اهمیت آشنایی با مهارتهای ICDL بر کسی پوشیده نیست و امروزه یکی از شاخص های رشد و توسعه یافتگی کشورها استفاده از شیوه های نوین و موثر فناوری اطلاعات برای تمام اقشار جامعه است و به عنوان اصلی اساسی در زندگی اجتماعی و حرفه ای به شمار می رود. و توانایی دسترسی و استفاده از اطلاعات به هر شکل و در هر قالب(اعم از چاپی و الکترونیک) نیازمند سواد فناوری اطلاعات است.
در عصر حاضر فناوری اطلاعات ابزار ارتباط با جهان است، جهانی که کامپوتر عنصر اصلی و اولیه همه فعالیت ها و عامل راهبردی برای رقابت در زمینه های مختلف علمی، اقتصادی، فرهنگی و… است. در این راستا توجه جدی به آموزش با استفاده از اطلاعات در چارچوب کسب مهارت های لازم نظیر گواهینامه بین المللی کار با کامپیوتر ICDL که یکی از مهارتهای سواد اطلاعاتی، پیشرفت سریع فناوری ، به ویژه اطلاعات و ارتباطات، روز به روز چشم اندازها و افق های روشن تری را به منظور پیشرفت علمی و فنی و حل مشکلات بشر ارائه کند. گواه این امر پذیرش و اجرای دورهICDL در بیش از 140 کشور جهان است. در ایران نیز دولت با برنامه مختلف تلاش همه جانبه ای به منظور بسترسازی توسعه و آموزش این مهارت ها انجام می دهد که نمونه آن می توان به مرکز آموزش مجازی ایرانیان اشاره نمود.
گواهینامه ICDL
گواهینامه کاربری کامپیوتر در اروپاECDL که در سطح بین المللیICDLنامیده می شود تضمین می کند که دارنده آن دانش مفاهیم پایه فناوری اطلاعات را دارد و دارای صلاحیت و توانایی استفاده از کامپیوتر شخصی و کاربردهای عمومی کامپیوتر می باشد. به بیان دیگر این گواهینامه نشان می دهد که دارنده آن یک امتحان تئوری که دانش وی در مفاهیم پایه فناوری اطلاعات ارزیابی می کند و امتحان عملی که شایستگی فرد در استفاده از کامپیوتر شخصی و عمومی ارزیابی می کند و با موفقیت گذرانده است.
همچنین برای موسسات دولتی و شرکت ها به عنوان مدرکی معتبر جهت تشخیص صلاحیت و مهارت کامپیوتر و کاربرد آن جهت استخدام متقاضی محسوب می شود که در این پروژه مختصرا به اهمیت و آشنایی با آنها پرداخته می شود.
مهارت های ICDL
مهارت اول: مفاهیم پایه فناوری اطلاعات
در این مهارت داوطلب لازم است که ساختمان فیزیکی کامپیوتر را بشناسد و مفاهیم پایه فناوری اطلاعات از جمله: ذخیره کردن داده ها، حافظه، کاربردهای نرم افزاری مبتنی بر کامپیوتر در جامعه،کاربردشبکه های اطلاعاتی در پردازش وتوزیع اطلاعاتی را بداند. دوطلب باید با نحوه استفاده یا چرا و چگونگی سیستم های مبتنی بر فناوری اطلاعات در هر سازمان و شرکت را بداند و بتواند به نحو احسن از آنها استفاده کند. برهر شخص لازم است به امنیت اطلاعات و موضوعات حقوقی و قانونی مرتبط با کامپیوتر نیز توجه کافی و اطلاعات مفید داشته باشد چرا امنیت اطلاعات در مرحله دوم پس از آشنایی قرار دارد.
گرچه شخص با آموزه های تجربی بتواند از کامپیوتر شخصی استفاده نماید بدون آموختن مفاهیم فناوری اطلاعات شخص توانایی استفاده از کامپیوتر را در محیط های اداری و شرکتی نخواهد داشت.لازم به یاد آوری است که غالب مفاهیم پایه ای فناوری اطلاعات وابسته به زبان انگلیسی هستند که آموختن آن در اولویت قرار دارد اگرچه جامعه در حال ترجمه غالب برنامه ها به زبان فارسی است اما در محیط های بین المللی بدون کاربرد خواهد بود و شخص قطعا دچار مشکل خواهد شد.
مهارت دوم: استفاده از کامپیوتر و مدیریت فایل ها و پرونده ها
این مهارت که یکی از مهم ترین آنها در تشخیص صلاحیت لازم برای استفاده از عمکرد پایه کامپیوتر و سیستم عامل است. شخص باید قادر باشد به طور موثر با محیط سیستم عامل کار کند و فایل ها را سازماندهی و نحوه انتقال آنها را فراگرفته باشد.
