دپارتمان آموزش مجازی شرکت جهت علاقه مندان به این دوره ی آموزشی توضیحاتی در این رابطه ارائه داده است. جهت ثبت نام در این دوره کوتاه مدت آموزشی و دریافت گواهینامه آموزشی معتبر در این زمینه به قسمت ( ثبت نام دوره ) مراجعه فرمائید. ( در نظر داشته باشید احتمال دارد بر طبق نظر استاد مربوطه سرفصل ها و یا محتوای دوره ها با آنچه در این صفحه به صورت کلی شرح داده شده است متفاوت باشد.)
نگاه كلي به رشته طراحی صنعتی
انتخاب رشته تحصیلی صرف نظر از محدودیت هایی که رتبه کنکور در آن دارد، از مهم ترین مراحلی در زندگی است که به دلیل تأثیر مستقیم بر مسیر زندگی شخصی و اجتماعی، نیاز به دقت و شناخت توانایی های فردی و داشتن تصوری درست از رشته مورد نظر و آینده حرفه ای آن دارد.
در این نوشتار سعی شده است با پاسخ دادن به برخی سوالات رایج در مورد طراحی صنعتی و وضعیت تحصیل در این رشته، یک دید کلی به کسانی که قصد تحصیل در این رشته در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد دارند داده شود.
1- به طور خلاصه طراحی صنعتی چیست؟
طراحی صنعتی همان طور که از نامش پیداست ترکیبی است از هنر طراحی و آشنایی با صنعت.
نوآوری در صنعت عاملی است که به دلیل بروز نیازهای جدید و همچنین نیاز انسان به تنوع، همواره مورد توجه است. در این میان لازم است افرادی با تسلط به طراحی با توجه به جنبه های هنری آن، و همچنین آگاهی کافی نسبت به سایر علوم وجود داشته باشند که با طرح ها و ایده های جدیدی که ارائه می دهند، جواب این نیازها را از تصور (یا آرزو) به بهترین شکل ممکن به واقعیت تبدیل کنند.
به جز مباحث پایه هنری و زیبایی شناسی، لازم است که در هر پروژه خاص، علوم مرتبط با آن به طور خلاصه فراگرفته شود. زیرا طراحی بدون در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار بر آن غیر ممکن است. به همین دلیل رشته طراحی صنعتی در نگاه اول یک رشته بسیار گسترده به نظر می رسد که هر کدام از فارغ التحصیلان آن در یک زمینه خاص توانایی هایی دارند که سایر همکلاسی ها و هم رشته های آنان، ممکن است در زمینه دیگری تبحر داشته باشند.
یک طراح صنعتی ممکن است علاوه بر دانش هنری طراحی، با توجه به زمینه تخصصی مورد علاقه خود، اطلاعات جامعی در زمینه مواد، مکانیک، برق و کامپیوتر، کنترل، پزشکی و حتی دانش های علوم انسانی نظیر روانشناسی، جامعه شناسی و اقتصاد داشته باشد.
2- طراحان صنعتی بیشتر در چه زمینه هایی مشغول به کار می شوند؟
یک طراح صنعتی ممکن است در شرکت شخصی یا شرکت دولتی مشغول به کار باشد و اگر در جایگاه درست خود به کار گرفته شده باشند، مهم ترین وظیفه آنها ایده پردازی برای نوآوری است. شرکت های طراحی داخلی، تولیدات وسایل خانگی و اداری و ورزشی، شهرداری ها و سازمان زیباسازی، شرکت های تبلیغاتی، صنعت خودرو، کارخانه هایی که نیاز به بسته بندی های متعدد و متنوع دارند و سایر شرکت هایی که به امر برند (هویت سازمانی) اهمیت می دهند، عمده جاهایی هستند که طراحان صنعتی جذب آنها می شوند. زمینه هایی که طراحان صنعتی معمولا به دلیل جنبه های هنری در آنها بیشتر فعالیت دارند به طور جزئی تر شامل موارد زیر است:
طراحی محصول (شامل لوازم خانگی، مبلمان اداری و خانگی، وسایل صوتی و تصویری، موبایل، ماشین های اداری، نوشت افزار، اسباب بازی، پوشاک و غیره.)
طراحی دکوراسیون: شامل دکوراسیون خانگی، اداری، فروشگاه ها، مراکز تجاری و غیره.
طراحی محیطی: فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه فضاهای زیر مجموعه آن نظیر پارک ها، نمایشگاه ها، مراکز خرید، ایستگاه های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط های عمومی، تأسیسات ترافیکی، تبلیغات شهری، فضای سبز، زیباسازی شهری و….
طراحی خودرو: طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو و سایر وسایل نقلیه.
طراحی بسته بندی: بسته بندی کالاهای مصرفی و محصولات مختلف.
طراحی اصلاحی: اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن.
