علوم کامپيوتر و علوم رياضي را نيز دارند. زمينه‌هاي فعاليت در مهندسي صنايع با پيشرفت و تحول سريع علوم و فنون و پيچيدگيهاي روز افزودن آن، بالطبع نظامهاي توليدي و خدماتي نيز گسترش يافته‌اند که در اين ميان اداره صحيح و مناسب اين گونه واحدها مستلزم بکارگيري تکنيکهاي علمي و پيشرفته جهت پيش بيني مدلسازي، برنامه‌ريزي، تأمين و تدارک، اجرا و نظارت و ارزيابي نتايج حاصله در راستاي وظايف مديريتي است. همانطور که مي‌دانيم فعاليت هر نظام اعم از توليدي يا خدماتي با اتکا بر فناوري خاص آن امکان تداوم و استمرار دارد و صرفنظر از ماهيت فني و صنعتي امر، فناوري داراي چهار جز اصلي شامل تجهيزات، امکانات توليدي و خدماتي، مديريت و سازمان، نيروي انساني و دانش فني است. از آنجا که رشته‌هاي مهندسي مرسوم نظير مهندسي مکانيک، برق، ساختمان و … بيشتر به ابعاد فني صنعت يعني موارد۱ و ۴ توجه دارند در فرايند کسب و کار رقابتي به تنهايي پاسخگوي مسائل پيچيده خدمات مهندسي و مديريتي مدرن امروزي که بصورت سيستماتيک تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و باورهاي انساني را در چرخه حيات سيستمهاي مورد توجه خود لحاظ نمينمايند، نيستند. لذا براي رفع چنين کمبودهايي در قرن حاضر به ويژه طي چند دهه اخير، رشته جديدي تحت عنوان مهندسي صنايع با بهره‌گيري از علوم رياضي، فيزيکي، اجتماعي، اقتصادي و تکنيکها و فنون مهندسي بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شايد مناسب بود اين رشته با عنوان مهندسي مديريت معرفي مي‌شد، چرا که کاربردهاي آن محدود به صنعت نيست و هر موسسه انتفاعي و غير انتفاعي با جنبه صنعتي يا خدماتي ميتواند از فنون و تکنيکهاي مهندسي صنايع بهره گيرد. مبحث صرف منابع و حصول حداکثر نتيجه از منابع مصروفي چيزي نيست که منحصر به صنعت يا بنگاه خاصي باشد و امروزه با توجه به کمبود ارتقاع سطح بهرهوري امري ضروري و حياتي محسوب مي‌شود که نشانگر بستر گسترده براي فعاليتهاي مهندسي صنايع نفتي مي‌شود . مهندسي صنايع در حرفه‌ها و مشاغلي همچون، بانکداري، خدمات مشاوره‌اي، صنعت بيمه، شرکتهاي هواپيمايي، کشتيراني، بيمارستانها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهري، استاديومهاي ورزشي و يا هر مکان ديگري که نياز به برنامه‌ريزي، هدايت، مديريت و ارتقا بهره‌وري است، کاربرد دارد. برخي از زمينه هاي کاري مشخص مهندسي صنايع در بازار کسب و کار عبارتند از: برنامه ريزي استراتژيک و عملياتي سازمان مديريت توليد مديريت مهندسي مديريت پروژه مهندسي لجستيک سيستمهاي توليدي مهندسي سيستمهاي کيفيت مهندسي سيستمهاي اطلاعاتي مهندسي مالي مهندسي ارزش مهندسي سيستمهاي بهره وري طراحي فرايندها و ساختارهاي سازماني ------------------------------------------------------------------------------------- پیروز باشید