همچنین باید قادر باشد به طور عمومی از ویندوز7 و در محیط های اداری غالبا XP استفاده و توانایی های عمومی آنها را فراگرفته باشد که با توجه به محیط کاری میزان استفاده از سیستم های عامل متغیر است.
لذا به طور متوسط هر داوطلب باید قادر باشد به خوبی پنجره ها را اداره نماید و بتواند از ابزارهای جستجو، ویرایش، مدیریت، چاپ و مرتب نمودن که همراه سیستم عامل است به خوبی استفاده نماید.شخص باید بتواند از تمامی ابزار های ویندوز بخوبی استفاده نماید علی الخصوص کار با نرم افزار های مختف حذف/نصب آنها و امورات مربوط به فایل ها را بخوبی فرا گرفته باشد.امروزه استفاده عمومی از ویندوز چندان قابل توجه نمیباشد بلکه استفاده از میانبر های ویندوز و رفع مشکل و عیب یابی نرم افزار ها و سیستم عامل از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
مهارت سوم: کار با نرم افزار Wordو یا واژه پردازها
به طور کلی نرم افزارهایMicrosoft office یکی از مهم ترین و کاربردی ترین نرم افزارهای اداری در سطح بین المللی هستند که عدم توانایی در بکارگیری و استفاده از این نرم افزارها نشان دهنده سطح پایین دانش فناوری اطلاعات داوطلب می باشد لذا فراگیری آنها بر عموم افرادی که کامپوترهای شخصی و یا اداری دارند لازم است.
در بین نرم افزارهای آفیس کار با نرم افزار word به طور قابل توجهی مخصوصا در محیط های اداری، شرکتی و یا دانشگاهی و علمی به چشم می خورد زیرا به طور کلی، جمع آوری اطلاعات، مکاتبات اداری،ویرایش، چاپ اسناد و… صرفا از طریق این نرم افزار و واژه پردازها صورت می گیرد. هر شخص باید درک و توانایی انجام دستورات پایه مرتبط با ایجاد، شکل دادن و اتمام در ویرایشگرهای متنی را داشته باشد. همچنین باید نشان دهد که صلاحیت لازم برای استفاده از قابلیت های پیشرفته تر واژه پردازها مانند ایجاد جداول استاندارد، تنظیم کاغذ سند، دستورات مختلف، ذخیره، قالب بندی نوشته، معادلات(مخصوصا محیط های دانشگاهی) استفاده از عکس و تصویر در متن، و ابزارهای ایجاد و انتقال شئ در متن و تایپ را به طور عمومی دارا باشد.
مهارت چهارم: نرم افزار power point یا ارائه مطلب
یکی از مهم ترین نرم افزارهایی که امروزه جهت ارائه مطالب در همایش ها، سیمنارها و کمک در جهت فراگیری بهتر مطلب به صورت تلفیقی صوت و تصویر مورد استفاده قرارمی گیرد power point می باشد. روز به روز با توجه به تنوع طلبی و گسترش ابزارهای آموزشی نیاز جامعه برای فراگیری بهتر و جلب توجه بیننده، کاربرد ان پررنگ تر می شود لذا بر اهمیت فراگیری آن نیز افزوده می شود.
در این مهارت لازم است داوطلب شایستگی خود را در استفاده از ابزارهای ارائه مطلب در کامپیوتر شخصی را نشان دهد، و می باید قادر باشد کارهایی از جمله ایجاد، شکل دهی، Animation و آماده کردن مطالب را برای ارائه و نمایش انجام دهد.
البته جهت ارائه مطالب نرم افزارهای دیگری PDFنیز موجود می باشد اما تنوع و نمایش به صورت اسلاید و انیمیشن سازی در نرم افزاری power point قابل توجه می باشد. هر شخص باید قادر باشد ارائه های مختلف را متناسب با مخاطبان و موقعیت های مختلف آماده و با اعمال پایه برای کار با گرافیک و نمودارها و استفاده از انواع موثر نمایش اسلاید را انجام دهد. البته مهارت های وابسته ای نیز مانند اتصال کامپیوتر به ویدئو پروژکتور نیز مطرح می گردد که لازم است این موارد نیز جهت سهولت در انجام کار آموخته شود.
مهارت پنجم:کار با نرم افزار Excel و یا صفحه گسترده
این نرم افزار یکی از پرکاربردترین نرم افزارهای کار با اطلاعات متنی و بویژه عددی است که آنها را به صورت جدول نگهداری و یا نمایش می دهد.