طراحی هویت: به دلیل توانایی های طراحان صنعتی در ایده پردازی، فارغ التحصیلان این رشته بعضا به عنوان مشاور در شرکت های بزرگ و کوچک ظاهر می شوند. طراحی هویت سازمانی (برند) برای مجموعه های صنعتی نیز از توانایی های برخی فارغ التحصیلان این رشته است.
3- بازار کار این رشته در ایران چگونه است؟
با توجه به موارد بالا، مشخص است که یک طراح صنعتی می تواند با توجه به علاقه و گرایش خود در زمینه های متعددی حتی فراتر از موارد ذکر شده مشغول به کار شود. حقیقت این است که در ایران به دلیل وارداتی بودن کالاهای فراوانی که نیاز به طراحی خلاقانه دارند، نیاز به طراحی از مرحله صفر، از طرف کارفرمایان و کارخانه داران خیلی کم احساس می شود. بنابراین طراحانی که به دنبال استخدام در یک محل مشخص هستند، بیشتر برای طراحی های اصلاحی به کار گرفته می شوند.
شرکت های طراحی داخلی، سازمان های مرتبط با مبلمان شهری، ایده پردازی تبلیغاتی و مدل سازی کامپیوتری عمده مواردی هستند که بیشترین طراحان صنعتی جذب بازار آن می شوند که البته جذب شدن در این موارد نیز نیاز به سابقه روشن دارد که برای رسیدن به این مرحله باید چند سال فعالیت مفید (در دوران دانشجویی یا بعد از آن) و نمونه کارهای خوب در کارنامه عملی خود به جا گذاشته باشید.
در سال های اخیر پس از راه اندازی دفاتر طراحی صنعتی در شرکت های بزرگ، تعدادی از فارغ التحصیلان نیز به صورت تصاعدی در شرکت های بزرگ در صنعت های خودرو سازی و شرکت های لوازم خانگی در حال جذب شدن هستند که البته هنوز نمی توان به عنوان یک بازار کار بزرگ روی آن حساب باز کرد.
اگر قصد فعالیت شخصی در شرکت های خصوصی دارید، تنها عاملی که باعث موفقیت شغلی است، توانایی های شخصی شماست و می توان گفت که اسم رشته طراحی صنعتی هنوز برای کارفرمایان به اندازه ای جا نیافتاده است که به صرف داشتن این مدرک علاقه ای به جذب افراد داشته باشند. یک طراح در صورتی در بازار کار موفق است که بتواند توانایی های خود را در عمل ثابت کند که این موضوع نیاز به چند سال وقت و اجرای پروژه های موفق دارد.
4- کدام دانشگاه ها طراحی صنعتی دارند؟
دوره کارشناسی: دانشگاه تهران، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه الزهرا، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه هنر تبریز، دانشگاه سمنان، دانشگاه تهران (پردیس کیش)، دانشگاه های آزاد تهران و مشهد و اصفهان،
دوره کارشناسی ارشد: دانشگاه تهران، هنر تهران، هنر اسلامی تبریز، آزاد تهران، علم و صنعت، الزهراء و امیرکبیر.
5- در دوره کارشناسی طراحی صنعتی، چه مباحثی تدریس می شود؟
از سال 1374 وزارت فرهنگ و آموزش عالی یک چارچوب کلی برای دروس کارشناسی طراحی صنعتی در قالب 135 واحد درسی ارائه داده است که به شرح زیر می باشد. توضیح جزئیات هر درس نیاز به وقت و توضیحات بیشتری دارد که ان شاءالله در فرصت های آینده به تفکیک دروس بیان خواهد شد.
دروس پایه شامل مبانی هنرهای تجسمی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه عکاسی، هندسه، حجم سازی، مهندسی عوامل انسانی (ارگونومی)، هنر و تمدن اسلامی و آشنایی با هنر در تاریخ، مدل سازی، ریاضی، فیزیک و فرم و فضا است.
دروس اصلی شامل استاتیک، فیزیک نور و الکتریسیته، نقشه کشی صنعتی، تاریخ طراحی صنعتی، ارگونومی، ارزیابی تولیدات صنعتی، طرح اشیاء در تمدن اسلامی، اقتصاد و مدیریت تولیدات صنعتی، مواد و روش ساخت، جامعه شناسی صنعتی، طراحی با کامپیوتر و طراحی فنی است.
دروس تخصصی شامل مبانی طراحی صنعتی، فرم و فضا، مدل سازی، کارگاه طراحی، و 9 عدد پروژه طراحی صنعتی (شامل روند طراحی صنعتی، طراحی بسته بندی، طراحی سریع، طراحی مبلمان، حال و آینده، جامعه شناسی صنعتی، کار با کارخانه و…) و پروژه نهایی است.
از میان دروس ذکر شده تعداد زیادی از جمله فرم و فضا، حجم سازی، و کارگاه های طراحی (کارگاه های پلاستیک، چوب، فلز و…) از دروسی هستند که نیاز به فضای کارگاهی و کار عملی دارند.