از جمله ویژگی های بسیار بارز این نرم افزار ارتباطات بین جداول است به نحوی که با فرمولی ساده می توان اطلاعات آماری پیچیده ای را بدست آورد. EXCEL از جمله نرم افزارهایی است که به خصوص در سازمان های دارای اطلاعات اماری، مدارس (جهت نمرات و کارنامه) و سایر مراکز دولتی و خصوصی پرکاربرد می باشد. با استفاده از آن می توان دستورات پایه مرتبط با توسعه،شکل دادن و استفاده از یک صفحه گسترده را انجام داد. همچنین می توان اعمال ریاضی و منطقی استاندارد را با استفاده از فرمولها و توابع پایه انجام داد. این نرم افزار قابلیت های پیشرفته تری نیز مانند آوردن و اتصال یک شئ و ایجاد نمودارها را دارا می باشد. لازم به ذکر است ارتباط بین نرم افزارهای آفیس بسیار ساده می باشد به نحوی که به راحتی می توان اطلاعات را در اکسل ویرایش و نهایتا در Word وارد نمود که این اعمال توان و مهارت و اشنایی بالای داوطلب به این نرم افزارها می باشد.
مهارت ششم:Access بانک های اطلاعاتی
این نرم افزار غالبا جهت ساماندهی و کنترل و مدیریت پایگاه داده استفاده می شود و دارای قابلیتهای مختلفی از جمله ایجاد صفحه، ورود اطلاعات به شکل دلخواه و … می باشد. از جمله موارد دیگری که می توان ان را مشمول دانست در قسمت حسابداری شرکت ها، نگهداری اطلاعات آنها و اطلاعات پرسنل می باشد. بانک های اطلاعاتی داده های موجود در اکسس در قالب جداول (فیلدها و رکوردها) نگهداری می شوند که باید داوطلب نحوه کار با داده ها، تهیه گزارش، بازیابی و ویرایش داده ها آشنا باشد. البته نرم افزارهای مناسب دیگری مانند Sql Serverبا اکسل قابل مقایسه هستتند وجود دارد که در این بحث مختصر مجالی برای بیان آنها باقی نمی ماند.
مهارت هفتم: اینترنت
یکی از مهم ترین مواردی که امروزه اکثر افراد با توجه به گسترش روزافزون اطلاعات و ارتباطات با آن درگیر هستند مبحث استفاده از اینترنت، امورات پایه جست و جو در وب و موتورهای جستجو است. این مبحث را می توانیم به دو قسمت اطلاعات و ارتباطات تقسیم کنیم که مورد اول مختصرا بیان گردیده و مورد دوم شامل کار با پست الکترونیک جهت ارسال و دریافت پیام می باشد. از این رو هر شخص باید توانایی الحاق یک فایل به پیام، ساماندهی و مدیریت ان را داشته باشد. البته این مهارت به نظر بنده با توجه به گسترش ارتباطات امروز، ابزارهای نوین نظیر موبایل، تبلت و … نیاز به توضیح چندانی ندارد.
مهارت تایپ:
این مهارت که البته در فهرست مهارت های هفت گانه ICDL نمی باشد مقدمه و پایه تمامی مهارت ها می باشد به طوری که قبل از استفاده و آموختن سایر مهارت ها، لازمه انها مهرت تایپ، اشنایی با کیبورد می باشد. امروزه سرعت تایپ قبل از هر عمل و مهارت دیگری مورد نیاز شرکت ها و ادارات می باشد. البته نرم افزاری که در این موضوع جای بحث دارد نرم افزارWord و ویرایشگرهای متنی می باشد. در کشور ما این مهارت بیشتر راجع به تایپ فارسی می باشد اما با توجه به بین المللی بودن مدرک ICDL بر داوطلب لازم است بر تایپ انگلیسی نیز مسلط باشد که در این زمینه نرم افزارهای مختلفی جهت تسریع سرعت تایپ و تایپ 10 انگشتی موجود می باشد.
در پایان می توان بیان نمود که همه ما مشغول زندگی در عصر کامپیوتر و یا عصر دیجیتال می باشیم و فراگیری مهارتICDL لازمه زندگی در این دوره می باشد و انجام تمامی موارد ذکر شده، جزوات و بایگانی انها، همه وهمه در مهارت ICDL جمع آمده اند و ایده آموزش مجازی توسط بنیاد آموزش مجازی ایرانیان تمامی اقشار جامعه را قادر می سازد که بتوانند ابزارهای لازم جهت مشارکت فعال در جامعه اطلاعات را مورد استفاده قرار دهند.