دوره کارشناسی ارشد:
نسبت به دوره کارشناسی بیشتر جنبه نظری داشته و نیازی به کارگاه های آموزشی ندارد. در این دوره دروس تخصصی شامل: زبان تخصصی، آشنایی با علوم و فنون جدید، روش های نوین تولید، آشنایی با طراحی صنعتی در دنیای امروز، طرح سنتی اشیاء، طراحی با کامپیوتر، طراحی صنعتی و انسان، هندسه تحلیلی، روش تحقیق و 3 پروژه تخصصی به همراه یک پروژه نهایی است. معمولا پروژه ها به گونه ای انتخاب می شود که مقدمات انجام پروژه نهایی فراهم شود.
6- آیا طراحی صنعتی در ایران دوره دکترا دارد؟
خیر. به دلیل نوپا بودن این رشته، در دانشگاه های ایران دکترای طراحی صنعتی وجود ندارد. ضمن اینکه به دلیل تخصصی شدن گرایش ها و تنوع علاقه ها و زمینه فعالیت افراد، در دانشگاه های خارج از کشور نیز دوره های دکترای طراحی به صورت گرایش های تخصصی ارائه می شود و رشته جامعی به عنوان طراحی صنعتی که در برگیرنده همه مباحث طراحی باشد، وجود ندارد.
اما باز هم موضوع مدرک دانشگاهی، عاملی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. توصیه این است که اگر انرژی و توانایی طراحی را در خود می بینید، با ورود به دانشگاه، اصلا تکیه خود را بر دروس دانشگاهی نگذارید و در کنار دروس دانشگاهی، مطالعات و کسب تجربه از منابع خارجی و به طور خاص گشت و گذار و مطالعه در اینترنت را فراموش نکنید. برای دانشجویان و فارغ التحصیلان طراحی صنعتی به روشنی مشخص است که از میان فارغ التحصیلان، تنها افرادی در بازار کار موفق شده اند که در دوره دانشگاه، توانایی های شخصی خود را در زمینه های مختلف (مطالعه، انجام پروژه های عملی، تسلط به نرم افزار ها، زبان) پرورش داده اند و تنها به دروس دانشگاه اکتفا نکرده اند.
برای افرادی که فکر می کنند استعداد علاقه کافی به طراحی دارند ولی انرژی و انگیزه شخصی ندارند، تحصیل دانشگاهی این رشته می تواند عامل اجبار کننده ای باشد که علاوه بر یادگیری مباحث پایه طراحی، در طی انجام 9 پروژه لیسانس و 4 پروژه فوق لیسانس، خود را به معرض آزمایش های سخت و درگیری عملی با انجام پروژه قرار دهند و به این ترتیب توانایی و استعداد نهفته خود را به کار بیاندازند.
من میخام از رشته مکانیک خوردو تغییر رشته بدم به طراحی صنعنی.میشه بگید خوبه یا ن.؟ و اینکه طراحی صنعتی تو شاخه هنره یا شاخه مهندسی.و بازار کارش خوبه یا ن.ممنون میشم جواب بدید
سلام ممکنه در مورد درامد این رشته در زمینه های مختلفش یه مختصر توضیحی بدین؟!
ریاضی باید خیلی قوی باشد
ببخشید من رشته ریاضی ام و علاقه زیادی به معماری دارم ولی بدلیل اینکه الان بازار کار خوبی نداره به فکر رشته های دیگه مشابه افتادم که یکیشون طراحی صنعتیه ولی با توجه به اینکه توی ایران هنوز درست این رشته جا نیافتاده ایا بنظرتون خوبه که انتخابش کنم?
با سلام.من دانش آموز سال نهم دبیرستان هستم.میخواستم ببینم برای تحصیل در رشته طراحی صنعتی باید وارد چه رشته ای بشوم و معدل لازم برای قبولی در آن رشته چیست.
سلام منئ رته تجربی هستم.خیلی به طراحی صنعتی علاقه دارم کدوم رشته بید برم؟
از رشته ریاضی هم ممکنه؟
جوابا کجا میره؟
سلام.ممنون بابت مقاله.خیلی جامع و مفید بود. من هنرستان عکاسی خوندم و دانشجوی کاردانی گرافیک هستم.خواستم ببینم میتونم این رشته رو برای لیسانس انتخاب کنم؟ علاقه ی زیادی به طراحی لوازم التحریر دارم. باید کنکور بدم؟؟ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام. من دانش آموز ۱۲ ام ریاضی هستم. و به دلایل راهنمایی اشتباه دلیر ها و مشاورم که به من گفتن طراحی صنعتی داخل رشته ریاضی هست به این رشته اومدم. میخواستم بپرسم برای خوندن دروس کنکور هنر برای من پیشنهادی دارید . و همینطور این که اگر من کنکور ریاضی بدم هیچ جور نمیتونم داخل دانشگاه طراحی صنعتی بخونم. چون خیلی رشته های مشابه در ریاضی داره ولی من تاکیدم روی همین رشته هست. ممنون میشم راهنماییم کنید